sumeyye
Mon 27 August 2012, 12:53 pm GMT +0200
Haram Kazanç Yoluyla Edinilen Mallar: [395]
Zekât, helal yollarla kazanılmış mallar için ödenir. Aslında, elinde rüşvet, hırsızlık vb. yollarla edinilen haram mal bulunanlar -onları helalleriyle karıştırsalar bile- gerçek sahip değildirler. Bu gibi mallar, nisabı doldursaîar da, zekâta tâbi olmazlar. [396] Haram yollarla kazanılmış malların, bilinirse sahiplerine veya mirasçılarına geri verilmesi, bilinmezse -sevap beklemeksizin ve çok yakınlarına harcamaksızın- fakirlere tasadduk edilmesi gerekir. Haram ile helal karışmış ve ayırmaya imkân bulunmazsa, malın tamamı üzerinden zekât ödenir. Serahsi ve diğer bazı hukukçuların, bu çeşit malların sultanlara ve zalim emirlere tasadduk edilmesini caiz görmesi, bu mal ile Allah'a isyana imkân bulacakları için doğru olamaz.
Malikîlerden İbnu'l-Kasım'a göre, gasbedilen malın -gasbeden tarafından tazminatının ödenmesi yanında- kendisinde bulunduğu her yıl için zekâtının ödenmesi de gerekir. Bazıları bunu, “yanında bedel olabilecek başka mal olunca, bu şekildedir, aksi takdirde zekât gerekmez” biçiminde yorumlar. Bu durumda, malın zekâtını, gerçek sahibi onu ele geçirince, gasbeden ise her yıl ödemiş olur. Gasbedenin, ödediği zekât için, malın gerçek sahibine rücu hakkı yoktur LZK, m. 19 ise, gasbedilen veya kaybolan mal için, sahibinin eline geçtikten sonra, yalnızca geçmiş takvim yılına ait zekâtın ödenmesi gerektiğini belirtir.
[395] Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, s. 340; İbn Kudame, Mugnî, c. III, s. 48; Kardavî, FZ, c. I, s. 133-134.
[396] LZK, m. 18/a.