hafiza aise
Wed 24 November 2010, 11:04 am GMT +0200
II. Hanımların Erkeklerin Arkasında Namaz Kılması:
Hanımların, erkeklerin arkasında cemaate tâbi olarak namaz kılması caizdir. Enes radiyallahu anh anlatıyor; 'bizim evde, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellemj'in arkasında ben ve bir yetim namaz kıldık. Annem Ümmü Süleym de bizim arkamızda namaza durmuştu.[7]
Ümmü Seleme (radiyallahu anhâ) anlatıyor; 'Rasululhh (sallallâhu aleyhi ve sellem) namazı bitirip selam verdiğinde, hanımlar kalkıp giderdi; fakat kendisi kalkmadan önce birazcık beklerdi.[8]
Bu iki hadisten ve bu konudaki diğer rivayetlerden, şu iki sonuç elde edilmektedir;
1. Hanımların, erkeklerin safları arkasında cemaate katılmaları caizdir.
2. Bir hanım yalnız olarak, en arka safta erkeklerin arkasında durup, imama uyabilir. Mahremi olan erkekle birlikte yalnız olarak namaz kılan hanım, mahreminin arkasında durarak namaz kılar.
Erkeklerle aynı safta veya erkeklerin önünde namaza duran hanımların -sahih görüşe göre- namazı bozulur. Ancak, zaruret durumunda veya farkında olmaması halinde namazı bozulmaz. -En doğrusunu Allah bilir-,
Şafiî, Mâliki ve Hanbelî mezheplerine göre kadınların erkeklerle aynı safta veya erkeğin önünde durması nedeniyle namaz bozulmaz. Ancak kasıtlı olarak böyle yapanlar günahkâr olur.
Hanefî mezhebine göre, yabancı kadın ve erkeğin namazda yan yana durmaları halinde, bu süre, kıyam veya rükün gibi bir rükün miktarı olması durumunda namaz bozulur. Bir rükün miktarından a2 olan sürede bozulmaz. Bu konuda dokuz şart zikredilmiştir. [9]
Hatırlatmalar:
1. Bir adamın hanımıyla veya mahremlerinden bir kadınla namaz kılması caizdir. Bu konuda hiçbir farklı görüş yoktur. Çünkü namaz dışında da bu hanımlarla yalnız kalması caizdir.
2. Bir adamın, yabancı bir kadına yalnız bir ortamda namaz kıldırması caiz değildir. Çünkü Peygamberimiz fsallallâhu aleyhi ve sellem) 'hiçbir adam, asla (yabancı) bir kadınla yalnız kalmasın. Çünkü üçüncüleri şeytan olur [10] buyurmuştur.
3. Bir adamın, hanımlar cemaatine imamlık yapması caizdir. Çünkü hanımların toplu halde bulunmaları, halvet/yalnızlık halini önler. Ayrıca bunu yasaklayan hiçbir rivayet de bulunmamaktadır. Bazı selefi sâlih âlimlerin hanımlara imamlık yaptığı rivayet edilmiştir. Fakat bu durum, fitneden emin olunan ortamlarda geçerlidir. Fitne olması durumunda caiz değildir. Çünkü Allah, fesat çıkarılmasından hoşlanmaz.
4. Hanımlar, erkekler safının arkasında namaz kıldıkları zaman, 'hanımlar için en kötü olan saf, en ön saftır.[11]
İlk safın hanımlar için en kötü saf olarak tasvir edilmesi, hanımlar için en az sevaplı safın en Ön saf olması nedeniyledir. [12]
5. Erkekleri görebilecek bir durumda, erkeklerin arkasında namaz kılan hanımlar, erkeklerin avret mahallini görmemeleri için, erkekler secdeden kalkıp doğrulduktan sonra başlarını kaldırırlar.
Sehl bin Sa'd radiyallahu anh anlatıyor; 'Peygamber (sallal-lâhu aleyhi ve sellem)'le namaz kılarken, bazı adamlar, çocuklar gibi, elbiselerini boyunlarına bağlayarak namaz kılıyorlardı. Bu nedenle hanımlara; «erkekler doğrulup oturuncaya kadar secdeden başınızı kaldırmayınız» denildi.[13]
6. Erkeklerin arkasında namaz kılan bir kadın, namazda bir eksiklik fark ettiğinde ellerini birbirine vurarak uyanda bulunur.
Subhânallâh: demesi caiz olmaz. Bu konu daha önce açıklanmıştı.
[7] Buhârî, 727; Müslim, 658; Ebû Dâvûd, 612; Nesâî, 2/85.
[8] Buhârî, 870; Ebû Dâvûd, 1040; Nesâî, 2/66; İbn Mâce, 932.
[9] Bkz. el-Cezîrî, el-Mezâhibu'l-Erbaa, 1/263. (Çev.)
[10] Tirmîzî, 1171; Ahrned, 178; Sahih senetle rivayet edilmiştir.
[11] Müslim, 440; Nesâî, 2/93; Ebû Dâvûd, 678; Tirmizî, 224; İbn Mâce, 1000.
[12] Çev.
[13] Buhâri, 326; Müslim, 441; Ebû Dâvûd, 630; Nesâî, 766.
Hanımların, erkeklerin arkasında cemaate tâbi olarak namaz kılması caizdir. Enes radiyallahu anh anlatıyor; 'bizim evde, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellemj'in arkasında ben ve bir yetim namaz kıldık. Annem Ümmü Süleym de bizim arkamızda namaza durmuştu.[7]
Ümmü Seleme (radiyallahu anhâ) anlatıyor; 'Rasululhh (sallallâhu aleyhi ve sellem) namazı bitirip selam verdiğinde, hanımlar kalkıp giderdi; fakat kendisi kalkmadan önce birazcık beklerdi.[8]
Bu iki hadisten ve bu konudaki diğer rivayetlerden, şu iki sonuç elde edilmektedir;
1. Hanımların, erkeklerin safları arkasında cemaate katılmaları caizdir.
2. Bir hanım yalnız olarak, en arka safta erkeklerin arkasında durup, imama uyabilir. Mahremi olan erkekle birlikte yalnız olarak namaz kılan hanım, mahreminin arkasında durarak namaz kılar.
Erkeklerle aynı safta veya erkeklerin önünde namaza duran hanımların -sahih görüşe göre- namazı bozulur. Ancak, zaruret durumunda veya farkında olmaması halinde namazı bozulmaz. -En doğrusunu Allah bilir-,
Şafiî, Mâliki ve Hanbelî mezheplerine göre kadınların erkeklerle aynı safta veya erkeğin önünde durması nedeniyle namaz bozulmaz. Ancak kasıtlı olarak böyle yapanlar günahkâr olur.
Hanefî mezhebine göre, yabancı kadın ve erkeğin namazda yan yana durmaları halinde, bu süre, kıyam veya rükün gibi bir rükün miktarı olması durumunda namaz bozulur. Bir rükün miktarından a2 olan sürede bozulmaz. Bu konuda dokuz şart zikredilmiştir. [9]
Hatırlatmalar:
1. Bir adamın hanımıyla veya mahremlerinden bir kadınla namaz kılması caizdir. Bu konuda hiçbir farklı görüş yoktur. Çünkü namaz dışında da bu hanımlarla yalnız kalması caizdir.
2. Bir adamın, yabancı bir kadına yalnız bir ortamda namaz kıldırması caiz değildir. Çünkü Peygamberimiz fsallallâhu aleyhi ve sellem) 'hiçbir adam, asla (yabancı) bir kadınla yalnız kalmasın. Çünkü üçüncüleri şeytan olur [10] buyurmuştur.
3. Bir adamın, hanımlar cemaatine imamlık yapması caizdir. Çünkü hanımların toplu halde bulunmaları, halvet/yalnızlık halini önler. Ayrıca bunu yasaklayan hiçbir rivayet de bulunmamaktadır. Bazı selefi sâlih âlimlerin hanımlara imamlık yaptığı rivayet edilmiştir. Fakat bu durum, fitneden emin olunan ortamlarda geçerlidir. Fitne olması durumunda caiz değildir. Çünkü Allah, fesat çıkarılmasından hoşlanmaz.
4. Hanımlar, erkekler safının arkasında namaz kıldıkları zaman, 'hanımlar için en kötü olan saf, en ön saftır.[11]
İlk safın hanımlar için en kötü saf olarak tasvir edilmesi, hanımlar için en az sevaplı safın en Ön saf olması nedeniyledir. [12]
5. Erkekleri görebilecek bir durumda, erkeklerin arkasında namaz kılan hanımlar, erkeklerin avret mahallini görmemeleri için, erkekler secdeden kalkıp doğrulduktan sonra başlarını kaldırırlar.
Sehl bin Sa'd radiyallahu anh anlatıyor; 'Peygamber (sallal-lâhu aleyhi ve sellem)'le namaz kılarken, bazı adamlar, çocuklar gibi, elbiselerini boyunlarına bağlayarak namaz kılıyorlardı. Bu nedenle hanımlara; «erkekler doğrulup oturuncaya kadar secdeden başınızı kaldırmayınız» denildi.[13]
6. Erkeklerin arkasında namaz kılan bir kadın, namazda bir eksiklik fark ettiğinde ellerini birbirine vurarak uyanda bulunur.
Subhânallâh: demesi caiz olmaz. Bu konu daha önce açıklanmıştı.
[7] Buhârî, 727; Müslim, 658; Ebû Dâvûd, 612; Nesâî, 2/85.
[8] Buhârî, 870; Ebû Dâvûd, 1040; Nesâî, 2/66; İbn Mâce, 932.
[9] Bkz. el-Cezîrî, el-Mezâhibu'l-Erbaa, 1/263. (Çev.)
[10] Tirmîzî, 1171; Ahrned, 178; Sahih senetle rivayet edilmiştir.
[11] Müslim, 440; Nesâî, 2/93; Ebû Dâvûd, 678; Tirmizî, 224; İbn Mâce, 1000.
[12] Çev.
[13] Buhâri, 326; Müslim, 441; Ebû Dâvûd, 630; Nesâî, 766.