laz imam
Thu 11 March 2010, 01:08 am GMT +0200
HADİS TARİHİ 5. HAFTA SORULAR
Soru-1. Bir hadisin sahih olup olmadığını anlamak için hangi açılardan incelenmesi lazımdır?
Cevap- iki açıdan incelenir. 1- sened. 2- metin
Soru-2. Sened incelemesi hangi açılardan yapılır?
Cevap- iki açıdan yapılır. 1- ravinin güvenilirliği. 2- ravinin hadisi hocadan muteber bir yolla alması.
Soru-3. İsnad zincirinin üç halkası kimlerdir?
Cevap- 1- sahabe. 2- tabiun. 3- etbauttabiin
Soru-4. Bir ravinin güvenilir sayılması için onda aranan maddi nitelik nedir?
Cevap- Adalet.
Soru-5. Sika ne demektir?
Cevap- Güvenilirlik demektir.
Soru-6. Bir ravinin güvenilir sayılması için onda aranan manevi nitelik nedir?
Cevap- Zabt.
Soru-7. Maddi nitelik olan adalet özelliğinin kapsamına neler girer?
Cevap- Müslüman, akıl, baliğ olmak ve dini hükümlere uygun yaşamak girer.
Soru-8. Zabt ne demektir?
Cevap- Ravinin öğrenmiş olduğu bir hadisi başkasına nakledinceye kadar öğrendiği gibi korumasına denir.
Soru-9. En iyi hadis nakledilen metod hangisidir?
Cevap- Hocadan duyuldukları gibi aynen alınıp aktarılması en güzel şekildir.
Soru-10. ‘Bu ilim öyle bir topluluğun elinde idi ki onlardan birine, gökten yere düşmesi, bu ilme bir vav veya elif yahut bir dal ilave etmesinden daha sevimli gelirdi’ sözü kime aittir?
Cevap- Tabiun âlimlerinden el-Ameş
Soru-11. Hadislerin mana ile rivayetlerinin caiz olduğu görüşünde olanlar kimlerdir?
Cevap- Hz. Aişe, Abdullah b. Mesud, Enes b. Malik, Amir eş-Şabi, İbrahim en-Nehai, Sufyan b. Uyeyne, Yahya b. Said El-Kattan.
Soru-12. Hadisin mana ile rivayetinin caiz olmasını şartı nedir?
Cevap- Dilin özelliklerini bilip manayı bozmayacak şekilde yapılması şartı ile caizdir.
Soru-13. Ravide bulunması gereken maddi ve manevi özellikler nelerdir?
Cevap- Adalet ve Zabt.
Soru-14. Sika ravi ne demektir?
Cevap- Ravide adalet ve zabt özellikleri ikisi bir arada bulunursa böyle raviye denir.
Soru-15. Ta’dil ne demektir?
Cevap- Ravide adalet ve zabt sıfatının olduğunu söylemesi, buna hükmetmesidir.
Soru-16. Cerh ne demektir?
Cevap- Ravide adalet ve zabt sıfatlarının birinin veya ikisinin kısmen ya da tamamen olmamasına cerh denir.
Soru-17. Raviler kaç noktadan cerh edilirler?
Cevap- On noktadan cerh edilirler. Bunlara Metaini Aşere denir. Beş tanesi adalet sıfatına, beş tanesi zabt sıfatına yöneliktir.
Soru-18. Adalet sıfatına yönelik tenkidler nelerdir?
Cevap- 1- Kizb. 2- İttiham bi’l-kizb. 3- Fısk. 4- Bid’at. 5- Cehalet.
Soru-19. Kizb ne anlam ifade eder?
Cevap- Yalancılık, Hz. peygambere yalan isnada bulunmaktır.
Soru-20. İttiham bi’l-kizb ne anlam ifade eder?
Cevap- Hz. peygambere yalan isnadı kanıtlanmamış ancak günlük konuşmalarında yalan konuşan raviye denir. Yalan rivayet etme tehlikesi var manasındadır.
Soru-21. İttiham bi’l-kizb tenkidine uğrayan ravinin rivayet ettiği hadislere ne ad verilir?
Cevap- Dini esaslara aykırı ise mevzu; değilse metruk veya matruh adı verilir.
Soru-22. Fısk özelliğine sahip, yani büyük günah işlemesi veya küçük günahta ısrar etmesi açık olan ravilerin naklettiği hadislere ne denir?
Cevap- Munker hadis denir.
Soru-23. Zabt sıfatına yönelik tenkidler nelerdir?
Cevap- 1- Kesretü’l- Galat. 2- Fartu’l-Gaflet. 3- Vehm. 4- Muhalefetu’s-sikat. 5- Suu’l-Hıfz
Soru-24. Kesretü’l- Galat ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin çok hata yapması demektir. Rivayet ettiği hadise Munker denir.
Soru-25. Fartu’l-Gaflet ne anlam içerir?
Cevap- Ravinin çok dalgın, dikkatsiz olmasıdır. Rivayet ettiği hadise Munker denir.
Soru-26. Ravide vehm ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin tereddütlü, yani bazen bir şekilde bazen başka şekilde rivayet etmesidir. Rivayet ettiği hadise muallel denir?
Soru-27. Muhalefetu’s-sikat ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin diğer güvenilir ravilere aykırı rivayette bulunmasıdır.
Soru-28. Suu’l-Hıfz ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin hafızasının zayıf olmasıdır. Böyle kimseye seyyiu’l-hıfz denir.
Soru-29. Ravilerin cerh ve ta’dilinde kullanılan lafızları sınıflandıran kimdir?
Cevap- İbn. Hatim er-Razi ve es-Sehavi
Soru-30. Hadis öğrenimi ile ilgilenen kişinin uyması gereken hususlar nelerdir?
Cevap- 1- İhlâs, iyi niyet. 2- Hadisi ehlinden alamaya çalışmak. 3- Öğrendiğiyle amel etmek. 4- Hocaya saygı göstermek. 5- Arkadaşlarına yardımcı olmak. 6- Tedrici bir metodla çalışmak. 7- Hadis usulüne önem vermek.
Soru-31. Hadis hocasının uyması gereken adaplar nelerdir?
Cevap- 1- İyi niyet ve üstün ahlak sahibi olmak. 2- Haddini bilmek ya da ehliyete riayet etmek. 3- Daha ehil olana saygı göstermek. 4- Karıştırma ihtimali belirdiğinde hadis rivayetini veya okutmayı bırakmak. 5- Hadise ve hadis Melislerine ehemmiyet vermek. 6- Kitap yazmak ve ilmi faaliyetlerde bulunmak.
Hazırlayan: TOLGAY ÖZTÜRK-Laz imam
Soru-1. Bir hadisin sahih olup olmadığını anlamak için hangi açılardan incelenmesi lazımdır?
Cevap- iki açıdan incelenir. 1- sened. 2- metin
Soru-2. Sened incelemesi hangi açılardan yapılır?
Cevap- iki açıdan yapılır. 1- ravinin güvenilirliği. 2- ravinin hadisi hocadan muteber bir yolla alması.
Soru-3. İsnad zincirinin üç halkası kimlerdir?
Cevap- 1- sahabe. 2- tabiun. 3- etbauttabiin
Soru-4. Bir ravinin güvenilir sayılması için onda aranan maddi nitelik nedir?
Cevap- Adalet.
Soru-5. Sika ne demektir?
Cevap- Güvenilirlik demektir.
Soru-6. Bir ravinin güvenilir sayılması için onda aranan manevi nitelik nedir?
Cevap- Zabt.
Soru-7. Maddi nitelik olan adalet özelliğinin kapsamına neler girer?
Cevap- Müslüman, akıl, baliğ olmak ve dini hükümlere uygun yaşamak girer.
Soru-8. Zabt ne demektir?
Cevap- Ravinin öğrenmiş olduğu bir hadisi başkasına nakledinceye kadar öğrendiği gibi korumasına denir.
Soru-9. En iyi hadis nakledilen metod hangisidir?
Cevap- Hocadan duyuldukları gibi aynen alınıp aktarılması en güzel şekildir.
Soru-10. ‘Bu ilim öyle bir topluluğun elinde idi ki onlardan birine, gökten yere düşmesi, bu ilme bir vav veya elif yahut bir dal ilave etmesinden daha sevimli gelirdi’ sözü kime aittir?
Cevap- Tabiun âlimlerinden el-Ameş
Soru-11. Hadislerin mana ile rivayetlerinin caiz olduğu görüşünde olanlar kimlerdir?
Cevap- Hz. Aişe, Abdullah b. Mesud, Enes b. Malik, Amir eş-Şabi, İbrahim en-Nehai, Sufyan b. Uyeyne, Yahya b. Said El-Kattan.
Soru-12. Hadisin mana ile rivayetinin caiz olmasını şartı nedir?
Cevap- Dilin özelliklerini bilip manayı bozmayacak şekilde yapılması şartı ile caizdir.
Soru-13. Ravide bulunması gereken maddi ve manevi özellikler nelerdir?
Cevap- Adalet ve Zabt.
Soru-14. Sika ravi ne demektir?
Cevap- Ravide adalet ve zabt özellikleri ikisi bir arada bulunursa böyle raviye denir.
Soru-15. Ta’dil ne demektir?
Cevap- Ravide adalet ve zabt sıfatının olduğunu söylemesi, buna hükmetmesidir.
Soru-16. Cerh ne demektir?
Cevap- Ravide adalet ve zabt sıfatlarının birinin veya ikisinin kısmen ya da tamamen olmamasına cerh denir.
Soru-17. Raviler kaç noktadan cerh edilirler?
Cevap- On noktadan cerh edilirler. Bunlara Metaini Aşere denir. Beş tanesi adalet sıfatına, beş tanesi zabt sıfatına yöneliktir.
Soru-18. Adalet sıfatına yönelik tenkidler nelerdir?
Cevap- 1- Kizb. 2- İttiham bi’l-kizb. 3- Fısk. 4- Bid’at. 5- Cehalet.
Soru-19. Kizb ne anlam ifade eder?
Cevap- Yalancılık, Hz. peygambere yalan isnada bulunmaktır.
Soru-20. İttiham bi’l-kizb ne anlam ifade eder?
Cevap- Hz. peygambere yalan isnadı kanıtlanmamış ancak günlük konuşmalarında yalan konuşan raviye denir. Yalan rivayet etme tehlikesi var manasındadır.
Soru-21. İttiham bi’l-kizb tenkidine uğrayan ravinin rivayet ettiği hadislere ne ad verilir?
Cevap- Dini esaslara aykırı ise mevzu; değilse metruk veya matruh adı verilir.
Soru-22. Fısk özelliğine sahip, yani büyük günah işlemesi veya küçük günahta ısrar etmesi açık olan ravilerin naklettiği hadislere ne denir?
Cevap- Munker hadis denir.
Soru-23. Zabt sıfatına yönelik tenkidler nelerdir?
Cevap- 1- Kesretü’l- Galat. 2- Fartu’l-Gaflet. 3- Vehm. 4- Muhalefetu’s-sikat. 5- Suu’l-Hıfz
Soru-24. Kesretü’l- Galat ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin çok hata yapması demektir. Rivayet ettiği hadise Munker denir.
Soru-25. Fartu’l-Gaflet ne anlam içerir?
Cevap- Ravinin çok dalgın, dikkatsiz olmasıdır. Rivayet ettiği hadise Munker denir.
Soru-26. Ravide vehm ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin tereddütlü, yani bazen bir şekilde bazen başka şekilde rivayet etmesidir. Rivayet ettiği hadise muallel denir?
Soru-27. Muhalefetu’s-sikat ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin diğer güvenilir ravilere aykırı rivayette bulunmasıdır.
Soru-28. Suu’l-Hıfz ne anlama gelir?
Cevap- Ravinin hafızasının zayıf olmasıdır. Böyle kimseye seyyiu’l-hıfz denir.
Soru-29. Ravilerin cerh ve ta’dilinde kullanılan lafızları sınıflandıran kimdir?
Cevap- İbn. Hatim er-Razi ve es-Sehavi
Soru-30. Hadis öğrenimi ile ilgilenen kişinin uyması gereken hususlar nelerdir?
Cevap- 1- İhlâs, iyi niyet. 2- Hadisi ehlinden alamaya çalışmak. 3- Öğrendiğiyle amel etmek. 4- Hocaya saygı göstermek. 5- Arkadaşlarına yardımcı olmak. 6- Tedrici bir metodla çalışmak. 7- Hadis usulüne önem vermek.
Soru-31. Hadis hocasının uyması gereken adaplar nelerdir?
Cevap- 1- İyi niyet ve üstün ahlak sahibi olmak. 2- Haddini bilmek ya da ehliyete riayet etmek. 3- Daha ehil olana saygı göstermek. 4- Karıştırma ihtimali belirdiğinde hadis rivayetini veya okutmayı bırakmak. 5- Hadise ve hadis Melislerine ehemmiyet vermek. 6- Kitap yazmak ve ilmi faaliyetlerde bulunmak.
Hazırlayan: TOLGAY ÖZTÜRK-Laz imam