sidretül münteha
Wed 9 February 2011, 03:46 pm GMT +0200
B- Hacamat Bedeli:
Hacamatçının kazancına gelince: Kimisi «Haramdır» demiş ise de başkaları bu görüşe katılmayıp, ancak «Âdî bir kazançtır, erkeğe yakışmaz» demişlerdir [34].
İhtilaflarının sebebi d e, bu hususta hadislerin birbirleriyle çelişn yaptıracak olanın buğdayını değirmenciye verip, değirmencinin de ücretini undan alması.
memeleridir. Haram olduğunu söyleyenler, Ebû Hüreyre'nin «Hacamatçının kazancı haramdır» hadisi [35] ile Enes b. Mâlik (r.a.) ten söylediği rivayet olunan «Peygamber Efendimiz hacamatçının kazancını haram kıldı» [36] mealindeki hadisine dayanmışlardır. Rivayet olunduğuna göre Avn b. Ebû Cü-hayfe de, «Babam bir hacamat aldı ve bir müddet sonra bütün kan alma aletlerini kırdı. Ona, 'Babacığım niçin kırdın? diye sordum. Bana, 'Peygamber Efendimiz kan aldırmanın ücretini yasak etmiştir' dedi» demiştir [37],
Hacamatçının kazancını mubah görenler de, îbn Abbas (r.a.)'dan rivayet olunan, «Peygamber Efendimiz hacamatla kendinden kan aldırdı ve hacamatçının ücretini verdi» [38] mealindeki hadise dayanmışlardır. Derler ki: Eğer hacamatçının kazancı haram olsaydı, Peygamber Efendimiz ona ücret vermezdi Bunlar ayrıca Câbir (r.a.)'ın «Peygamber Efendimiz Ebû Tıybe'yi çağırtıp, kendine hacamat vurdurduktan sonra,
'Vergin ne kadardır?' diye sordu. Ebû Tıybe 'Öç ölçektir' diye'cevab verdi. Peygamber Efendimiz ona bir ölçek indirdi» [39] mealindeki hadisi de delil göstermişlerdir. Câbir (r.a.)'den, hacamatçıya bir ölçek yiyecek maddesinin verilmesini ve memurlarına vergisini hafifletmele-. rini emrettiği de rivayet olunmuştur [40].
«Hacamatçının kazancı mekruhtur» diyenler de, rivayet olunan, «Rü~. faa b. Râfi' veyahut Rafı' b. Riifaa, Ensarın toplandıkları meclise gelerek, 'Peygamber Efendimiz, hacamatçının kazancını yasak ederek onu bize su çeken hayvanımıza yedirmemizi emretti» dedi» ve «Beni Harise kabilesinden bir adam vardı. Adamın bir kölesi hacamatçılık yapıyordu. Kazancının helal olup olmadığını Peygamber Efendimiz'e sordu. Peygamber Efendimiz onu yasak etti. Bir daha sordu. Bir daha Peygamber Efendimiz onu yasak etti. Bir daha sordu. Bir daha Peygamber Efendimiz onu yasak etti. Nihayet ona,
'Kazancını sana su çeken devene yem yap ve kölene yedir' buyurdu» [41] mealindeki hadise dayanmışlardır. [42]
[34] Hanefi mezhebine göre bu konudaki yasak, neshedilmiştir.
[35] Tahâvî, Şerhu Meâni'l-Âsâr, 4/129.
[36] Tahâvî, a.g.e; 4/129.
[37] Buhârî, Buyu', 34/25 no: 2086; Tahâvî, a.g.e, 4/129; Beyhakı, 6/6.
[38] Buhârî, Buyu', 34/38, no: 2103; Müslim, Musâkât, 22/11, no: 1202.
[39] Ebû Ya'lâ. Müsned, 3/312, no: 1777; Tayâlisî, s. 238, no: 1723; Tahavı, a.g.e, 4/130.
[40] Tahâvî, a.g.e., 4/130.
[41] Ebû Dâvûd, Buyu', 17/39, no: 3422; Mâlik, İsii'zân, 54/10, no: 28.
[42] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/316-317.