selsebil
Wed 10 June 2009, 08:43 pm GMT +0200
Gıybet mi ağır suçtur, iftira mı? Cevabı açık: elbette ki iftira! İftirada kardeşini kendisinde olmayan kötü sıfatla anıyorsun. Zaten bunu yüzüne karşı da söyleyemezsin. Gıybette ise hiç olmazsa doğruyu söylüyorsun. Arkadan konuşuyorsun ama kendini haklı bile görebiliyorsun. Gıybet işte bu özelliği dolayısıyla özür dilenmesi çok daha zor bir suçtur. Gıybet için hellalik dilemek iftira için helallik dilemekten çok daha utandırıcıdır. Niye mi?
Birincisi: Gıybet için özür dilemeye yeltenmek çok daha zordur. Gıybette, söylediğini zaten doğru bildiğin için, gıybet edilen hakkında senin söylediğinden aykırı bir gerçeklik çıkmayacaktır. Yani kardeşin sen onu gıyabında nasıl andıysan öyledir zaten. Söylediklerin doğru çıktığı için, vicdanın özür dileme konusunda daha az tahrik olacaktır. Belki hiç azap duymayacaktır. Ama iftirada söylediğinin aksi çıktığı için, en başından vicdan azabın seni özür dilemeye zorlayacaktır. Şu durumda, gıybetin istiğfarı iftiranın istiğfarından daha geç gelir, daha güç gerçekleşir.
İkincisi: Gıybetin için gıybet ettiğin kişiyle yüzleşmen çok daha zordur. Çünkü helallik istemek için suçunu itiraf ettiğinde, sen kendi gıybet suçunla yüzleşeceksin ve kendini utandıracaksın. Ama gıybetine konu olan sıfat kardeşinde de gerçekte var olduğundan onu da kendi kusuruyla yüzleştireceksin. Özrünle kendini ve kardeşini birlikte utandıracaksın. Ayrıca, onu utandıracak olman seni daha da utandıracağından özür dilemenin önündeki psikolojik eşik çok daha yüksek olacaktır.
Ama iftirada, sen sadece kendini utandırırsın. Kardeşin için zaten kendisinde olmayan bir kötülükten senin gözünde aklandığını öğrenmekle, utanmak yerine sevinebilir. En fazla kızabilir. Kızdırmak ise utandırmaya kıyasla daha kolay göze alınır. En azından kardeşini utandıracak olmanın seni daha utandırması gibi elini kolunu bağlayan bir özelliği yoktur.
Kabul: İftira atmak, gıybet etmekten çok daha ağır bir suç. Ama gıybet için özür dilemek iftira için özür dilemekten çok daha zor geliyorsa, iftiradan korktuğumuzdan çok daha fazlasıyla gıybetten sakınmamız gerekiyor değil mi?
Senai DEMİRCİ