sumeyye
Tue 29 March 2011, 05:20 pm GMT +0200
Gaspın Çeşitleri:
Gasp iki çeşittir:
1- Günaha sebep olmayan gasp: Bu bilmeyerek yapılan gasptır. Meselâ bir kimsenin kendi malı sanarak başkasının malını telef etmesi veya bir kimsenin bir malı elinde bulunduran şahısdan mülk olarak alması, o inalda tasarrufda bulunarak onu tüketmesi, sonra da o malın başkasına âit olduğunun ortaya çıkması gibi. Bu durumda o malı alıp tüketmiş olan günahkâr olmaz. Zira bir hadîs-i şerîfde Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Hatâen ve unutarak yapılan işlerin günahı ümmetimin üzerinden kaldırıldı."[3]
2- Günaha sebep olan gasp: Bu bir malın haksız yere ve zorla alınmasıdır. Bir malı bu şekilde alıp yanında tutan kimse günahkâr olur.
Bir şeyi gasbedenin, eğer duruyorsa, gasbettiği yerde onu sahibine teslim etmesi lâzımdır: Zira Hz Peygamber (sas) şöyle
buyurmuştur: "El, aldığını geri verinceye kadar, mes 'ûîiyet altındadır." [4] "Sizden biri müslüman kardeşinin eşyasını ne ciddi, ne de şaka olarak alsın. Sizden biri kardeşinin bastonunu aldığında geri versin. [5] Çünkü
gâsıbm (gasbedenin) zulmü ortadan kaldırması gerekir ki, bu da anlattığımız şekilde olur. Malı, gasbettiği yerde sahibine geri vermesi gerekir. Zira malın kıymeti yerden yere değişir. En adaletlisi bizim anlattıgımızdır. [6]
[3] Bu hadîsi El- Kebîr'inde Taberânî rivayet etmiştir
[4] Bu hadîsi Ebû Dâvud, Tirmizî, Neseî, İbn. Mâce, Hâkim ve Ahmed rivayet etmiştir
[5] Bu hadîsi Ebû Dâvud ve Tirmizî rivayet etmiştir
[6] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/438-439.