sumeyye
Thu 6 September 2012, 03:48 pm GMT +0200
3- Farz Namazlar İle Nafile Namazlar Arasındaki Farklar: [393]
Vakit Ve Miktar Yönünden:
Nafile namazlar için belli bir vakit ve miktar yoktur, ancak nafilelerin bazı miktar ve vakitlerde kılınması mekruhtur. Farz namazların ise, mutlaka uyulması gereken belli miktar ve vakitleri vardır.
Fiilî Rükünler Yönünden:
(a) Nafile namazları, güç yetse bile, oturarak kılmak caizdir. Farz namazlar, ancak güç yetmemesi halinde oturarak kılınır.
(b) Ayakta başlanan farz namaz normal hallerde oturarak kılınmaz. Nafile namazlarda ise, Ebu Hanife’ye göre sonradan oturulabilirse de, Ebu Yusuf ve eş-Şeybanî’ye göre oturulmaz.
(c) Oturarak başlanan nafile namazların bir kısmı oturarak, bir kısmı da ayakta tamamlanabilir.
(d) İnmeye güç yettiği halde, binekte nafile namaz kıhnabilir. Farz namazlar ise kılınmaz.
Sözlü Rükünler Yönünden:
Niyet:
Nafile namazlar mutlak, yani namaz ismi açıkça belirtmeden niyet ederek kıhnabilir. Fakat farzlarda niyeti açıkça yapmak gerekir.
Kıraat:
Kıraat, nafile namazların bütün rekâtlerinde farzdır. Çünkü, nafilelerin her iki rekâti, ayrı bir namaz kabul edilir. Farz namazlarda, sadece iki rekâtte kıraat farzdır.
Şekil Ve Düzen Yönünden:
Cemaat:
Nafile namazlardan sadece teravihi cemaatle kılmak sünnettir. Oysa, farzları cemaatle kılmak, müekked sünnet, hatta bazı hukukçulara göre vaciptir.
Tertibi Gözetmek:
Kaza namazları ile farz namazlar arasında tertibe uymak gerekliyse de, nafileler ile kaza namazları arasında tertibe uymak şart değildir.
4- Farzlar İle Nafileler Arasını Ayırmak: [394]
(a) Hanefî Mezhebine göre, farzlarla nafile namazlar arası, Allahümme Ente’s-Selâm... denecek kadar ayrılır, daha azı mekruhtur. Sünnetlerden sonra üç defa istiğfar etmek, Ayetu’l-Kursi ve Muavvizeteyn’i (Felak ve Nâs Sûreleri’ni) okumak, otuzüç defa Subhanellah, el-Hamdu Lillah ve Allahu Ekber diye zikirde bulunmak, yüz defa tehlil (La İlahe İllallahu Vahdehu La Şerike Leh...) okuyup “Subhane Rabbike Rabbi’l-’İzzeti Amma Yasifün...” la bitirmek müstehaptır.
(b) Şafiî Mezhebine göre de, Hanefî Mezhebinde olduğu gibi hareket edilir. Yalnızca ortadaki âyet ve sûrelerle sondaki âyet okunmaz.
(c) Maliki Mezhebine göre, farzlardan sonra kılınan revâtip, nafile namazlar için, Hanefî Mezhebi de olduğu için hareket edilir.
Yalnız, bu hareket tarzı, tehlîlin bitimine kadardır. Hanbelî Mezhebine göre farz namazlarla sünnetlerini, kıyam veya konuşma ile ayırmak sünnettir. Farz namazlar bittikten sonra, nafile namazlardan önce, bilinen şekildeki zikirler okunarak hareket edilir.
[393] Kâsânî, BS, c. I, s. 297-299; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 69.