hafiza aise
Thu 26 May 2011, 12:55 pm GMT +0200
A) NESEB
1 — Farklı Renkteki Çocuk Hakkındaki Hükmü:
Çocuğun farklı renkte doğması durumunda, nesebinin kocaya katılması hakkındaki hükmü:
Sahihayn*â.a sabit olduğu üzere; bir adam Hz. Peygamber'e (s.a.) gelerek, sanki onu (çocuğu) reddetmek ister gibi, "Gerçek şu ki, karım siyah bir çocuk doğurdu." dedi Hz. Peygamber (s.a.) ona:
— Senin develerin var mı ? buyurdu. Adam:
— Evet, dedi. Hz. Peygamber E s.a.):
— Ne renkteler ? diye sordu. Adam:
— Kırmızı, dedi. Hz. Peygamber (s.a.):
— Peki içlerinde boz olanı var mı? diye sordu. O:
— Evet, dedi Hz. Peygamber (s.a.): ,
— Peki o renk ona nerden geldi ? diye sordu. Adam:
— Belki de ya Rasûlallah; bir soyuna çekmiştir, dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber:
— O halde, işte bu da belki bir soyuna çekmiştir, buyurdu.[1]
Bu hadiste şu incelikler vardır: Sual ve fetva isteme şeklinde olduğu zaman ta'riz (ima) den dolayı iftira cezası (had) gerekmez. Bu hadisten, karşılıklı münakaşa, söz kavgası sırasında bile yapılan ta'riz (dolaylı zina isnadın)dan had gerekmez, hükmünü çıkaran kimse isabetsiz bir neticeye ulaşmıştır. Zira nice imalar (ta'rizler) vardır ki, açık ifadelerden daha iyi anlaşılır ve daha çok iğneleyicidir, daha büyük bir azap verir. Sözün açılması, akışı bunların zikrettikleri ihtimalleri ortadan kaldırır ve sözün maksada delâletini kafi hale getirir.
Hadisten, sadece kuşku ile liâna ve çocuğun reddine gidilmesinin caiz olmayacağı hükmü de çıkar.
Yine hadisten, hükümlerin elde edilmesi esnasında darbımesel kullanılabilmesi, benzerlerin benzerlere kıyas edilebilmesi neticesi de çıkmaktadır. Buharı, bu hadise: "Soru sorana iyi anlatabilmek için, ALLAH'ın hükmünü açıkladığı belli bir asıla (makîsun aleyh), başka bir asılı benzeten hakkında bâb" adıyla başlık koymuş ve bu hadisle birlikte: "Ne dersin? Şayet annenin borcu olsaydı da..." hadisini de zikretmiştir. [2]
[1] Buhâri, 68/26 : Müslim, 1500. Ebu Hureyre'den.
[2] Buhârî, 97/12.
İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 6/11-12.