sumeyye
Sat 9 April 2011, 12:52 pm GMT +0200
Fahiş Fiatla Su Satın Almak:
Gücü varsa, piyasa fiatıyla su da satın alır: Çünkü bedel ödemeye muktedir olan kimse, o bedelle elde edilebilecek şeye de nüktedir olur.
Fahiş fiatla satın alması gerekmez: Fahiş fiattan kasıt, yöredeki piyasa fıatının kat kat fazlasıdır ve o fiatla satın almaz. Çünkü adam bu durumda zarara uğrar.
Hasan'ın Ebû Hanîfe'den rivayetinde anlattığına göre; bir kimse değeri bir dirhem olan suyu bir buçuk dirheme satın alabilecek güce sahib olursa, suyu satın alması gerekir. Bu durumda teyemmüm etmesi caiz değildir. Zayıf bir kavle göre, burada muteber olan fahiş fiattır, fahiş fiatla satın almak gerekmez. O zaman teyemmüm edilir. Fahiş fiat; değer takdir edicilerin takdir kapsamına girmeyen fiattır.
Hem abdest hem de teyemmüm birlikde alınmaz: Yaralı bir kimsenin gusletmesi gerekir de, su yaraya zarar verecek olursa; yarası olan vücudunu yıkar, yara yerini yıkamaz ve orası için teyemmüm de etmez: Aynı şekilde abdest organlarından birinde yara olduğunda o organın yaralı kısmı haricindeki yerler yıkanır, yaralı kısım için teyemmüm edilmez. Yara veya çiçek vücudun yarıdan fazlasını kaplamış ise, teyemmüm edilir ve yaralı olmayan kısım da yıkanmaz. Çünkü hem teyemmüm etme hem de yıkama durumunda bedel ile mübdeli (bedel kılınanı) bir araya getirmiş oluruz ki, şeriatte bunun benzeri yoktur. Ama eşeğin artığı olan suyla abdest alma halinde (aynı zamanda) teyemmüm de etme meselesi buna benzemez. Çünkü bu meselede farz abdest ve teyemmümden biri ile edâ edilmiş oluyor, her ikisiyle değil. Şüphe mahalli olduğu için, bu meselede abdestle teyemmümü bir araya getirdik.
Alimler yaralı kimsenin durumu üzerinde farklı görüşler ileri sürmüşlerdir: Kimi bu durumda tam bir taharet oluşu sebebiyle teyemmümü gerekli görmüştür. Kimi de sağlam yerin yıkanmasını, yaralı yerin de şayet meshetmek zarar vermiyorsa meshedilmesini gerekli görmüştür. Çünkü böyle yapmak hem hakikî hem de hükmî taharettir ve evlâ olan görüş de budur. Ama birinci görüş daha güzeldir. [50]
[50] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/46-47.