sumeyye
Sat 4 August 2012, 03:31 pm GMT +0200
Evcil Hayvanlardan Dört Cins:
Kurbanlık hayvanlar deve, sığır, koyun ve keçidir. Bunlar dışındaki evcil hayvanlar kurban olmazlar.
Melez Hayvanlar: [781]
a) Hanefî Mezhebine göre, evcil ile yabani arasında meydana gelen melez hayvanlarda, hayvanın anası esas alınır, anasının evcil olup olmamasına göre kurban olur veya olmaz.
b) ÜM'e göre, bu şekildeki hayvanlar kurban olmazlar.
Yabanî Hayvanlar: [782]
a) Cumhur'a göre, her çeşit yabanî hayvan kurbanlık olarak kesilmez.
b) el-Hasen b. Salih'e göre, vahşî sığır yedi, yaban eşeği bir kişi için kurban olabilir.
Yaşları: [783]
Kurban edilecek devenin beş, sığırın iki, koyun ve keçinin bir yaşını bitirip, bir üst yaşa girmiş olması gerekir.
Koyun cinsi hakkında ileri sürülen görüşler yüç grupta toplanır:
a) Cumhur'a göre, koyun, bir yaşını bitirmese de kurban olabilir:
(1) Hanefî ve Hanbelî Mezheblerine göre, altı aylık kuzu kurban olabilir.
(2) ez-Za'feranî'ye göre, kuzunun yedi aylık olması şarttır.
(3) Veki'a göre, altı veya yedi aylık olması gerekir.
(4) Bazılarına göre, kuzunun anası-babası genç ise altı aylık, yaşlı ise sekiz aylık olması gerekir.
(5) Bazı hukukçulara göre, enaz on aylık olması şarttır.
(6) Hanefî Mezhebi içindeki müfta bih görüşe göre, kaç aylık olduğuna bakılmaksızın, cüsse itibarıyla büyük ve gösteriş-liyse kurban edilebilir. Bu durumda, altı ayı doldurması şartı da aranır.
(7) Şafiî hukukçulardan Abbâdî'ye göre, yaşına basınca nasıl kurban edilebilirse, yaşına basmadan dişi düşerse de kurban edilebilir.
b) Şafiî Mezhebine göre, koyun bir yaşını bitirip, ikinci yaşma girmesi şarttır. Aynı görüş, İbn Ömer ve Zuhrî'den de nakledilir.
c) Bir grup hukukçuya göre, koyunun kurban olabilmesi için, iki yaşına girmesi şarttır.
Keçinin kurban olabilecek yaşıyla ilgili iki görüş bulunmaktadır:
a) Cumhur'a göre, dişi düşmemiş, yaşına basmamış bir keçinin (çepiş) kurban olması caiz değildir; hatta bu konuda icma bulunduğu nakledilir.
W, Atâ ve Evzaî'den, çepişin de kurban olabileceği nakledilir; ancak bu görüşü, yaşlısını bulamayanlar için öne sürebilecekleri muhtemeldir.
[781] Cezîrî, Fame, c. I, s. 719-720; Serahsî, age, c. XII, s. 17.
[782] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 349.
[783] Ahmed b. Hanbel, Mesâil, s. 267, no: 990; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 351-352; Kâsânî, BS, c. V, s. 70; Mergınânî, age, c. IV, s. 71; Serahsî, age, c. XII, s. 9-11; Zebîdî, Tecrid-i Sarih, c. V, s. 169-170. Ayrıca krş. Kâsânî, BS, c. Vf s. 70