hafiza aise
Wed 1 June 2011, 03:49 pm GMT +0200
b) Erkek ve Kadınlar Tarafından Verilen Emân Hakkındaki Hükmü
Hz. Peygamber (s.a.) şöyle buyurrnuştur: "Müslümanların kanlan
birbirlerine eşittir. En aşağı statüde olanı (ednâ) onlar adına koşturabilir." (Yani bir kişi veya kadın veya köle onlar adına emân verebilir ve verilen bu emân hepsini bağlar.)[552]
Amcasmın kızı Ümmü Hâni'nin emân verdiği iki adama Hz. Peygamber de emân vermişti.[553] Kızı Zeyneb, (kocası) Ebu'l-Âs b. er-Rebî'e emân verince, kendisinin de emân verdiği ve sonra şöyle buyurduğu sabittir: "Müslümanlar adına en aşağı statüde olanları emân verebilir. "[554] Başka bir hadiste de: "Müslümanlar adına en aşağı statüde olanı emân verebilir. (Ganimete) en uzak olanı, ganimeti onlara çevirir." buyurulmuştur.[555]
urada dört genel kaide vardır:
1— Müslümanların kanlarının eşit olması. Bu, müslümanların kâfire karşı 1 "^ilmesine manidir.
2— En dûn olanlarının, onlar adına emân verebilmesi. Bu da kadın ve elerin verdikleri emânın kabulünü gerektirir.
İbn Mâcişûn: "Emân vermek ancak ordu ya da seriye sorumlusunun yetkisi dahilindedir." demişse de îbn Şaban: "Bu, bütün âlimlerin görüşlerine muhaliftir." der.
3— Müslümanlar başkaları üzerinde bir eldirler. Bu, kamu görevlerinden herhangi birinin (vilâyât) kâfirlere tevdi edilemeyeceğini gerektirir. Çünkü kamu görevlisinin kamu üzerinde eli (tasarruf yetkisi) vardır.
4— En uzakta olanın (ganimeti) onlara çevirmesi. Bu da şunları gerektirir: Öncü kuvvetler, arkalarındaki İslâm ordusunun gücüne dayanarak bir ganimet ele geçirdiklerinde bu hem onların hem de arkadakilerindir. Çünkü onların kuvveti sayesinde ele geçirmişlerdir. Beytülmala intikal eden fey malları —her ne kadar ele geçirilmesinin sebebi yakın olanlar ise de— her iki gruba da aittir.
İşte bu hükümler vb. Hz. Peygamber'in bu dört kelimelik hadisinden alınmıştır. Allah'ın salât ve selâmı O'na olsun. [556]
[552] Ahmed, 6692; Ebu Davud, 2751; İbn Mâce, 2685. Amr b. Şuayb—babası—dedesi I lıyla. Senedi hasendir. İbn Mâce'nin (2683, 2684) rivayet ettiği İbn Abbas ve Ma' Yesâr hadisinden şahidi vardır.
[553] Buharı, 56/67; Müslim, 336; Muvatta, 1/152; Tirmizî, 1579; Ahmed, 6/343.
[554] Ahmed, 4/197, Amr b. Âs'tan, senedinde meçhul bir râvi vardır. Yine Ahmed b. Hanbel (2/365), Ebu Hureyre'den bir başka hadis rivayet etmektedir. Bu rivayetin senedi hasen-dir. Hâkim, sahih kabul etmiştir.
[555] Senedi hasendir. Kaynaklan için 59. nota bakınız.
[556] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/197-198.
Hz. Peygamber (s.a.) şöyle buyurrnuştur: "Müslümanların kanlan
birbirlerine eşittir. En aşağı statüde olanı (ednâ) onlar adına koşturabilir." (Yani bir kişi veya kadın veya köle onlar adına emân verebilir ve verilen bu emân hepsini bağlar.)[552]
Amcasmın kızı Ümmü Hâni'nin emân verdiği iki adama Hz. Peygamber de emân vermişti.[553] Kızı Zeyneb, (kocası) Ebu'l-Âs b. er-Rebî'e emân verince, kendisinin de emân verdiği ve sonra şöyle buyurduğu sabittir: "Müslümanlar adına en aşağı statüde olanları emân verebilir. "[554] Başka bir hadiste de: "Müslümanlar adına en aşağı statüde olanı emân verebilir. (Ganimete) en uzak olanı, ganimeti onlara çevirir." buyurulmuştur.[555]
urada dört genel kaide vardır:
1— Müslümanların kanlarının eşit olması. Bu, müslümanların kâfire karşı 1 "^ilmesine manidir.
2— En dûn olanlarının, onlar adına emân verebilmesi. Bu da kadın ve elerin verdikleri emânın kabulünü gerektirir.
İbn Mâcişûn: "Emân vermek ancak ordu ya da seriye sorumlusunun yetkisi dahilindedir." demişse de îbn Şaban: "Bu, bütün âlimlerin görüşlerine muhaliftir." der.
3— Müslümanlar başkaları üzerinde bir eldirler. Bu, kamu görevlerinden herhangi birinin (vilâyât) kâfirlere tevdi edilemeyeceğini gerektirir. Çünkü kamu görevlisinin kamu üzerinde eli (tasarruf yetkisi) vardır.
4— En uzakta olanın (ganimeti) onlara çevirmesi. Bu da şunları gerektirir: Öncü kuvvetler, arkalarındaki İslâm ordusunun gücüne dayanarak bir ganimet ele geçirdiklerinde bu hem onların hem de arkadakilerindir. Çünkü onların kuvveti sayesinde ele geçirmişlerdir. Beytülmala intikal eden fey malları —her ne kadar ele geçirilmesinin sebebi yakın olanlar ise de— her iki gruba da aittir.
İşte bu hükümler vb. Hz. Peygamber'in bu dört kelimelik hadisinden alınmıştır. Allah'ın salât ve selâmı O'na olsun. [556]
[552] Ahmed, 6692; Ebu Davud, 2751; İbn Mâce, 2685. Amr b. Şuayb—babası—dedesi I lıyla. Senedi hasendir. İbn Mâce'nin (2683, 2684) rivayet ettiği İbn Abbas ve Ma' Yesâr hadisinden şahidi vardır.
[553] Buharı, 56/67; Müslim, 336; Muvatta, 1/152; Tirmizî, 1579; Ahmed, 6/343.
[554] Ahmed, 4/197, Amr b. Âs'tan, senedinde meçhul bir râvi vardır. Yine Ahmed b. Hanbel (2/365), Ebu Hureyre'den bir başka hadis rivayet etmektedir. Bu rivayetin senedi hasen-dir. Hâkim, sahih kabul etmiştir.
[555] Senedi hasendir. Kaynaklan için 59. nota bakınız.
[556] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/197-198.