sumeyye
Fri 4 February 2011, 01:33 pm GMT +0200
3. Ebû Dâvûd Es-Sicistânî:
Üçüncüsü Ebû Dâvûd es-Sicistânî’dir (ö. 275/888). Bunun da himmeti, fukahâ arasında dolaşan ve onlar tarafından delil olarak kullanılan, çeşitli beldelerdeki ulemâca üzerine ahkâm bina edilmiş olan hadisleri [771] toplamaktı. Böylece Süneriini tasnif etti ve onda sahîh, hasen, leyyin ve amele elverişli hadisleri topladı.
“Ulemânın, terki üzerinde görüşbirliği ettikleri hadisleri kitabıma almadım.” diyen Ebû Dâvûd, eserinde zayıf hadis varsa, zayıflığını açıklamış, gizli bir illeti bulunanlara, bu ilimle uğraşanların anlayabileceği bir şekilde işarette bulunmuştur. Her hadisin başına, herhangi bir âlimin o hadisten çıkardığı hükmü, ya da görüşü başlık olarak koymuştur. İşte bu özelliği sebebiyledir ki, Gazzâlî ve daha başkaları, onun kitabının müctehid için yeterli olduğunu söylemişlerdir.
4. Ebû İsâ Tirmizî:
Dördüncüsü Ebû İsâ Tirmizî’dir (ö. 279/892). Öyle gözüküyor ki Tirmizî, Buhârî ve Müslim’in açıklama ve müphem bırakma yollarıyla, Ebû Davud’un, her mezhep sahibinin görüşünü içeren hadisleri toplama yolunu beğenmiş ve bu iki yolu birleştirerek, ayrıca sahabe, tabiîn ve çeşitli belde fukahâsınm görüşlerini eklemiş, bunun sonucunda cami bir kitap vücuda getirmiştir. Hadis tariklerini güzel bir şekilde ihtisar etmiş; birini zikredip diğerlerine işaretle yetinmiştir. Her hadisin durumunu açıklamış ve onun sahih, hasen, zayıf, ya da münker olduğunu söylemiş, zayıflık yönünü de belirtmiştir. Böylece hadis talibinin, neyin ne olduğunun bilincinde olmasını, itibar için elverişli olanlarını, öyle olmayanlarından ayırabilmesini amaçlamıştır. Yine o, hadisin müstefîz ya da garîb olduğunu söylemiş, sahabe ve çeşitli beldelere mensup fukahanm görüşlerini zikretmiş, râvîlerden isminin bilinmesine ihtiyaç duyulanların isimlerini, künyesinin bilinmesine ihtiyaç duyulanların künyesini zikretmiş, ilim adamları için hiçbir kapalılık bırakmamıştır. Bunun için onun eseri hakkında: “Müctehid için yeterli, mukallid için fazla (muğnî)” denilmiştir.
B) Re’y Ehli Ve Özellikleri:
Gerek İmam Mâlik ve Süfyân döneminde ve gerekse daha sonraki dönemlerde şimdiye kadar anlattığımız hadis ehline karşılık bir başka grup daha ortaya çıkmıştır.
[771] Kısaca ahkâm hadislerini. (Ç)