sumeyye
Sat 19 March 2011, 02:07 pm GMT +0200
Düşman Köleleri Müslüman Olmakla Hür Olurlar:
Düşmanların köleleri ülkemize müslüman olarak gelirlerse hür olurlar. Düşmanı yendiğimizde müslüman olmuşlarsa, aynı hüküm geçerlidir: Zira Peygamber Efendimiz (sas) müslümanlığı kabul ederek Tâifden çıkıp gelen kölelerin hür olmalarına hükmetmiş ve;
“Onlar Allah (cc) ın azatlılarıdır.” buyurmuştu.
Ülkemize gelen müslüman köle müslümanların cemiyetine iltihak etmekle, kendi nefsine sahip olmuştur. Müslümanlardan önce o kendi nefsine mâlik olur. Bu daha evlâdır.
Müste'menin bir müslüman köle satın alıp onu dâr-ı harbe götürmesi ile köle hür olur (Ebû Yûsuf, İmam Muhammed): İmameyn dediler ki; 'hür olmaz. Çünkü mülkiyetinden çıkarmak için onu alıp götüreni zorlamak gerekir. Burada zorlama yapılamayacağından dolayı, kölelik hali devam eder.'
Ebû Hanîfe'nin bu mes'eledeki görüşünün gerekçesi şudur; müslümanı kâfirin esaretinden mümkün olduğu kadarıyla kurtarmak vâcibdir. Müslüman köleyi alıp götüren kâfiri, onu serbest bırakmaya zorlamak mümkün olmadığından dolayı, bizim yurdumuzla onların yurdunun birbirine zıt oluşunu azad etme yerine saydık. Aynı şekilde karı-kocadan birinin dâr-ı harpte müslüman olması halinde aradan üç hayız geçmesini, onların birbirlerinden ayrılmaları yerine saydık. [86]
Dâr-ı Harpden Eman Alan Müslüman Mütecaviz Olamaz, Ama Esir Olabilir:
Bir müslüman emannâme alarak dâr-ı harbe giderse, onların mal ve canlarına tecavüz edemez: Tecavüzde bulunursa, onlara hıyanet etmiş olur ki, bu da yasaklanmıştır. Oradan bir şey alıp kaçarsa, onu da fakirlere sadaka olarak verir: Çünkü o malı mahzurlu bir yolla elde etmiştir; o yol da ihanet ve hainliktir. Bundan kurtulmanın çaresi, o malı sadaka olarak vermesidir. Çünkü bu haram bir mülktür. Esirde ise, hüküm bunun hilâfinadır. Çünkü o müste'men değildir. Zira esir onlara tecavüzde bulunmama sözü vermiş değildir. Onu serbest bıraksalar bile, onlara tecavüzde bulunması mübahtır. [87]
Üzerlerinde Müslümanların Velayeti Bulunmayanlar Hakkında Hüküm Vermemek:
Müslüman bir kimse dâr-ı harbe girer de, bir harbî ona veya o bir harbîye borç para verirse veya ikisinden biri diğerinden bir şey gasbederse, sonra da o müslüman kendi yurduna döner veya o harbî emannâme olarak İslâm yurduna gelirse; bu hususda aralarında bir ödeme hükmü verilmez. Gasbedilen mal, alan tarafından mübah bir mala el konulduğu için, geri verilmesine hükmedilmez. Borçlanmaya gelince; o esnada bizim o iki şahıs üzerinde velayetimiz yoktur. Hüküm vermek de velayete dayanır.
Velayet olmadan hüküm verilemez. Muhakeme esnasında müste'mene de bu hususda bir hüküm verilemez. Çünkü gemişte o bizim ahkâmımıza uyacağına dâir taahhütte bulunmamıştır. İki harbî kimse bu muameleyi yapıp, sonra müste'men olarak yurdumuza gelirlerse, onlara da aynı hüküm tatbik edilir. Müslüman olarak gelirlerse; gasbettiklerini değil de, borçlandıklarını ödemelerine hükmolunur, gasbettiklerini geri vermelerine hükmolunmaz. Bunun gerekçesi belirtilmişti.
Borçlandıklarını ödemelerine hükmolunur: Çünkü borçlanma akdini karşılıklı rızâ ile yapmışlardır. Akdin yapılışı esnasında bizim ahkâmımıza uyacaklarını taahhüd ettiklerinden dolayı, o zaman üzerlerinde velayetimiz sabittir. [88]
[86] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/78-79.
[87] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/79.
[88] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/80.