sumeyye
Mon 14 March 2011, 01:40 pm GMT +0200
DİYETLER (MEAKIL)
Meâkil; mâkile kelimesinin çoğuludur. Mâkile, diyet demektir: Diyete iki sebepden dolayı akl denilmiştir;
1- Çünkü diyet, kanların akıtılmasını akleder (buna mâni olur).
2- Diyet deve olarak alındığında bunlar toplanıp bağlanır, sonra da cinayet velisine gönderilirler.
Âkile; mâkileyi, yani diyeti ödeyen kimselerdir: Diyetin âkile tarafından ödenmesi gereğinin delili, ceninle alâkalı hadîs-i şerîfdir. Bu hadîs-i şerifin rivayetinde anlatıldığına göre; Rasûlullah (sas), hâmile bir kadının karnına vurarak çocuğunu düşürmesine sebep olan caninin velilerine;
“Kalkın ve çocuğun diyetini ödeyin.” buyurmuştu.
Rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sas) Ensardan her batın için bir âkile belirlemiştir. Mâkul kelimesi de buna delalet etmektedir. Zira hatâen cinayet işleyen kimse mazurdur. Ama mazereti, dokunulması haram olan bir cam almasını mübah kılmaz. Ancak cezalandırılmasına mâni olur. Hal böyle olduğuna göre, Şeriat bir canın heder olmasına mâni olmak için diyet ödenmesini gerekli görmüştür. Sonra diyetin tamamını katile yüklemek haksızlık olur. Böyle yapılması onu bitirir ve bu onun için ağır bir ceza olur. Şu halde onu bu işkenceden kurtarmak için diyet ödemede âkilesi de ona eklenir. [47]
[47] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/316.