seymanur K
Sat 20 August 2011, 12:05 pm GMT +0200
DİNDEKİ YÜKÜMLÜLÜKLER İLE İLGİLİ HAFİFLETMELER
Dinde yer alan hafifletmeler birkaç türlüdür:
Iskat Tahfifi (Mükellefiyeti Ortadan Kaldırıcı Hafifletme): Cuma namazının, orucun, haccın ve umrenin bilinen özürlerle kaldırılması buna örnektir.
Tenkis Tahfifi (Mükellefiyeti Eksiltici Hafifletme): Namazların kısaltılması; hastanın, namaz fiillerinden yerine getiremediği rüku, secde vb. fiillerin kişinin yapabileceği miktara dek eksiltilmesi bunun örnekleridir.
İbdâl Tahfifi (Mükellefiyeti Başkası ile Değiştirici Hafifletme): Abdest ve gusülün yerine teyemmümün meşru kılınması; namazda ayakta durma yerine oturma, oturma yerine yatma, yatma yerine îma'nın konması; azat etme yerine orucun, oruç yerine oruç tutmakta zorlanan yaşlı için yemek yedirmenin konması; özürlerin bulunması durumunda hac ve umrenin kimi vaciplerinin yerine keffaretlerin konması bunun örnekleridir.
Takdim Tahfifi (Bazı Fiilleri Öne Almak Suretiyle Olan Hafifletme): Yolculuk ve hastalık halinde ikindinin öğle vaktine, yatsının akşam namazı vaktine alınarak birleştirilmesi bunun örneğidir.
Tehîr Tahfifi (Bazı Fiilleri Ertelemek Suretiyle Olan Hafifletme): Öğleyi ikindi vaktine, akşam namazını yatsı vaktine, Ramazan orucunu Ramazan ayından sonraya ertelemek bunun örnekleridir.
Terhis Tahfifi (Ruhsat Vermek Suretiyle Olan Hafifletme): Teyemmümlü kimsenin abdestsizlik hali ile birlikte namaz kılması, taş ile istinca yapan kişinin necaset artığıyla birlikte namaz kılması, tedavi amacıyla necis şeylerin yenmesi, boğazına bir şey takılan kişinin şarap içmesi, ikrah/ zorlama halinde küfür sözünü söylemek bunun örnekleridir. Bu tür hafifletmeye "helalliği engelleyen durumun bulunmasına rağmen serbest bırakma" veya "ha-ramlığı gerektiren şey bulunduğu halde mubah kılma" denilir.