sumeyye
Sat 19 March 2011, 02:21 pm GMT +0200
DEVLET REİSİNİN BİR BELDEYİ FETHETTİĞİNDE YAPACAĞI İŞLER
Devlet reisi bir beldeyi zor kullanarak fethederse, Peygamber Efendimiz (sas) in Hayber'de, Sa'd (ra) ın da Beni Kureyza'da yaptığı gibi, isterse o beldeyi ganimet ehli arasında paylaştırır, isterse de; Hz. Ömer (ra) in ashabın icmâı ile Sevad-ı Irak'da yaptığı gibi, sahiplerini orada bırakır. Onları cizye ile mükellef kılar, arazilerine de haraç tarh eder: Bütün bunlar uyulacak örneklerdir. Devlet reisi bunlardan birini tercih etme hakkına sahiptir. Dediler ki; ganimet ehlinin ihtiyacı varsa, araziler onlara paylaştırılır. İhtiyaçları yoksa, sahipleri o topraklar üzerinde bırakılır ki, orası ileriki zamanlarda müslümanlar için bir birikim olsun.
Araziler üzerinde gayr-ı müslim sahipleri müslümanlar için çalışırlar. Çünkü onlar ziraatın çok çeşit usullerini bilirler. Bu sebeple demişlerdir ki; çalışırken, onlara devlet reisi gereken taşınır malları verir ki, rahatça çalışabilsinler. Ziraatla ilgili faydaları müslümanlara temin etsinler, diye devlet reisi esirleri serbest bırakabilir. Ama arazileri yoksa, onları serbest bırakması caiz olmaz. Ziraî faydalar temin etmeyeceklerse, arazileri olsa da, onları veya hem kendilerini hem de ganimet olarak ele geçirilmiş mallarını geri vermek ganimet ehlinin haklarını iptal ettiğinden dolayı caiz olmaz. Çünkü düşman esirlerin tutsaklığı ancak ölümle veya müslüman olmakla sona erer. Ancak ganimet ehli mücahidler ziraatla uğraşıp cihaddan geri kalmasınlar diye gayr-ı müslim esirler arazilerinden dolayı serbest bırakılabilirler. Hz. Ömer (ra) in de dediği gibi, kendilerinden sonra gelecek nesillerin faydası için esirler tarlalarında çalışmak üzere serbest bırakılırlar.
Hz. Ömer (ra) Irak arazisine haraç tarhettiğinde kendisinden oraların taksimini istemişler, delil olarak da şu âyet-i kerîmeleri ileri sürmüşlerdi:
“Allah (cc) ın (fethedilen) ülkeler hakkında Peygamberine verdiği ganimetler; Allah (cc), Peygamber, yakınları, yetimler, yoksullar ve yolda kalmışlar içindir.” [48]
“(Ganimet malları) fakir muhacirlerindir.” [49]
Hz. Ömer (ra) de delil olarak şu âyet-i kerîmeyi ileri sürmüştü:
“Bunların arkasından gelenler şöyle derler: Rabbimiz, bizi ve bizden evvel gelip geçmiş imanlı kardeşlerimizi bağışla.” [50] Bu âyet-i kerîmeyi delil olarak ileri sürmüş ve şöyle demişti: 'Bu arazileri size paylaştıracak olursam, sizden sonrakilere bir şey kalmaz.’ Onlar da Hz. Ömer (ra) e iltifat edip, sözüne uymuşlardı. [51]
[48] Haşr: 59/7.
[49] Haşr: 59/8.
[50] Haşr: 59/10.
[51] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 4/56-57.