sidretül münteha
Sat 29 January 2011, 04:11 pm GMT +0200
B- Cum'a Namazının Şartları:
Fıkıh alimleri, farz namazın sıhhati için şart olan sekiz şartın -daha önceki bölümlerde belirtmiştik- aynı zamanda Cum'a namazının sıhhati için de şart olduğunda müttefiktirler. Ancak bunlardan, vakit ve ezan ile Cum'a'ya has olan şartlarda ihtilâf etmişlerdir. [317]
6.Cum'anın Vakti:
Cumhur «Öğlenin vakti olan zeval, Cum'a'nın da vakti olup zevalden önce Cum'a namazı kılınamaz» demiştir. İmam Ahmed b. Hanbel ise «Zevalden önce Cum'a namazı kılınabilir» demiştir.
Bu ihtilâfın sebebi, -Buhârî'nin Sehl b. Sa'd'ten yetirdiği «Rasû-lullah (s.a.s) zamanında biz Cum'a namazından önce ne öğle yemeğini yerdik, ne de uyurduk» [318]hadisi ile, «Halk namaz kılar ve dönerlerdi de daha duvarların gölgesi olmazdı» [319]mealinde rivayet olunan hadis gibi- hadislerin mânâsında ihtilâf etmeleridir.
Bu hadislerden, Peygamber (s.a.s) Efendimiz zamanında Cum'a namazının zevalden önce kılınmış olduğunu anlayanlar zevalden önce kılınmasını caiz görmüşlerdir. «Bu hadislerden, namazlar içinde yalnız Cum'a namazına erken gidilmiş olduğu anlaşılır» demek sureti ile, bu mevzuda birbirleriyle çelişen delilleri te'lif edenler ise, zevalden önce Cum'a namazının kılınmasını caiz görmemişlerdir. Zira Enes'in hadisi ile sabittir ki, Peygamber (s.a.s) Efendimiz, güneş semanın ortasından meylettikten sonra Cum'a namazını kıldırıldı [320]. Aynca Cum'a namazı öğle namazına bedel olduğu için Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in Cum'a namazını zevalden önce kıldırdığını sezdiren diğer hadisleri Cum'a namazına erken gidilmiş olduğu mânâsına hamletmek lâzımdır. Zira bu hadisler Cum'a namazının zevalden önce kılınmış olduğunda nass değillerdir. Cumhûr'un üzerinde ittifak ettiği görüş budur. [321]
[317] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/322-323.
[318] Buhârî, Cum'a, 11/40, no: 939.
[319] Buhârî, Megâzî, 64/35, no: 4168.
[320] Buhârî, Cuma, 11/16, no: 904; Ebû Dâvûd, Salât, 2/224, no: 1084.
[321] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/323-324.