hafiza aise
Thu 4 August 2011, 03:37 pm GMT +0200
10— Çocuğun Cenaze Namazını Kılması:
Çocuğun cenaze namazım kılmak Hz. Peygamber'in (s.a.) yaptığı işlerdendir. "Çocuğun cenaze namazı kılınır." buyurduğu da sahihtir.[1270]
Sünen-i îbn Mâce'dz merfû' olarak rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (s.a.): "Çocuklarınızın cenaze namazlarını kılınız. Çünkü onlar, önden gönderdiğiniz sevaplarınızdır." buyurmuştur.[1271]
Ahmed b. Ebî Abde anlatıyor: İmam Ahmed ile aramızda şu konuşma geçti. Ben sordum:
—Düşük bebeğin cenaze namazının kılınması ne zaman farz olur?
—(Anne karnına düştükten sonra) dört ay geçince. Çünkü o zaman ruh üflenir.
—Peki, Mugîre b. Şu'be'nin naklettiği; "Çocuğun ,cenaze namazı kılınır" hadisi?
Sahih ve merfudur.
__ Bunda ne dört ay ,ne de başka bir açıklama var.
__ Onu said b.el-Müseyyeb söyledi.
Soru: HZ. Peygmber (s.a.), oğlu İbrahim öldüğü gün onun cenaze namazını kırdırdı mı.
Hz. Aişe'nin (r.a.) şöyle dediğini aktarır: "Hz. Peygamber'in (s.a.) oğlu İbrahim 18 aylık iken öldü. Allah Rasûlü (s.a.), onun cenaze namazını kıldırmadı."[1272]
İmam Ahmed bu hadisi şu senedle rivayet etti: Yakub b, İbrahim -Babam (İbrahim) - İbn İshak - Abdullah b. Ebî Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm - Amra - Âişe.
Hanbel'in rivayetine göre İmam Ahmed: "Bu cidden münker bir hadistir" demiş ve İbn İshâk'ı vâhî ( = zaîf) saymıştır.
Hallâl der ki: Abdullah'a şu hadis okundu: Babam (Ahmed b. Han-bel) - Esved b. Âmir - İsrail - Câbir el-Cu'fî - Âmir senediyle rivayet edildiğine göre Berâ b. Âzib şöyle demiştir:
"Allah Rasûlü (s.a.), 16 aylık iken ölen oğlu İbrahim'in cenaze namai-zmı kıldırdı."[1273]
Ebu Davud, el-Behiy'in şöyle dediğini nakleder: "Allah Rasûİü (s.a. oğlu İbrahim öldüğünde onun cenaze namazını oturaklarda kıldırdı." Bu hadis mürseldir.[1274]el-Behiy'in ismi Abdullah b. Yesâr'dır; Kûfelidir.
Yine Ebu Davud, Atâ b. Ebî Rabâh'ın: "Hz. Peygamber (s.a.), 70 gecelik ( = günlük) iken ölen oğlu İbrahim'in cenaze namazını kıldırdı." dediğini aktarır.[1275] Bu hadis mürseldir; Atâ burada yanılmıştır. Çünkü İbrahim bir yaşını geçmişti.
Âlimler bu rivayetler konusunda farklı görüşleri benimsemişlerdir. Kimisi çocuğun cenaze namazının kılınacağını söyleyip Hz. Âişe hadisinin sahihliğini kabul etmemiştir. Nitekim İmam Ahmed, vs. bu görüşte olup: "Bu mürsel hadisler, Berâ hadisiyle beraber birbirlerini kuvvetlendirirler? demişlerdir. Kimisi de Berâ hadisini Câbir el-Cufî'den dolayı zayıf saymış!, bu mürsel hadislerin zayıf olduğunu söylemiş ve: "İbn İshak hadisi bunlaf*-dan daha sahihtir" demiştir.
Sonra bu grup kendi aralarında Hz. Peygamber'in (s.a.) hangi sebepten dolayı çocuğunun cenaze namazını kılmamış olduğu konusunda görüş ayrılığına düşmüştür. Bir kısmı: "Allah Rasûlünün (s.a.) oğlu olmasından dolayı onun için şefaat olacak namaz ibadetine gerek duymamıştır. Nitekim şehitliğinden Ötürü de şehidin cenaze namazını kılmaya gerek yoktur*"-'diyor. Başkaları da: "İbrahim, güneş tutulduğu gün ölmüştü. Bu yüzden Hz. Peygamber (s.a.) güneş tutulması namazı kıldırmakla meşgul olduğufl-dan, onun cenaze namazını kıldıramadı" diyorlar. Bir kısmı ise diyor ki: Bu rivayetler arasında bir çelişki yoktur. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.) çocuğunun cenaze namazım kılmalarını ashabına emretmiştir. Artık buradan hareketle: "İbrahim'in cenaze namazı kılındı. Ancak Hz. Peygamber (s.a.) güneş tutulması namazıyla meşgul olduğundan bizzat kendisi o namaza katılamadı." denilmiştir. "Cenaze namazı kılınmadı" diyenler de vardır. Bir grup ise: "Kılındığını söyleyenlerin rivayetleri daha elverişlidir. Çünkü bu durumda fazla bir bilgi var demektir. Olumsuzluk ile olumluluk çeliştiğinde olumluluk tarafı öne alınır" diyor. [1276]
[1270] Ahmed, 4/247, 248, 252; Ebu Davud, 3180; Nesâî, 4/55, 56; Tirmizî, 1031; İbn Mâce, 1481 ve 1507. Mugîre b. Şu'be'nin rivayet ettiği bu hadiste Hz. Peygamber (s.a.) buyuruyor ki: "Bir hayvana binmiş olan cenazenin arkasından gider. Yaya İse cenazenin arkasma-önüne, sağma-soluna yakın olarak yürür. Düşüğün cenaze namazı kılınır; ana-babası için bağışlanma ve rahmet dilenir." İsnadı sahihtir. Tirmizî, îbn Hib-bân (769) ve Hâkim (1/355, 363) hadisi sahih saymış; Zehebî de buna muvafakat etmiştir.
[1271] İbn Mâce, 1509. Hadis zayıftır.
[1272] Ebu Davud, 3187; Ahmed, 1/267. Râvileri sikadır. Hafız İbn Hacer, el-hâbe'de hadisi hasen saymıştır.
[1273] Ahmed, Miisned, 4/283. Hadis zayıftır.
[1274] Ebu Davud, 3188. Bk. Nasbu'r-Râye, 2/279,280.
[1275] Ebu Davud, 3188; Beyhakî, 4/9.
[1276] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 1/489-491.
Çocuğun cenaze namazım kılmak Hz. Peygamber'in (s.a.) yaptığı işlerdendir. "Çocuğun cenaze namazı kılınır." buyurduğu da sahihtir.[1270]
Sünen-i îbn Mâce'dz merfû' olarak rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (s.a.): "Çocuklarınızın cenaze namazlarını kılınız. Çünkü onlar, önden gönderdiğiniz sevaplarınızdır." buyurmuştur.[1271]
Ahmed b. Ebî Abde anlatıyor: İmam Ahmed ile aramızda şu konuşma geçti. Ben sordum:
—Düşük bebeğin cenaze namazının kılınması ne zaman farz olur?
—(Anne karnına düştükten sonra) dört ay geçince. Çünkü o zaman ruh üflenir.
—Peki, Mugîre b. Şu'be'nin naklettiği; "Çocuğun ,cenaze namazı kılınır" hadisi?
Sahih ve merfudur.
__ Bunda ne dört ay ,ne de başka bir açıklama var.
__ Onu said b.el-Müseyyeb söyledi.
Soru: HZ. Peygmber (s.a.), oğlu İbrahim öldüğü gün onun cenaze namazını kırdırdı mı.
Hz. Aişe'nin (r.a.) şöyle dediğini aktarır: "Hz. Peygamber'in (s.a.) oğlu İbrahim 18 aylık iken öldü. Allah Rasûlü (s.a.), onun cenaze namazını kıldırmadı."[1272]
İmam Ahmed bu hadisi şu senedle rivayet etti: Yakub b, İbrahim -Babam (İbrahim) - İbn İshak - Abdullah b. Ebî Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm - Amra - Âişe.
Hanbel'in rivayetine göre İmam Ahmed: "Bu cidden münker bir hadistir" demiş ve İbn İshâk'ı vâhî ( = zaîf) saymıştır.
Hallâl der ki: Abdullah'a şu hadis okundu: Babam (Ahmed b. Han-bel) - Esved b. Âmir - İsrail - Câbir el-Cu'fî - Âmir senediyle rivayet edildiğine göre Berâ b. Âzib şöyle demiştir:
"Allah Rasûlü (s.a.), 16 aylık iken ölen oğlu İbrahim'in cenaze namai-zmı kıldırdı."[1273]
Ebu Davud, el-Behiy'in şöyle dediğini nakleder: "Allah Rasûİü (s.a. oğlu İbrahim öldüğünde onun cenaze namazını oturaklarda kıldırdı." Bu hadis mürseldir.[1274]el-Behiy'in ismi Abdullah b. Yesâr'dır; Kûfelidir.
Yine Ebu Davud, Atâ b. Ebî Rabâh'ın: "Hz. Peygamber (s.a.), 70 gecelik ( = günlük) iken ölen oğlu İbrahim'in cenaze namazını kıldırdı." dediğini aktarır.[1275] Bu hadis mürseldir; Atâ burada yanılmıştır. Çünkü İbrahim bir yaşını geçmişti.
Âlimler bu rivayetler konusunda farklı görüşleri benimsemişlerdir. Kimisi çocuğun cenaze namazının kılınacağını söyleyip Hz. Âişe hadisinin sahihliğini kabul etmemiştir. Nitekim İmam Ahmed, vs. bu görüşte olup: "Bu mürsel hadisler, Berâ hadisiyle beraber birbirlerini kuvvetlendirirler? demişlerdir. Kimisi de Berâ hadisini Câbir el-Cufî'den dolayı zayıf saymış!, bu mürsel hadislerin zayıf olduğunu söylemiş ve: "İbn İshak hadisi bunlaf*-dan daha sahihtir" demiştir.
Sonra bu grup kendi aralarında Hz. Peygamber'in (s.a.) hangi sebepten dolayı çocuğunun cenaze namazını kılmamış olduğu konusunda görüş ayrılığına düşmüştür. Bir kısmı: "Allah Rasûlünün (s.a.) oğlu olmasından dolayı onun için şefaat olacak namaz ibadetine gerek duymamıştır. Nitekim şehitliğinden Ötürü de şehidin cenaze namazını kılmaya gerek yoktur*"-'diyor. Başkaları da: "İbrahim, güneş tutulduğu gün ölmüştü. Bu yüzden Hz. Peygamber (s.a.) güneş tutulması namazı kıldırmakla meşgul olduğufl-dan, onun cenaze namazını kıldıramadı" diyorlar. Bir kısmı ise diyor ki: Bu rivayetler arasında bir çelişki yoktur. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.) çocuğunun cenaze namazım kılmalarını ashabına emretmiştir. Artık buradan hareketle: "İbrahim'in cenaze namazı kılındı. Ancak Hz. Peygamber (s.a.) güneş tutulması namazıyla meşgul olduğundan bizzat kendisi o namaza katılamadı." denilmiştir. "Cenaze namazı kılınmadı" diyenler de vardır. Bir grup ise: "Kılındığını söyleyenlerin rivayetleri daha elverişlidir. Çünkü bu durumda fazla bir bilgi var demektir. Olumsuzluk ile olumluluk çeliştiğinde olumluluk tarafı öne alınır" diyor. [1276]
[1270] Ahmed, 4/247, 248, 252; Ebu Davud, 3180; Nesâî, 4/55, 56; Tirmizî, 1031; İbn Mâce, 1481 ve 1507. Mugîre b. Şu'be'nin rivayet ettiği bu hadiste Hz. Peygamber (s.a.) buyuruyor ki: "Bir hayvana binmiş olan cenazenin arkasından gider. Yaya İse cenazenin arkasma-önüne, sağma-soluna yakın olarak yürür. Düşüğün cenaze namazı kılınır; ana-babası için bağışlanma ve rahmet dilenir." İsnadı sahihtir. Tirmizî, îbn Hib-bân (769) ve Hâkim (1/355, 363) hadisi sahih saymış; Zehebî de buna muvafakat etmiştir.
[1271] İbn Mâce, 1509. Hadis zayıftır.
[1272] Ebu Davud, 3187; Ahmed, 1/267. Râvileri sikadır. Hafız İbn Hacer, el-hâbe'de hadisi hasen saymıştır.
[1273] Ahmed, Miisned, 4/283. Hadis zayıftır.
[1274] Ebu Davud, 3188. Bk. Nasbu'r-Râye, 2/279,280.
[1275] Ebu Davud, 3188; Beyhakî, 4/9.
[1276] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 1/489-491.