Eslemnur
Mon 4 October 2010, 12:37 am GMT +0200
D. Çocuğa Cesaret Kazandırmak:
Aşırılık ve taşkınlığa meydan vermeden çocuğu cesur yetiştirmek, İslâm eğitiminin gözettiği önemli hedeflerden birisidir.[89] Bu, çocuğun psikolojik gelişiminde, olumlu ve yapıcı davranışlarında, potansiyel gücünün açığa çıkarılmasında ve yaşadığı hayatta ilerleme kaydetmesinde aktif rol oynar. Bir önceki maddede geçtiği üzere Rasûlüllah'ın (s.a.v.) "Kim bana önce gelirse, ona şu kadar var!" diyerek yarışmaları için çocuklara cesaret vermesinin temelinde bu düşünce yatmaktadır,
Hz. Ömer, oğlu Abdullah ile birlikte Rasûlüllah'ın (s.a.v.) sohbet meclisinden çıkarken, Abdullah babasına:
"Babacığım! Rasûlüllah'ın (s.a.v.) sorduğu suâlin cevabının hurma ağacı olduğu benim aklıma gelmişti, " dedi.
Babası Hz. Ömer:
"Peki neden söylemedin? Eğer söyleseydin, benim için şundan ve şundan daha sevimli olurdu, " dedi. Bunun üzerine oğlu Abdullah:
"Baktım, sen ve Ebû Bekir birşey konuşmadınız. Bu yüzden de atılıp fikir beyan etmeyi hoş bulmadım," cevabını verdi.[90]
İbn Hacer, bu hadisi açıklarken diyor ki: "Hadis, âdeta şu mesajı vermektedir: Bilgi seviyesinin eşit olduğu yerde, saygıdan dolayı yaşça büyük olana söz hakkı verilir. Ama yaşça küçük olan büyüğe göre daha bilgili ise, onun huzurunda konuşması engellenemez. Çünkü, oğlu Abdullah mazeret beyan etmesine rağmen babası Ömer (r.a) onun konuşmamasına üzülmüştür."[91]
Îbnu'l-Kayyım da şöyle der: "Bu hadisten şu hükümler çıkmaktadır: İnsan, çocuğunun doğruyu bilmesine ve bulmasına sevinir. Babası bilmese bile, çocuğun, bildiği cevabı onun huzurunda söylemesi mekruh değildir. Bunda babaya karşı bir edepsizlik olduğu söylenemez."[92]
Şu örnek de büyüklerin yanında çocukların hiç sıkılmadan cesaretle konuşmaları ve görüşlerini sunmaları konusunda Hz. Ömer'in ihtimamını göstermektedir: Birgün Ömer b. Hattab yanındakilere "Biriniz ister mi ki, hurma ve üzüm ağaçlarıyla dolu bir bahçesi olsun..."[93] âyetinin ne hakkında nazil olduğunu biliyor musun? diye sordu. Onlar:
"Allah daha iyi bilir, " dediler. Hz. Ömer buna kızdı ve:
"Biliyoruz veya bilmiyoruz deyin, " dedi. Bunun üzerine İbn Abbâs:
"Ey mü'minlerin emîri! Bu konuda bende bir bilgi var, " dedi. Hz. Ömer.
"Söyle ey kardeşimin oğlu! Kendini küçük görme, " dedi. İbn Abbâs:
"Allah bu âyetle bir ameli misal vermiştir, " dedi. Hz. Ömer:
"Hangi amel? " diye sordu. İbn Abbâs buna da şu cevabı verdi:
"İyilik yapan zengin bir adam vardı. Sonra Allah ona (imtihan için) şeytanı gönderdi. Adam birçok günah işledi. Nihayet eski amellerini tümüyle batırdı, işte bu, o adamın amelini açıklamaktadır... "[94]
O halde çocukları yüreklendirme konusunda, ana baba ve eğitimcilerin parolası "Söyle yavrucuğum, kendini küçük görme" sözü olmalıdır.
Çocukların cesaretlendirilmesi gereken noktalardan birisi de, faydalı kitapları satın almaktır. Böylece çocuğun ilmî bir kütüphanesi olur ve o büyüdükçe o nisbette kütüphanesi de gelişir. Meşhur hanefî fakihlerinden İbn Abidîn, oğlunun yetişme tarzından bahsederken: "Onun şu eşsiz ve zengin kitapları edinmesine babası sebep olmuştur. Çünkü o, istediği her kitabı satın alırdı ve ona babası şöyle derdi: Düşündüğün her kitabı satın al. Ben sana onun parasını öderim. Çünkü sen, benim öldürdüğüm selef tatbikatını ihya ettin. Allah senden razı olsun oğlum!" demiş ve yanındaki eski âlimlerin kitaplarını ona vermiştir.[