sidretül münteha
Sun 27 February 2011, 08:45 pm GMT +0200
Cenazenin önünde de, arkasında da yürümek
›-52- Cenazenin önünde de, arkasında da yürümek.
Rasûlullah (s.a)'dan fiili olarak sabit olmuştur. Nitekim Enes b. Malik (r.a) böyle demiştir:
"Rasûlullah (s.a), Ebu Bekir ve Ömer cenazenin önünde de, arkasında da yürüyorlardı."[17]
51. (Dizgici notu: Kasette baştaki no 51 olarak ikinci defa verilmiştir. Ben de aynı şekilde yazıyorum.) Fakat efdal olan cenazenin arkasında yürümektir. Çünkü Peygamber (s.a)'ın: "Ve cenazelerin arkasından gidiniz." buyruğu ile daha önce bu bölümün başında 43. meselede geçen bu anlamdaki diğer buyrukların gereği budur.
Ayrıca bunu Ali (r.a)'ın şu sözü de desteklemektedir: "Cenazenin arkasında yürümek, cenazenin önünde yürümekten daha faziletlidir. Tıpkı kişinin cemaat ile birlikte namaz kılmasının, tek başına namaz kılmasından daha faziletli olduğu gibi."[18]
"Bunun senedi hasendir ve merfu hükmünde mevkuf bir rivayettir fakat el-Esrem'in, Ahmed'den naklettiğine göre o bu sened hakkında tenkitte bulunmuştur."Derim ki: Fakat diğer rivayet yoluyla güç kazanmaktadır. Bir uyarı: Şevkâni daha önceki ifadelerinin akabinde şunları söylemektedir:"el-Bahr'da, es-Sevri'den şöyle dediği nakledilmektedir: Binici cenazenin arkasından yürür, bineksiz ise önünde yürür. Onun bu söylediğine daha önce geçen el-Muğire yoluyla geçen hadis delil teşkil etmektedir. Buna göre Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur:
"Binici cenazenin arkasında, yürüyen önünde, onun yakınında, sağında veya solunda yürür. Bu hadisi Sünen sahibleri rivayet etmiş olup, İbn Hibban ve Hakim sahih olduğunu belirtmişlerdir. Bu güçlü bir görüştür..."
Asla! Hadisi bu lafzıyla Ahmed el-Mubarek b. Fadale yoluyla rivayet etmiştir. Bu rivayette bir zayıflık vardır. Başkası buna bir ilavede bulunarak: "Arkasında ve önünde..." demişlerdir. Az önce işaret edildiği üzere. Bunu da el-Mübarek, Tayalisi'nin kaydettiği rivayette zikretmektedir. O halde onu almak gerekir. Bu muhayyerlikte bir nasstır. Onun önüne geçmenin faziletli olduğu hususunda değil. Garib kaçan şu ki bu ziyadeyi "el-Münteka" müellifi bizzat Şevkâni'nin işaret ettiği az önceki ifadelerinde kaydetmiş, sonra kendisi şunu unutuvermiştir.
[17] İbn Mace (1483), Tahavi (I, 278)'de Yunus b. Yezid'den, o İbn Şihab'dan, o Enes'den diye iki ayrı rivayet yoluyla kaydetmişlerdir. Derim ki: Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir seneddir. » Derim ki: el-Cevheru'n-Nakih (IV, 25)'de yer alan: "Abdu'r-Rezzak'ın Musannef'inde Ma'mer'den, o İbn Tağus'tan, o babasından şöyle dediğini rivayet etmektedir: Rasûlullah (s.a) ölünceye kadar cenaze arkasında olması hali dışında yürümemiştir. İşte bu cemaatin şartına göre sahih bir senettir." ifadelerine gelince, diyorum ki: Bu mürsel bir rivayet iken nasıl böyle denilebilir. Çünkü Tağus tabiî bir kimsedir ve bunu mürsel olarak rivayet etmiştir. Mürsel ise onlarca hüccet delil değildir. Ayrıca Enes'in sahih hadisi de bununla taaruz halindedir. Yine Şevkâni de (IV, 62)'de mürsel olduğunu belirterek illetine işaret etmiştir fakat: "Ben hadis kitablarından herhangi birisinde buna vakıf olmadım." demiştir.
[18] İbn Ebi Şeybe, Musannef (IV, 101), Tahavi (I, 279), Beyhaki (IV, 25), Ahmed (754)'de rivayet etmişlerdir. Aynı şekilde İbn Hazm, el-Muhalla (V, 165) ve Said b. Mansur ondan gelen iki yolla rivayet etmişlerdir. Hafız (III, 143) bu iki yoldan birisi hakkında şunları söylemektedir: