sumeyye
Wed 26 September 2012, 12:50 pm GMT +0200
54. Cemaate İmam Olmak (İmamet):
İmamda Bulunması Gerekli Özellikler: [6]
Cemaatle namaz kılmak için, bir imamın bulunması şarttır. Bunun için, imam olacak kimselerin, bazı özelliklere sahip olması gerekir:
Bulunması Zarurî Özellikler:
İslâm:
İmam olacak kimsenin inanç, ibadet, ahlâk ve diğer tavır ve hareketleri ile sağlam bir müslüman olması gerekir. Fâsıklara ve bid’at ehline uymak tahrimen mekruhtur. Fakat bu kişilerin inancı küfrü gerektiriyorsa onlara, müslüman olmayanlara uyulmadığı gibi uyulmaz.
Akıl Ve Bulûğ:
Akıllı olmayanın veya ergenlik çağma ulaşmayanların imamlık yapmaları sahih değildir. Bu gibi kimselere uyanların namazı da sahih olmaz. Çünkü onlara uyanların namazları farz, çocuklarınkiyse nafiledir. Halbuki, ilerde ele alınacağı gibi, farz kılan nafile kılana uyamaz.
Caferi Mezhebine göre, muktedî erişkin biri olduğu takdirde, imamın da erişkin olması gerekir. Hatta erişkin olmayanın -kendi gibi erişkin olmayanın -kendi gibi erişkin olmayana biîe-imameti şüphelidir, hatta caiz olmayışı daha kesin bir durumdur.
Erkek Olmak:
İmam olmanın şartlarından biri de erkek olmaktır. Kadınların erkeklere imameti caiz değildir. Fakat kadının kadına imameti, mekruh olarak caizdir. Bu takdirde, imam olan kadın, cemaatin önüne geçmeyip ilk safın ortasında durur.
Caferi Mezhebine göre, cemaat erkekse, imamın da erkek olması gerekir. Hatta ihtiyat, mutlaka böyle olmasıdır.
Kıraat:
Namaz sahih olacak kadar Kur’ân-ı Kerîm ezberlemiş olmak imamet için şarttır.
Özürlerden Selâmet:
İmam olacak kimsenin vücudunda, imam olmaya engel bir özrü olmaması şarttır.. Cumhura göre körlerin imameti caizdir, ancak daha ehil varken, bu gibi kimseleri imamete geçirmek mekruhtur; Enes b. Mâlik ve İbn Abbas’a göre ise körler imam olmaz.
Adalet:
Caferi Mezhebine göre, imamda mutlaka aranan özelliklerden biri de adalettir. Fâsık veya durumu bilinmeyen kişinin arkasında namaz kılmak caiz değildir. Adalet; takvaya sarılmaya, büyük günahları, hatta kuvvetli görüşte büyük günahlardan sayılan ısrar şöyle dursun, küçük günahları bile dine aldırışsız olduğunu gösteren işleri yapmaya ve işlemeye engel olan karakter bütünlüğüdür. Ayrıca ihtiyat, -kuvvetli görüşte şart koşulmayan-şahsiyet bütünlüğüne aykırı işlerin yapılmayışını da gözönüne almaktır.
[6] Şafiî. Umm, c. I, s. 156-158; Ahmed, Mesail, s. 112 (399); Kâsânî, BS, c. I, s. 157-158; Serahsî, age, c. I, s. 41-42; İbn Kudûmıı, age, e. II, s. 178-180, 205- 218-219.