hafiza aise
Wed 23 March 2011, 02:54 pm GMT +0200
7. Cariyesini Hürriyetine Kavuşturur Sonra Da Onunla Evlenen Kimsenin Fazileti Hakkında
170. Ebu Musa el-Eş'arî (r.a)'tan rivayet edilmiştir:
Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmaktadır:
1. Her kimin kendine ait bir cariyesi olup bu cariyesini eğitir, eğitimini güzel yapar, onu hürriyetine kavuşturur ve onunla evlenirse, işte böyle bir kimse için iki kat sevap vardır.
2. (Yine) Allah'ın hakkını ve efendisinin hakkını yerine getiren herhangi bir köle için de iki kat sevap vardır. [668] (Birinci rivayet)
Konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir:
Üç kişi vardır ki, onlara iki kat sevap verilir:
1. Allah'ın hakkım ve efendisinin hakkını yerine getirirse, [669] işte böyle bir köle için iki kat sevap vardır.
2. Yanında güzel bir cariyesi olup eğitir, eğitimini güzel yapar, onu hürriyetine kavuşturur, sonra onunla evlenir ve bunlan yaparken Allah'ın rızasını kast ederse, işte böyle bir kimse için iki kat sevap vardır.
3. Önceki kitaba iman eder ve sonra kendisine sonuncu kitap gelince, ona da iman ederse, işte böyle bir kimse için de iki kat sevap vardır.[670] (İkinci rivayet)
Yine konu ile ilgili bir rivayet şu şekildedir:
Horasanlı bir adam, Şş'bî'ye:
Bazı Iraklılar: 'Cariyesini hürriyetine kavuşturur, sonra onunla evlenen bir kimse hakkında: (Böyle) bir adam, kurbanlık devesine binen kimse gibidir' diyorlar. (Bu konuda ne dersin?)1 diye sordu. Şa'bî:
Bana, Ebu Bürde ibn Ebi Musa el-Eş'arî, o da babasından naklen Re-sulullah (s.a.v)'in şöyle buyurduğunu haber vermiştir:
Üç kişi vardır ki, bunlara iki kat sevap verilir:
1. Ehl-i kitaptan olup peygamberine iman eden bir kimse, Peygamber (s.a.v)'e erişip ona iman eder, ona tabi olur ve onu tasdik ederse, bu kimse için iki kat sevap vardır.
2. Başkasına ait olan bir köle, [671] hem Allah'ın hakkını ve hem de efendisinin hakkını yerine getirirse, bu kimse için iki kat sevap vardır.
3. Cariyesi olan bir kimse; cariyesini besler, gıdasına iyi bakar, sonra onu eğitir, eğitimini iyi yapar, sonra onu hürriyetine kavuşturur ve onunla evlenirse, bu kimse için iki kat sevap vardır.
Daha sonra Şa'bî, Horasanlıya:
Bu hadisi, bir şeysiz al! Vaktiyle bir adam, bundan daha basit bir mesele için ta Medine'ye -bir rivayette: Irak'a- kadar giderdi' dedi. [672] (Üçü rivayet)
Konu ile ilgili başka bir rivayet ise şu şekildedir:
O cariyeyi hürriyetine kavuşturur, sonra da onun mehrini verirse.[673] (Dördüncü rivayet)
Yine bu konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir:
Üç kişi vardır ki, bunlara iki kat sevap verilir:
1. Cariyesi olan bir kimse; cariyesini eğitir, eğitimini iyi yapar, ona (bilmediklerini) öğretir, öğretimini iyi yapar, sonra da onu hürriyetine kavuşturup onunla evlenen kimse,
2. Hem Allah'ın ve hem de efendisinin hakkını yerine getiren köle,
3. Ehl-i kitaptan (olup hem peygamberine ve hem de Resulullah'a) iman eden kimse.[674] (Beşinci rivayet)
Konu ile ilgili diğer bir rivayet ise şu şekildedir:
Kim cariyesini hürriyetine kavuşturur, sonra da onunla evlenirse, iki kat sevap alır. [675] (Altıncı rivayet)
İkinci rivayeti, Tirmizî; üçüncü rivayeti, Buhârî ile Müslim; dördüncü rivayeti ta'lik olarak Buhârî; beşinci rivayeti, Nesâî; altıncı rivayeti ise Ebu Dâ-vud ile Nesâî rivayet etmiştir.
[668] Buharı, İlm 31, Itk 16, Enbiya 48; Müslim, İmân 241 (154); Ebu Dâvud, Nikâh 5 (2053); Tirmizî, Nikâh 25 (1116); Nesâî, Nikâh 65; İbn Mâce, Nikâh 42 (1956); Ahmed b. Han-bel, 4/398, 414 (ç)
[669] Kölenin, Allah'ın hakkını yerine getirmesi; namaz, oruç gibi ibadetlerini yapmakla ve efendisinin hakkını yerine getirmesi ise; efendisinin hizmetinde bulunmakla olur. (ç)
[670] Buhâri, Cihad 145, Nikâh 12; Tirmizî, Nikâh 25 (1116)
[671] Kölelik, İslam'dan önce var olan bir müessesedir. Önceden, yapılan savaşlarda kazanan taraf.yenilen tarafı esir etmekte ve köleleştirmektedir. Dolayısıyla İslam dini geldiği dönemde de kölelik vardır. Kölelik, beynelmilel bir yapıya sahip oluğu İçin, İslam dinî, köleliği, kademeli olarak ortadan kaldırmaya çalışmıştır.
İslam, kölelere hürriyete kavuşma fırsatları verilmiştir. Örneğin, kefaret gerektiren bir çok cezada ilk şık köle azad etmektir: Yemin kefareti,
* Zıhar kefareti,
* Kati kefareti,
* Oruç kefareti gibi.
Yine İslam, kölelere bir takım haklar tanıyarak onların durumunu düzeltmek için onlara temel olarak mahkeme hakkı ile hayat hakkı tanınmıştır.
Konumuzla ilgili hadistede görüldüğü üzere; köleyi hürriyete kavuşturma ve onunla evlenme, en hayrlı amellerden biri kabul edilmektedir. Kölelik statüsüne İslam'ın getirdiği bu İyileşme, tarihte, İslam dışı memleketlerden kölelerin müslüman beldelere kaçmasına sebep olmuştur.
islam öncesinde de İslam sonrasında da köleliği, hep batılılar teşvik etmiştir. Bugün Ame-rika'daki siyahilerin menşei, Afrika'daki baskınlarla yakalanıp Amerika'da köle (eştirilen hür insanlardır, (ç)
[672] Müslim, İmân 241 (154}
[673] Buhârî, Nikâh 12
[674] Nesâî, Nikâh 65
[675] Nesâî, Nikâh 65; Ebu Dâvud, Nikâh 5 (2053}
170. Ebu Musa el-Eş'arî (r.a)'tan rivayet edilmiştir:
Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmaktadır:
1. Her kimin kendine ait bir cariyesi olup bu cariyesini eğitir, eğitimini güzel yapar, onu hürriyetine kavuşturur ve onunla evlenirse, işte böyle bir kimse için iki kat sevap vardır.
2. (Yine) Allah'ın hakkını ve efendisinin hakkını yerine getiren herhangi bir köle için de iki kat sevap vardır. [668] (Birinci rivayet)
Konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir:
Üç kişi vardır ki, onlara iki kat sevap verilir:
1. Allah'ın hakkım ve efendisinin hakkını yerine getirirse, [669] işte böyle bir köle için iki kat sevap vardır.
2. Yanında güzel bir cariyesi olup eğitir, eğitimini güzel yapar, onu hürriyetine kavuşturur, sonra onunla evlenir ve bunlan yaparken Allah'ın rızasını kast ederse, işte böyle bir kimse için iki kat sevap vardır.
3. Önceki kitaba iman eder ve sonra kendisine sonuncu kitap gelince, ona da iman ederse, işte böyle bir kimse için de iki kat sevap vardır.[670] (İkinci rivayet)
Yine konu ile ilgili bir rivayet şu şekildedir:
Horasanlı bir adam, Şş'bî'ye:
Bazı Iraklılar: 'Cariyesini hürriyetine kavuşturur, sonra onunla evlenen bir kimse hakkında: (Böyle) bir adam, kurbanlık devesine binen kimse gibidir' diyorlar. (Bu konuda ne dersin?)1 diye sordu. Şa'bî:
Bana, Ebu Bürde ibn Ebi Musa el-Eş'arî, o da babasından naklen Re-sulullah (s.a.v)'in şöyle buyurduğunu haber vermiştir:
Üç kişi vardır ki, bunlara iki kat sevap verilir:
1. Ehl-i kitaptan olup peygamberine iman eden bir kimse, Peygamber (s.a.v)'e erişip ona iman eder, ona tabi olur ve onu tasdik ederse, bu kimse için iki kat sevap vardır.
2. Başkasına ait olan bir köle, [671] hem Allah'ın hakkını ve hem de efendisinin hakkını yerine getirirse, bu kimse için iki kat sevap vardır.
3. Cariyesi olan bir kimse; cariyesini besler, gıdasına iyi bakar, sonra onu eğitir, eğitimini iyi yapar, sonra onu hürriyetine kavuşturur ve onunla evlenirse, bu kimse için iki kat sevap vardır.
Daha sonra Şa'bî, Horasanlıya:
Bu hadisi, bir şeysiz al! Vaktiyle bir adam, bundan daha basit bir mesele için ta Medine'ye -bir rivayette: Irak'a- kadar giderdi' dedi. [672] (Üçü rivayet)
Konu ile ilgili başka bir rivayet ise şu şekildedir:
O cariyeyi hürriyetine kavuşturur, sonra da onun mehrini verirse.[673] (Dördüncü rivayet)
Yine bu konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir:
Üç kişi vardır ki, bunlara iki kat sevap verilir:
1. Cariyesi olan bir kimse; cariyesini eğitir, eğitimini iyi yapar, ona (bilmediklerini) öğretir, öğretimini iyi yapar, sonra da onu hürriyetine kavuşturup onunla evlenen kimse,
2. Hem Allah'ın ve hem de efendisinin hakkını yerine getiren köle,
3. Ehl-i kitaptan (olup hem peygamberine ve hem de Resulullah'a) iman eden kimse.[674] (Beşinci rivayet)
Konu ile ilgili diğer bir rivayet ise şu şekildedir:
Kim cariyesini hürriyetine kavuşturur, sonra da onunla evlenirse, iki kat sevap alır. [675] (Altıncı rivayet)
İkinci rivayeti, Tirmizî; üçüncü rivayeti, Buhârî ile Müslim; dördüncü rivayeti ta'lik olarak Buhârî; beşinci rivayeti, Nesâî; altıncı rivayeti ise Ebu Dâ-vud ile Nesâî rivayet etmiştir.
[668] Buharı, İlm 31, Itk 16, Enbiya 48; Müslim, İmân 241 (154); Ebu Dâvud, Nikâh 5 (2053); Tirmizî, Nikâh 25 (1116); Nesâî, Nikâh 65; İbn Mâce, Nikâh 42 (1956); Ahmed b. Han-bel, 4/398, 414 (ç)
[669] Kölenin, Allah'ın hakkını yerine getirmesi; namaz, oruç gibi ibadetlerini yapmakla ve efendisinin hakkını yerine getirmesi ise; efendisinin hizmetinde bulunmakla olur. (ç)
[670] Buhâri, Cihad 145, Nikâh 12; Tirmizî, Nikâh 25 (1116)
[671] Kölelik, İslam'dan önce var olan bir müessesedir. Önceden, yapılan savaşlarda kazanan taraf.yenilen tarafı esir etmekte ve köleleştirmektedir. Dolayısıyla İslam dini geldiği dönemde de kölelik vardır. Kölelik, beynelmilel bir yapıya sahip oluğu İçin, İslam dinî, köleliği, kademeli olarak ortadan kaldırmaya çalışmıştır.
İslam, kölelere hürriyete kavuşma fırsatları verilmiştir. Örneğin, kefaret gerektiren bir çok cezada ilk şık köle azad etmektir: Yemin kefareti,
* Zıhar kefareti,
* Kati kefareti,
* Oruç kefareti gibi.
Yine İslam, kölelere bir takım haklar tanıyarak onların durumunu düzeltmek için onlara temel olarak mahkeme hakkı ile hayat hakkı tanınmıştır.
Konumuzla ilgili hadistede görüldüğü üzere; köleyi hürriyete kavuşturma ve onunla evlenme, en hayrlı amellerden biri kabul edilmektedir. Kölelik statüsüne İslam'ın getirdiği bu İyileşme, tarihte, İslam dışı memleketlerden kölelerin müslüman beldelere kaçmasına sebep olmuştur.
islam öncesinde de İslam sonrasında da köleliği, hep batılılar teşvik etmiştir. Bugün Ame-rika'daki siyahilerin menşei, Afrika'daki baskınlarla yakalanıp Amerika'da köle (eştirilen hür insanlardır, (ç)
[672] Müslim, İmân 241 (154}
[673] Buhârî, Nikâh 12
[674] Nesâî, Nikâh 65
[675] Nesâî, Nikâh 65; Ebu Dâvud, Nikâh 5 (2053}