müzzemmil
Thu 15 September 2011, 09:17 pm GMT +0200
Bâzı Süre Başlarındaki Kesik Harfler
Bâzı s»re başlarında bulunan; Elif Lâm Mim, Elif Lâm Mîm Ra, Elif Lâm Râ, Tasın Mim, Yâsîn, Hâ Mim, Sâd, Kat, Kâf Hâ Yâ Ayin Sâd, diye yazılan harflere “Mukattaâtı Sûver» (Sûrelerin kesikleri) denir. Bunlar, Kur'an'ın “Müteşabihât (benzeyenler) ayetlerinden sayılıyorlar. Bunlar 29 sûrenin başında geçer. Bunlardan Bakara ile Ali İmrân, sûreleri Medinede, diğer 27 si ise Mekkede nazil olmuştur.
Bu harfler hakkında önceki tefsirciler “bunların mâ'nalarını yalnız Allah bilir» der geçerlerdi. Fakat sonraki tefsirciler bunlardan bâzı anlamları çıkarmağa çalışmışlardır.
Şimdi biz bu husustaki görüşleri 5 maddede topladık.
1- İmamı Süyutıya göre bunlar, vahyin sesidir “kulağınızı açın bu tatlı sesi dinleyin» dercesine. Nitekim Mekke müşrikleri Kur'an-ı dinlemek istemezlerdi. Daha çok onların dikkatlerini çeknıek için bu harfler inmiş bulunyor. Konuşmadan evvel arapların dikkati çekmek için “elâ emâ» demeleri gibi.
2- Zemahşerî de “bunlar zihinleri uyarmak içindir» der. Okumağa başlamadan önce hazırlanmak harflerin nağmelerine göre kıraeti ayarlamak için.
3- İbni Abbasa (r.d.) göre :
Elif Lâm Mîm “Ene Allâhu A'lernu» (ben ziyadesiyle bilen Allah'ım) demektir.
Elif Lâm Râ da “Ene Allâhu Erâ» (ben görür Allah'ım) demektir.
Elif Lâm Râ, Hâ Mîm, Nûn (Arap harfleri olarak) harflerinin birleşiminden “Errahman» kelimesi ortaya çıkıyor. O halde bu harfler, birer kelimeyi remz (işaret) ederler.
4- “Mir'atul Usul» kitabının müteşâbihat bahsinde de bu kesik harflere yer verilmiştir. Burada :
Bu harflere “mukattaat» (kesikler) denmesindeki sebebin, okunurken onların, harf harf (kelime yapmadan) okunmakta olduğudur, deniyor. Bununla beraber bu harflerin müteşa-bihattan (benzer ayetlerden) olduğunu söyliyenler de çoğunluktadır, diye ilâve ediliyor.
Bu münasebetle şu rivayeti de buraya aldık :
İbni Abbas (r.d.) der ki,
“Ebu Yasir Allah'ın Resulünü, “Elif Lâm Mîm Zâlikel Kitab» okurken dinlemiş. Bunu kardeşine söylemiş. Kardeşi Hay Bini Ahtap ve Kâ'b Peygamberimize gelerek :
- Elif Lâm Mîm hakikaten sana Allâh'dan mı indi? demişler. “Evet» cevabı alınca bu defa Hay,
- Öyleyse ben senin ümmetinin ömrünü bu harflerden çıkarırım, demiş ve 71 yıl olduğunu sözüne eklemiş. (Ebced hesabiyle o kadardır.)
Peygamber Efendimiz buna gülmüş ve
- Böyle daha başka menler de var demiş ve “Elif Lâm Mîm Sâd» okumuş. Hay buna karşı “bu daha çok» demiş.
Peygamber efendimiz bu defa da “Elif Lâm Râ» okumuş buna da Hay “bu daha uzun» demiş.
5- Abdul'Aziz Çavuş, yaptığı araştırmalar neticesinde şöyle bir tevil yapar, şu anlamı çıkarır :
“Ey Arap kavmi! Bu çok güzel üsluplu ve mû'cize beyanlı Kur'an, Elif Lâm Mîm gibi bildiğiniz harflerden şekillenmiştir. O harfleri siz de biliyorsunuz. Haydi bakalım, sizde bu harflerden ona benzer güzellikle bir ayet tertib edin' Edemiyorsunuz değil mi? Öyleyse, bu Kur'an'ın Allah kelâmı olduğunda şüphe yoktur.» [630]
[630] Ahmet Gürkan, Kur’an’ın Nasih Ve Mensuh Ayetleri, Yeni İlahiyat Kitabevi, Ankara, 1980: 191-193.