ezelinur
Wed 27 January 2010, 06:24 pm GMT +0200
Bayram namazından önce ve sonra imamın ve imama uyan kimselerin nafile namaz kılmaları, mezhebierin aşağıda belirtilen tafsilâtı çerçevesinde mekruhtur.
Malikiler dediler ki: Sahrada kılındığı takdirde bayram namazından önce ve sonra nafile namaz kılmak mekruhtur. Zaten bayram namazının sahrada kılınması da sünnettir. Mescid de kılındığı takdirde namaz öncesi ve sonrası nafile namaz kılmak mekruh olmaz. Bayram namazının mescid de kılınması ise sünnete muhaliftir.
Hanbeliler dediler ki: Mescid de olsun, sahrada olsun bayram namazından önce ve sonra nafile namaz kılmak mekruhtur.
Şafiiler dediler ki: İmamın sahrada da olsa, başka yerlerde de olsa bayram namazından önce ve sonra nafile namaz kılması mekruhtur. İmama uyan kişilere gelince, bunların sağırlık veya uzaklık nedeniyle hutbeyi işitmemeleri hâlinde bayram namazından önce ve sonra nafile namaz kılmaları mekruh değildir. Hutbeyi işittikleri takdirde nafile namaz kılmaları mekruh olur.
Hanefiler dediler ki: Namazgahta ve diğer yerlerde bayram namazından önce nafile namaz kılmak mekruhtur. Musallada kılındığı takdirde, sadece bayram namazından sonra nafile namaz kılmak mekruhtur. Evde kılmanın ise hiçbir mekruhluğu yoktur.
Mâlikî ve Şâfiîlerin bunlara ilâve ettikleri bazı mendub ve mekruhlar daha vardır ki, bunları aşağıda sıralamış bulunmaktayız.
Malikiler dediler ki: Bayram namazının iki hutbesinden önce ve ikisi arasında oturmak mendubtur. Cuma hutbesindeyse sünnettir. Hatibin bayram namazı hutbelerini okurken abdesti bozulursa, yerine başka bir hatibi geçirmeksizin hutbe okumaya devam eder. Cuma hutbesindeyse durum bunun tersine olup; hatibin abdestinin bozulması hâlinde hutbeye devam etmeyip yerine başkasını geçirmesi gerekir.
Şafiiler dediler ki: Cuma hutbelerini okurken, hatibin ayakta durması, tahâretli bulunması, setr-i avrete riâyet etmesi, iki hutbe arasında oturması şarttır. Bayram hutbelerindeyse durum böyle değildir. Bunlarda anılan şartlara riâyet etmek zaruri olmayıp mendubtur.
Hanefiler dediler ki: Bayramın birinci hutbesine başlamadan önce hatibin oturması mekruhtur. Minbere çıktıktan sonra hutbeye başlamak ve oturmamak gerekir. Cuma hutbesindeyse durum bunun tersine olup, minbere çıktıktan sonra, birinci hutbeye başlamadan önce azıcık oturmak sünnettir.
Bayram namazları için ezan ve ikâmet okunmaz. Yalnız Mâlikîlerin dışındaki üç mezhebe göre bu namazlar için, başlarken “es-salâtü câmiatün” şeklinde çağrıda bulunmak mendubtur. Mâlikîler, mezkûr ve benzeri nidalarla çağırmanın zorunlu olduğuna inanılmadığı takdirde mekruh olmayacağını söylemişlerdir.[8]