reyyan
Fri 2 December 2011, 08:39 pm GMT +0200
27. Başkasının Misvağını Kullanmak
50....Âişe (r.a.)3dan şöyle demiştir. "Resûlullah (s.a.) yanında biri öbüründen daha yaşlı iki kişi varken dişlerini misvaklıyordu. Misvakın fazileti hakkında "büyült" yani "onlardan yaşça büyüğüne misvakı ver" diye vahy geldi.[240] [241]
Açıklama
Müslim'in rüya bölümünde rivayet ettiği hadis-i şerifte bu hadisenin rüyada olduğu nakledilmişse de Buhârî rüyadan bahsetmemiştir.
Demek ki, Resûlullah (s.a.) bu hâdiseyi uyanıkken yaşamış, ancak kendisine daha evvel rüyada, yaşlı kimselere misvak ikram edilmekte öncelik tanınması vahy edildiğniden dolayı misvağı önce yaşlı kişiye verdiğini ifade buyurmuştur. Fakat bazı kişilerin dikkatinden rüya kelimesi kaçtığı için bu kelime rivayetlerin bazısında geçmemiştir.
Peygambere, uyur ve uyanıkken Allah'tan vahy gelirdi. Nitekim Hz. İbrahim'in oğlunu kurban etmesiyle İlgili emir de rüyada gelmiştir.
Buna göre hadisin hükmü, rüya halinde veya uyanık olduğu halde gelmesi ile değişmez. Burada, uyanıklık veya rüya halinden bahsedilmesi muhtelif rivayetlerin açıklanması içindir.
Büyüğe misvak vermekte öncelik tanınması, misvağın faziletinden dolayıdır. Nitekim yemek, İçmek, yürümek ve konuşmak bakımından da büyüklerin öncelik hakkı vardır. Ancak bir mecliste oturan toplulukta ise, sağ tarafın öncelik hakkı bulunmaktadır.[242]
Bazı Hükümler
1. Bu hadis-i şerif misvak kullanmanın meşruluğuna ve faziletine delildir.
2. Misvak ikram edilmek istendiğinde yaşça büyük olanlara öncelik tanımak sünnettir.
3. Sahibinin izniyle başkasının misvağını kullanmak caizdir. Ancak bundan sonra gelen hadiste belirtildiği gibi o misvakın iyice temizlenmesi ve daha önceki sahibinden en küçük bir iz kalmayacak kadar yıkanması gerekir.
Günümüzde kullanılan, kişilere ait tarak, fırça, sürme mili ve buna benzer diğer özel eşyaların birer temizleme ve ziynet âleti olmaları itibariyle başkaları tarafından kullanılamayacağı alışkanlığı yanlıştır. Esas olan onların, temiz ve mikrop taşımayacak hâle getirilmesi ve temizlenmesidir. Bu hâle geldikten sonra kullanılmasında sakınca yoktur.
51....Mikdâm b. Şurayh, babası Şureyh'in şöyle dediğini haber vermiştir: Aişe'ye, "Resûlullah (s.a.) evine girdiği zaman ilk iş olarak ne yapardı?" diye sordum. "Dişlerini misvaklardı” cevabını verdi.[243] [244]
Açıklama
Bu hadis-i şerif şu iki noktaya işaret etmektedir:
a. Resûluüah (s.a.) nafile namazları mutlak surette evde kılardı.[245] Eve girdiklerinde misvakla işe başlamaları nafile namaz için hazırlık olduğuna işaret etmektedir. Kurtubî de bunu ifade etmektedir. Eve girince ilk işinin misvak kullanmak olmasını vahye hazırlanmakla izah edenler de
vardır.
b. Evine döndüğü zaman ağız kokusunda bir bozulma olabileceği ihtimalinden dolayı ev halkını rahatsız etmemek için misvâklandığına delâlet eder.
Bu da gösteriyor ki, insanların günde birkaç kez fırça kullanmaları hem diş sağlığı ve hem de başkalarını rahatsız etmeme bakımından gereklidir.
Bu hadis-i şerif elimizdeki Bezlii'l-Mechiıd, Menhel ve Avnu'l-Mâbud adlı şerhlerde 30. babın son hadisi olarak yer almaktadır.[246]
Bazı Hükümler
l. Başkasını rahatsız etmemek için ağız temizliğine riayet edilmeli.
2. Her ne kadar başkalarının yanında diş temizliği yapılabileceğine yukarıda işaret edilmişse de bu hadisten temizliğin, evde ve özel yerlerde yapılması daha uygun olduğu anlaşılmaktadır.
3. Resûlüllah diş temizliğindeki titizliğiyle de bize en güzel örnektir.[247]
[240] Buhârî, vudû'74; Müslim, rüya 19; zühd 70.
[241] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 97.
[242] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 98.
[243] MUsIim, tahâre 253; Nesâî, tahâre 8; tbn Mâce, tahâre 7.
[244] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 98-99.
[245] Ahmed Naim, Tecridi Sarih Terce m esi, II, 377, (1. baskı).
[246] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 99.
[247] Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 1/ 99.