seymanur K
Fri 21 October 2011, 06:07 am GMT +0200
Av Yapabilen Hayvanlarda Aranan Şartlar
Bu tür hayvanların eğitilmiş olmaları için dört şart lazımdır:
1. Ava salıverdiğinde gitmesi.
2. Durdurulması istendiğinde durması.
3. Avı öldürdüğünde avdan yememesi.
4. Bu durumların bir kaç defa tekrarlanmış olması.
Bu şartlardan birinin eksik olması halinde yakalanan av, helal olmaz. Ancak avcının yetişip canlı olarak kesmesiyle helal olur.
Diş ve tırnak haricinde kesici olan her şeyle boğazlamak (hayvan kesimi yapmak) caizdir.
Müslüman ve ehli kitabın kestiği hayvanlar helaldir. Mecusi ve putlara tapanların kestikleri bütün hayvanlar haramdır.
Ceninin kesimi anasının kesimiyledir. Ancak anasının karnından sağ çıkarılmışsa o zaman kesilmesi gerekir.
Eti yenen canlı bir hayvandan kesilen parça murdardır, ancak kılları yatak ve elbise imali için helaldir.
Av hayvanının şartları:
a) Avcı hayvanın eğitilmiş olması gerekir.
Şöyle ki av için gönderildiği zaman koşup ava doğru gitmesi, başka bir tarafa gitmemesi gerekir.
b) Avcı hayvanın söz dinlemesi gerekir. Sahibinin ona 'git' dediği zaman gitmesi, 'dur' dediği zaman durması gerekir.
c) Avcı hayvanın öldürdüğünden yememesi gerekir. Ancak sahibine ulaştırıp sahibi önüne koyduktan sonra yese bir sakıncası yoktur.
d) Bu sayılan şartların avcı hayvanında daha evvel tekerrür etmesi gerekir. Burda avlayabileceği kanaati hasıl olmuş olur.
Ancak bu dört şarta haiz olan bir avcı hayvanının öldürdüğü helal olur.
ALLAH (c.c.) şöyle buyurmuştur:
"De ki size iyi ve temiz şeyler helal kılındı. ALLAHın öğrettiğini öğreterek yetiştirdiğiniz avcı hayvanların sizin için tuttuklarını yeyin." (Maide: 5/4)
Peygamberimiz (s.a.v.) Adiyy bin Hatem'e hitaben şöyle buyurmuştur:
" Eğitilmiş avcı köpeğini salıverip besmele çekersen, o köpek senin için avladığı hayvanı öldürse yiyebilirsin Şayet köpek avladığından yerse, o zaman ondan yeme. Çünkü köpek kendine avlamış olur." [1]
Kesimin tırnak ve dişlerle olması caiz değildir. Zira bu şekilde hayvana eziyet vardır.
Rafi' bin Hadiç (r.a.)'dan rivayeten peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Kan akıtıldıktan ve ALLAHın ismi zikredildikten sonra yeyin. Ancak diş veya tırnak ile kesilen hayvan yenmez." [2]
Müslümanın kesimi için yüce ALLAH şöyle buyurmuştur:
"Boğazladığınız hayvanlar size helal kılındı." (Maide: 5/3)
Ehli kitabın kestikleri caizdir. Yüce ALLAH Kur'anı kerimde şöyle buyurmuştur:
"Kendilerine kitap verilenlerin yiyeceği (kestikleri hayvan) size helal kılındı." (Maide: 5/5)
Kitabi olmayan mecusi, putperest ve ateistlerin kestikleri haramdır.
Peygamberimiz (s.a.v.) Hacar şehrinin mecusilerine mektup göndermiş ve onları İslama davet etmiş (bu mektupta şöyle bildirilmiştir):
"Her kim müslüman olursa ondan kabul edilir. Kim de islamdan imtina' ederse ondan cizye alınır. Hem de bilinmesi gerekir ki onların kestikleri hayvanların etleri yenilmez ve onlara müslüman kadın nikah edilmez." [3]
Karnında yavrusu olan hamile hayvanın kesilmesi ile karnındaki yavrunun eti helaldir, ancak kesimden sonra yavru canlı olursa onun da ayrıca kesilmesi gerekir. Bunun delili, Ebu Said El-Hudri (r.a.)'dan rivayet edilen şu hadistir. Hazreti peygambere annesinin karnındaki yavrunun durumunu sorduk. O şöyle buyurdu:
"Onun etini yiyebilirsiniz. Çünkü annesinin kesilmesi onun da kesilmesi demektir." [4]
Eti yenen canlı bir hayvandan kesilen parça haramdır. O, hayvanın ölüsü hükmündeder. Ancak canlı iken balıktan kesilen parça helaldir. Çünkü balığın ölüsü de helaldir. Balık için kesim şartı yoktur. İleride bu konuya değinilecektir.
Ebu Said El-Hudri (r.a.) şöyle rivayet eder: Hazreti Peygamber'e develerin hörgüçlerinden ve koyunların butlarından kesilen parçalar hakkında sorulduğunda o şöyle cevap verdi:
"Bir canlı hayvandan kesilen parça ölü hükmündedir." [5]
Eti yenen canlı hayvandankırpılan veya kesilen parçanın üzerindeki kıllardan istifade edilmesi için giysi ve yataklarda kullanım amacıyla helaldir. Bunların da eti yenen hayvanlardan olması gerekir.
Yüce ALLAH Kur'an'ı Kerim'de şöyle buyurur:
"ALLAH evlerinizi sizin için huzur ve sükun yeri yaptı ve sizin için davar derilerinden gerek göç gününüzde gerekse konaklama gününüzde kolayca taşıyacağınız evler, yünlerinden yapağılarından ve kıllarından bir süreye kadar (faydalanacağınız) bir ev eşyası ve bir ticaret malı meydana getirdi." (Nahl: 16/ 80)
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Buhari, 5167; Müslim, 1929
[2] Buhari, 2356; Müslim, 1968
[3] Beyhaki, 9/285
[4] Ebu Davud, 2827.
[5] Hakim El-Müstedrek, 4/239.