sumeyye
Sun 12 August 2012, 01:31 pm GMT +0200
Arafat'ta Vakfe: [425]
Tanımı - Hükmü Ve Delili:
Tanımı - Hükmü Ve Delili:
Vakfe, sözlük manasıyla “durmak, duruş” demektir. Hac deyimi olarak vakfe, “Mekke yanındaki Arafat dağında bir müddet durmaya verilen addır.” Arafat'ta vakfe, haccın birinci ve belli zamanı olan rüknüdür. Bu sebeple, vakfe terkedilirse hac bâtıl olur.
Arafat'ta vakfenin haccın bir rüknü olduğu, “Arafat'tan indiğinizde, Allah'ı Meş'ar-i Haram olan Müzdelife'de anın” [426] âyetiyle sabittir.
Cennet'ten kovulduklarından sonra dünyaya düşüşlerinde Hz. Adem'le Hz. Havva birbirinin izini kaybetmişlerdi. Uzun aramalardan sonra Allah'ın lütfuyla nihayet Arafat'ta birbirlerine rastladılar ve buluştular. Cennet'te iken işledikleri günahtan doğan pişmanlıklarını ifadeyle Allah'a şükranlarını arzettiler. Onların birer torunu olarak bize pek tabiî olarak yakışan, bizim de af diîememizdir. Zaten, haccın farz kılınmasından beri şükran makamında, Hz. Adem ve Hz. Havva'nın nesilleri Allah'a yönelirler, geçmişteki kusurlarının affını niyaz ve gelecekte yardımına dua etmek maksadıyla kendilerini unutmak ve ilahî huzurda yokoîmak için bir gayret sarfederler.
Şartları:
Vakfenin vaktinde yapılması, DM'e göre de şarttır. Bu şart dışında, Şafiî ve Hanbelî Mezheplerine göre, ibadete ehil olmak da gerekir, Malikî Mezhebi vakfeyi kendi iradesiyle yapmak şartını da benimser. Ahmed b. Hanbel'e göre, vakfe sırasında baygın olan, gelecek yıl haccı kaza eder. [427]
Şart
Hanefî
Şafiî
Malikî
Hanbelî
Vaktinde Yapmak
Şart
Ş
Ş
İbadete
Ehil Olmak
Deli
—
Ş
—
Ş
Sarhoş
—
Baygın
—
Ş
Kendi İradesi
—
—
—
Tablo 105: Arafat'ta Vakfenin Şartları
Yapılması:
Yeri:
Vakfenin yapılacağı yer, Arafat dağıdır; Bu yer dışında yapılan vakfeler hac işlemi olarak sahih olmaz.
Arafat'ta, Batnu Arene denen yerde, Hanefî Mezhebi’ye eş-Şafîî'ye göre vakfe yapılmaz, yapılırsa bu, vakfe yerine geçmez; Malik'e göre burada vakfe yapılırsa dem gerekir. [428]
Zamanı:
Vakfenin yapılması için zaruri vakit, “Zilhicce ayının dokuzuncu günü (kurban bayramının arefe günü) zevalden başlayıp, bayramın birinci günü fecri sadığın doğuşuna kadar devam eden” süredir. Henüz güneş batmadan Arafat'tan ayrılan dem keser.
Hanefî Mezhebine göre, vakfe için niyet, uykulu veya uyanık olmak vb. durumlar önemli değildir; bu süre içersinde Arafat'ta bulunanların bu duruşu vakfe için sahih olur. Şafiî Mezhebine göre, ibadete ehil olmak şarttır. [429]
Sûresi:
I. Farz Olan Süre:
Vakfenin farz olan süresi, yapılacağı zaman içinde, çok az da olsa bir müddet Arafat'ta bulunmaktır.
Farz Hanefî Şafiî Malikî Hanbeliş
-------------------------------------------------------------
Mutlak duruş Farz Farz Farz
Tablo 106: Arafat'ta Vakfenin Farzı
[426] el-Bakara: 2/198.
[427] Ahmed b. Hanbel, age, s. 238, no: 886-888.
[428] İbn Rüşd, BM, c. I, s, 30.3; Mergınânî, age, c. I, s. 144; Kâsânî, BS, c. II, s. 125.
[429] İbn Kudame, age, c. III, s. 415; Mergınânî, age, c. I, s. 151; Serahsî, age, c. IV, s. 156; Şafiî, Umm, c. II, s. 166.