Eslemnur
Tue 5 October 2010, 01:55 am GMT +0200
G. Ana Babanın Kabirlerini Ziyaret Etmek:
Ebû Hüreyre (r.a) anlatıyor: Peygamber (s.a.v.) anasının kabrini ziyaret ederek ağladı ve etrafındakileri de ağlattı. Sonra şöyle buyurdu: "Anam için istiğfarda bulunmak hususunda Rabbimden izin istedim. Fakat bana izin verilmedi. Kabrini ziyaret etmek için izin istedim, ona izin verildi. O halde siz de kabirleri ziyaret edin. Çünkü, kabir ziyareti ölümü hatırlatır."[116]
Büreyde'den rivayet edilen hadiste de Rasûlüllah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Ben size kabirleri ziyaret etmeyi yasaklamıştım. Artık onları ziyaret edin..."[117
H. Ana Baba Nâmına Oruç Tutmak:
Büreyde anlatıyor: Peygamber'e (s.a.v.) bir kadın gelerek:
"Yâ Rasûlullah! Anam öldü. Üzerinde de iki ay oruç borcu vardı. (Ne yapayım?) diye sordu. Rasûlüllah (s.a.v.):
"Onun nâmına oruç tut!" buyurdu.[118
Bu Bölümün Dipnotları:
[1] Isra, 17/23-24.
[2] Ankebut 29/8.
[3] Lokman 31/14-15. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 275.
[4] Hâkim, Müstedrek, IV, 154. Hâkim vs Zehebî, hadisin sahih olduğunu ifade etmiştir.
[5] Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 275-276.
[6] Ebû Dâvûd. Edeb, 120.
[7] Ahmed b. Hanbel, IV, 131; Ibn Mâce, Edeb, 1. Hadis sahihtir. Bkz. Sanîhu'l-Cami', Hadis No: 1249.
[8] İbn Mâce, Edeb, 1.
[9] Tirmizî, Birr, 3.
[10] Nesaî, Cİhad, 6; Ahmed b. Hanbel, III, 429. Hadis sahihtir. Bkz. Sahîhu'l-Cami1, Hadis No: 1924.
[11] Tirmizî, Birr, 2; İbn Mâce, Edeb, 1; Hâkim, Müstedrek, IV, 152. Hâkim hadisin sahih olduğunu söylemiş, Zehebî de onu kabul etmiştir. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 266-267.
[12] Ahmed b. Hanbel'in bu rivayeti için bkz. Buhârî, Edeb, 12; Müslim, Birr, 20; Ebû Dâvûd, Zekat, 45.
[13] Ebu Ya'la, Taberânî, Esbehâni ve Hâkim'in (ki Hâkim hadisin sahih olduğunu söylemiş, Zehebî de onu kabul etmiştir) rivayet ettikleri bu hadis için bkz. Münâvî, Feydu'l-Kadîr, VI, 95.
[14] Tirmizî, Kader, 6; Ibn Mâce, Mukaddime, 10; Fiten, 22; Ahmed b. Hanbel, III, 502, V, 277. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 277-278.
[15] Tirmizî, Birr, 6; Ahmed b. Hanbel, II, 14.
[16] Ahmed b. Hanbel, VI, 151-152; Ibn Hacer, el-lsâbe, I, 312.
[17] Müslim, Birr, 9; Ahmed b. Hanbel, II, 346. Ahmed b. Hanbel'in başka bir rivayetinde (bkz. IV, 344, V, 29)
[18] Ahmed b. Hanbel ve Taberâninin rivayet ettikleri bu hadis için bkz. Heysemî, Mecmau'z-Zevaid, VII!, 147
[19] Rivayet için bkz. Buhârî, Ahkâm, 4; Müslim, İmaret, 39; Ebû Dâvûd, Cihad, 87; Nesaî, Bey'at, 34; İbn Mâce, Cihad,' 40; Ahmed b. Hanbel, I, 94; Ebu Ya'la, Müsned, !, 241; Silsiletü'l-Ehadis es-Sahîha, Hadis No: 181. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 278-279.
[20] Gazzâli, İhya, 11,218.
[21] Bir hocamdan defaatle duyduğum bu hikmetli sözden hayatımda çok istifade etmişimdir.
[22] Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 279-280.
[23] Nesaî, Cihad, 6; Hâkim, Müstedrek, II, 104. Hâkim'in rivayeti "...Çünkü cennet, onun ayaklan yanındadır" şeklindedir.
[24] Buhârî, Edeb, 1; Müslim, İman, 137.
[25] İbn Hacer, Fethû'l-Bari, XIII, 4.
[26] İbn Hacer; Müslim, Birr, 6.
[27] İbn Hacer; Müslim, Birr, 5.
[28] İbn Hacer, a.g.e., XIII, 6.
[29] Bu hüküm, İmam Şafiî ve Hanefî İmamlarından Muhammed b. Hasan'a göredir. Hanefî mezhebinde tercih edilen görüşe göre, şartlar elverdiği takdirde geciktirilmesi doğru değildir. İmam Ebu Yûsuf'un kanaati de budur. Bkz. Kâsânî, Bedaiu's-Sanai', M, 119 (Çev.)
[30] Gazzâli, İhyâ, 11,218.
[31] Kâsânî, Bedâiu's-Sanâi1, VII, 98. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 280-282.
[32] Tirmizî, Fiten, 38.
[33] Ebû Dâvûd, Talâk, 10; Nesaî, Nikah, 12; Muvatta', Talâk, 78; Ahmed b. Hanbel, II, 20, 157.
[34] Hadisi Ahmed,.Nesaî ve Hâkim rivayet etmiştir. Hâkim, rivayetin sahih olduğunu ifade etmiştir.
[35] Hadisi Ahmed ve Taberânî rivayet etmiştir. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 282-283.
[36] Buhârî, Itk, 16; Müslim, Eyman, 44. Ravinirt son cümlesi Müslim'de mevcuttur. Buradaki hac ile nafile olan hac ibadeti kasdedilmektedir. Çünkü Ebû Hüreyre'nin, farz olan hacet Rasûlüllah (sav.) ile yaptığı bilinmektedir. (Çev.) Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 284.
[37] Müslim, Fedailü's-Sahabe, 225. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 284-285.
[38] Buhârî, Icâre, 12; Müslim, Deavat, 100. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 285-286.
[39] Buhârî, Enbiya, 48; Müslim, Birr, 7; Ahmed b. Hanbel, II, 385.
[40] İbn Hacer, Fethû'l-Barî, III, 321. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 287-288.
[41] Hâkim, Müstedrek, IV, 152. Hâkim, hadisin isnadının sahih olduğunu söylemiş, Zehebî de bunu kabul etmiştir. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 289.
[42] Ebû Dâvûd, Edeb, 120.
[43] Ebû Dâvûd, Edeb, 120.
[44] Buhârî, Gusül, 21, Edeb, 94; Müslim, İsti'zan, 34; Nesaî, Taharet, 142; Dârimî, Salât, 151; Muvatta, Sefer, 28; Ahmed b. Hanbel, VI, 343.
[45] Buhârî, Cihad, 85; Müslim, Cihad, 101; İbn Mâce, Tıb, 15; Ahmed b. Hanbel, I, 31. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 289-290.
[46] Hadisin kaynakları için bkz. Drt. 765.
[47] Ravi Sa'd b. Ebi Vakkas, bu ifade ile kendi öz anasını kasdetmektedir. (Çev.)
[48] Ankebût, 29/8.
[49] Lokman, 31/14-15. Rivayet İçin bkz.Müslim, Fedailu's-Sahabe. 43.
[50] İbn Cerir'in rivayet ettiği bu hâdise için bkz. Sâbûnî, Muhtasaru Tefsir-İ İbn Kesir,İM. 506.
[51] Buhârî, Hibe, 29; Müslim, Zekat, 50; Ebû Dâvûd, Zekat, 34; Ahmed b. Hanbel,VI, 344.
[52] Mumtehine, 60/8,
[53] Meryem, 19/41-50.
[54] Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, Hadis No: 34.
[55] Hâkim, Müstedrek, III, 46. Hâkim, Müslim'in şartına göre hadisin sahih olduğunu söylemiş, Zehebî ise bu konuda sükût etmiş; hadisin senediyle ilgili birşey söylememiştir. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 290-293.
[56] Buhârî, Edeb, 4; Müslim, Birr, 1; İbn Mâce, Vasâya, 4; Ahmed b. Hanbel, (I, 327. Müslim'in başka bir rivayetinde "...sonra baban, sonra sırasıyla en yakın olandır" şeklinde geçmektedir.
[57] Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 294.
[58] Lokman, 31/14.
[59] Hadis için bakz. Dn. 779.
[60] İbn Hacer, Fethu'l-Bârî, XII,5-6. Son hadis için bkz. Ebû Davud, Talâk,35. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 295-296.
[61] Ebû Dâvûd, Buyu', 77; Nesaî, Buyu’, 1; Ibn Mâce, Ticarât, 64; Ahmed-b. Hanbel, II, 214. Ibn Mâce hadisi Câbir'den de rivayet etmiştir. Bu rivayet.ve ilgili kıssa için bkz. Kurtubî, Tefsir, X, 245.
[62] Tirmizî, Ahkâm, 22; Ibn Mâce, Ticârât, 64; Ahmed b. Hanbel, II, 179.
[63] Ebû Dâvûd, Buyu', 81; Tirmizî, Velâ, 7; Nesaî, Hibe, 2; Ibn Mâce, Hibat, 2; Ahmed b. Hanbel, I, 237.
[64] Hâkim, Müstedrek, III, 597. Rivayetin sıhhati konusunda sükût eden Zehebî şöyle demektedir: Üsâme'nin anası Ebu Bekir Sıddîk zamanında ölmüştü. Dolayısıyla rivayette "irsal" (kopukluk) bulunmaktadır. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 297-298.
[65] Müslim, Itk, 25; Ebû Dâvûd, Edeb, 120; Tirmizî, Birr, 8; İbn Mâce, Edeb, 1; Ahmed b. Hanbel, II, 230.
[66] Darekutnî, Sünen, II, 260. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 298.
[67] Hâssa kelimesinin küçültmesi olan "Huveysa" (Hâssacık) ismi, "hizmete has olan/tahsis edilen küçük" manasında kullanılmaktadır. (Çev.)
[68] Buhârî, Savm, 60; Ahmed b. Hanbel, III, 108.
[69] Buhârî, el-Edebi'l-Müfred, Hadis No: 14.
[70] Ahmed b. Hanbel, VI, 323. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 298-300.
[71] İbnü's-Sünnî'nin rivayet ettiği bu hadisi Abdurrezzak (bkz. Musannef, XI, 138) "mevkuf" (Ebû Hüreyre'nin sözü) olarak zikretmiştir. Sözkonusu "mevkuf haber İçin ayrıca bkz. Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, Hadis No: 44.
[72] Bir hadis terimi olan "mursel" genellikle bir tabiînin ravi sahâbîyi atlayarak doğrudan Hz. Rasûl'den rivayet ettiği hadis manasında kullanılmaktadır. (Çev.)
[73] Müslim, İman, 146; Tirmizî, Birr, 4; Ahmed b. Hanbel, II, 164. Başka bir rivayette de "Allah, ana babasına lanet eden (onlara lanet edilmesine ve sövülmesine zemin hazırlayan) kimseye lanet etsin" buyurulmuştur. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 300-301.
[74] Buhârî, Feraiz, 29; Müslim, İman, 115; Tirmizî, Vasâya, 5; İbn Mâce, Hudûd, 36; Darirnî, Siyer, 82; Ahmed b. Hanbel, V, 38; Ebu Yala, Müsned, II, 59; Beyhakî, Sünen, VII, 403.
[75] Buhârî, Feraiz, 29; Müslim, İman, 113; Ahmed b. Hanbel, f, 47.
[76] Buhârî, Menakıb, 5; Müslim, İman, 112. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 301-302.
[77] İbn Huzeyme, Sahih, IV, 342. Hadis sahihtir. İbn Rezîn'den de aynr manada hadis rivayet edilmiştir. Bkz. İbn Huzeyme, a.g.e., IV, 346. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 302.
[78] Müslim, Nözûr,.1O; Ahmed b. Hanbel, II, 373; Ibn Huzeyme, a.g.e., IV, 347. Bu hadisi esas alan Zahirîler, sözkonusu kimse için hedy kurbanı gerekmeyeceği görüşündedir. Ancak diğer rivayetleri de dikkate alan İmam Ebu Hanife ve İmam Şafiî gibi müctehidler, bu durumda bir koyun kurban edilmesi gerektiği kanaatindedir. Konu hakkında farklı rivayetler için mesela bkz. Ebû Dâvûd, Eyman, 19; Nevevî, Şerhu Sahih-i Müslim, XI, 147 vd.; Kâsânî, Bedaiu's-Sanai', V, 83 vd. (Çev.) Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 302-303.
[79] Yazar, yanlışlıkla "Ebu Bekr" şeklinde vermiştir. (Çev.)
[80] Buhârî, Edeb, 6; Müslim, İman, 143; Ebû Dâvûd, Vasaya, 10; Tirmizî, Birr, 4; Nesaî, Tahrim, 3; Darimî, Diyat, 9; Ahmed b. Hanbel, II, 201.
[81] Nesaî, Zekat, 69; Darimî, Eşribe, 5; Ahmed b. Hanbel, II, 69.
[82] Hadis "aile efradına sopanı kaldırma" şeklinde de rivayet edilmiştir. Buna göre, Peygamberimizin aile efradının dövülmemesini tavsiye ettiği manası çıkmaktadır. Bağışlamak güzel bir yol olmakla birlikte, gerçekten haklı sebep ve gerekçelerle eğitim için makul ölçüde dövülebileceği diğer rivayetlerden anlaşılmaktadır. (Çev.)
[83] Ahmed b. Hanbel, V, 238. Hadis, Buhârî (bkz. el-Edebü'l-Müfred, Hadis No: 18) ve Ibn Mâce (bkz. Fiten, 23) tarafından Ebu'd-Derda'dan (r.a.) da rivayet edilmiştir.
[84] Buhârî, Eyman, 16; Tirmizî, Tefsir (sûre 4), 6; Nesaî, Tahrim, 3; Darimî, Diyat, 9; Ahmed b. Hanbel, II, 201.
[85] Buhârî, Edeb, 6; Müslim, Akdiye, 12; Darimî, Rikak, 38; Ahmed b. Hanbel, IV,246.
[86] Ahmed b. Hanbel, IV, 344; Ebû Dâvûd, İlk, 14.
[87] Hadisi Taberânî rivayet etmiştir.
[88] Buhârî, el-Edebu'l-Müfred, 1, 203.
[89] Hadisi Hâkim ve Esbehanî rivayet etmiştir.
[90] İbn Hacer Heytemî, ez-Zevacir, II, 73. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 303-306.
[91] Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 306.
[92] Ebû Dâvûd, Eyman, 19; Nesaî, Vasayâ, 8.
[93] Ebû Dâvûd, Edeb, 120; İbn Mâce, Edeb, 2; Tirmizî, Birr, 5; Ahmed b. Hanbel, III, 498.
[94] Nahl, 16/96.
[95] Buhârî, Humus, 13. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 306-309.
[96] Buhârî, el-Edebül-Mûfred, Hadis No: 37.
[97] Ahmed ve Taberânî'nin rivayet ettiği bu hadisin ravileri sikadır. Bkz. Heysemî, Mecmau'z-Zevaid, X, 210. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 310.
[98] Müslim, Birr, 13; Ebû Dâvûd, Edeb, 120; Tirmizî, Birr, 5; Ahmed b. Hanbel II 88; Sahîhul-Cami', Hadis No: 1025.
[99] Ebu Ya'la ve İbn Hibban'ın rivayet ettikleri bu hadis için bkz. Sifsiletûl-Ehadis es-Sahîha, Hadis No: 1432.
[100] Taberânî'nin rivayet ettiği bu hadisin senedi hasendir. Bkz. Heysemî, a.g.e., VIII, 147. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 310-311.
[101] Buhârî, Vasaya, 26; Ebû Dâvûd, Vasaya, 15;Nesaî, Vasaya, 8.
[102] Buhârî, Vasaya, 19; Müslim, Vasiyyet, 12; Ebû Dâvûd, Vasaya, 15; Nesaî, Vasaya, 7; İbn Mâce, Vasaya, 8; İbn Huzeyme, Sahîh, IV, 124.
[103] Nesaî, Vasaya,,7; Muvatta', Akdiyye, 25. Ebû Hüreyre'den rivayet edilen aynı manada başka bir sahih hadis İçin bkz. Müslim, Vasiyyet, 11; İbn Huzeyme, Sahih, IV, 123.
[104] Nesaî, Vasaya, 9; Ahmed b. Hanbel, V, 285.
[105] İbn Huzeyme, Sahih, 11,269. Hadisin İsnadı sahihtir. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 311-312.
[106] Hâkim, Mûstedrek, I. 481. Hadis sahihtir. Benzer bir rivayet için ayrıca bkz. İbn Huzeyme, Sahih, IV, 343.
[107] Bezzar ve Taberânî'nin rivayet ettiği bu hadis basendir. Bkz. Heysemî, a.g.e., III. 282. Benzer bir rivayet İçin bkz. Darekutnî, Sünen, II, 260.
[108] Darekutnî, Sünen, II, 261. el-Azîzî, el-Camiu's-Sağîr şerhinde bu hadisin sahih olduğunu söylemiştir.
[109] Darekutnî, a.g.e., II, 260. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 313.
[110] Tevbe, 9/105.
[111] İbn Kesir, Tefsir, III. 450.
[112] Suyûtî hadisi el-Camiu's-Sağir'inde (I,131) Hâkim et-Tirmizî'den nakletmiş ve hasen olduğuna işaret etmiştir. Ayrıca bkz. Abdullah Serrâc, el-İman bi Avâlimi'l-Âhıra, s. 96.
[113] İbn Mâce, Mukaddime, 20; İbn Huzeyme, Sahih, IV, 121. İbn Huzeyme hadisi "hasen li gayrih" sened ile rivayet etmiştir.
[114] Müslim, Vasiyyet, 14; Ebû Dâvud, Vasâya, 14; Nesaî, Vasâya, 8.
[115] Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 314-315.
[116] Müslim, Cenaiz, 108; Ebû Dâvud, Cenaiz, 77; Nesaî, Cenaiz, 101; İbn Mâce, Cenaiz, 48; Ahmed b. Hanbel, II, 441. Benzer bir rivayet için ayrıca bkz. Hâkim, Müstedrek, I, 375.
[117] Müslim, Cenaiz, 106; Tirmizî, Cenaiz, 60; Nesaî, Cenaiz, 101; İbn Mâce, Cenaiz, 47. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 315.
[118] Hâkim, a.g.e., IV, 347. Hâkim hadisin sahih olduğunu söylemiş, Zehebî de bunu kabul etmiştir. Muhammed Nûr Süveyd. Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi. Uysal Kitabevi: 315.