saniyenur
Sat 25 August 2012, 11:21 am GMT +0200
b- Hukukullah Ve Hukuku'l-'ibad (Allah'ın ve Kulların Hakları)
Kur'ân, Müslümanlar'a samimiyetle, dikkatle .ve incelikle riâyet etmeleri gereken Allah'ın ve kullarının haklarını defalarca tekrarlamaktadır. Ve bu haklar daima birlikte zikredilmektedir: Önce Allah'ın hakları ve sonra ya-nında O'nun kullarının hakları.
Bu iki hakkın daima yan yana, aynı sırayla zikredilmesinin önemi ve anlamı büyüktür: Bu durum insanların değişik grupları arasında gerekli dengeyi (mîzari) sağlamada eşitlik ilkesinin büyük önemine ve insanlar arasında gayriadil derecelendirmeler yapmanın tehlikelerine ışık tutmaktadır.
Bu sıralama insanlara Allah'ın ve kullarının haklarının birbirini tamamladığını hatırlatmaktadır. İkincisi olmadan ilkini kabul etmek anlamsız ve saçma olacaktır. Bu durum kişinin öz inancı ile çelişkide olması demektir ve ilki olmadan ikincisini kabul etmek de dayanaksız ve neticesiz olacaktır. Çünkü Hakîki Mutlak olan inkâr edilip, O'nun kuluna derece verilmiş olmaktadır.
Böylece önce fakir ve muhtaçları doyurmak yoluyla insan ilişkileri arasında bozulan dengeyi düzeltmeksizin, Allah'ın Hoşnutluğunun ve katında makbuliyetin kazanılamayacağını da göstermektedir. Diğer bir ifadeyle Allah'ın hakkına riâyet O'nun kullarının haklarına riâyet vasıtasıyla gerçekleşir.
Burada yine Allah'ın haklarına riâyet etmenin insanları, diğer insanlara borçlu oldukları hak ve vazifeleri öğrenmeye ve onları yerli yerince ifa etmeye hazırlıyor olduğuna da işaret vardır. Allah'ın kendine ait hakları gözetmek ve korumak için başkalarına ihtiyacı yoktur. O bunlardan çok müstağnidir ve hiç kimse O'nun için birşey yapamaz. Kul hakları yanında Allah'ın kendi haklarını da zikretmesi, insanları, kendilerinden daha zayıf ve daha kötü durumdaki insanlara yardım etmeye yöneltmek, böylece sadece bozuk sosyal sistemlerini düzeltmekle ve sistemin geleceğini garantilemekle kalmayıp, Allah'ın rızasına da erecekleri konusunda eğitmek gayesine matuftur.
Kur'ân'da yer alan ibadet, zekat ve infak fi sebilillah kavramları dikkatle incelenirse bu konu daha da açıklığa kavuşacaktır.