sumeyye
Tue 1 March 2011, 07:30 pm GMT +0200
E- ALLAH HAKKIYLA KUL HAKKI ARASINDA MÜŞTEREK İYİLİKLER (EMİRLER)
Kadınların, bir erkekle nikâhlanmalarını istediklerinde, velilerin müsâade etmelerini temin, kocasından ayrılan kadına idde-te riâyette Muhtesib, süreye uymayan kadını cezalandırır. Fakat velilerden nikâha izin vermiyenleri cezalandıramaz. Nesebi sahih çocuğunu kovan babadan, zorla babalığını yapmasını sağlar, çocuğunu kovması sebebiyle gerekli cezayı verir. Efendilerden kölelerine iyi muamele etmelerini, güçlerinin yetmiyeceği işleri yaptırmamalarım emreder. Hayvan sahiplerinin, hayvanlarının yemine, tımarına dikkat etmelerini, güçlerinin yetmiyeceği işlere koşmamalarını emreder. Yemi kısılan hayvanın yemini zorla verdirir.
Bir kimse sahipsiz mal bulsa ve kendi nezdinde noksanlık yapsa, kefâletindeki kusurdan doğan noksanı ödemesini emreder. Veya yetkili makama teslim etmesini bildirir. Yitik malı bulan da, bulduğunda noksanlık yaparsa, muhtesib o şahsa noksanı tamamlattırır. Fakat bu masrafı yitik malın sahibine Ödettirir.
Sahipsiz mal (Lukâta)daki masraf ödettirilmez. Kayıp mal, sahibinden başkasına teslim edilirse, bulan o malı öder. Lukâtayı bulan, başkasına teslim ederse bedelini ödemez. İşte bütün bu gibi durumlarda ilâhî ve insanî haklar söz konusudur.