sidretül münteha
Sat 19 February 2011, 03:37 pm GMT +0200
2. Ağaç Dikme ve Bina Yapma:
imam Mâlik ile İmam Şafiî, kişinin ariyet olarak aldığı tarlada ağaç dik-' tikten veyahut bina yaptıktan sonra ariyet müddetinin bitmesi halinde ihtilaf etmişlerdir, imam Mâlik «Tarla sahibi muhayyerdir, isterse adamı ağaçlan-nı sökmeye veyahut binasını yıkmaya zorlar, isterse ağaçlara, sökülmüş veyahut binaya, yıkılmış olarak kıymet takdir eder de, ona bina veyahut ağaçlarının kıymetini verir» demiştir. İmam Mâlik'e göre, biten ariyet müddeti ister şart koşulmuş, ister örf ve âdete göre tayin edilmiş olsun, hüküm aynıdır, imam Şafiî de «Eğer adama tarlayı âriye olarak verirken, onda ağaç dikmemeyi veyahut bina yapmamayı şart koşmamış ise onu ağaçlan sökmeye veyahut binayı yıkmaya zorlayamaz. Ancak üç hal arasında muhayyerdir, isterse ağaçlan veyahut binayı olduğu gibi bırakır da, kirasını verir, isterse za-rannı ödemek şartı ile söker, isterse bedelini vererek temellük eder. Tarla sahibi bu üç durumdan hangisini seçerse, diğeri kabule mecburdur. Şayet hiçbirini kabul etmezse, o zaman bina veyahut ağaçlarını sökmeye zorlanır» demiştir, imam Şafiî'ye göre, eğer zararını ödemeden onu bina veyahut ağaçlarinı sökmeye zorlarsa ona zulüm etmiş olur.
imam Mâlik ise «Tarla sahibi, tarlasında ağaç dikilmemesini veyahut bina yapılmamasını şart koşmasa da, örf ve teamüle göre kimse, başkasından emanet olarak aldığı tarlada ağaç dikmez veyahut bina yapmaz» demiştir. İmam Mâlik'e göre, eğer başkasından herhangi bir şeyi emanet olarak alan bir kimse, o şeyi, kıymetini izin verildiği şekilden daha aşağıya düşüren bir biçimde kullanırsa, kıymetinden eksilen miktan ödemek zorunda olur. [8]
[8] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/80-81.