cennetgulu
Sun 13 December 2009, 10:50 pm GMT +0200
Adaleti
Güvenirlik ile adalet, birbirinden ayrılmayan iki özelliktir. Adil kimsenin güvenilir olmaması, güvenilir kimsenin de adil olmaması düşünülemez. Çünkü güvenirlik, insanın, başkalarının hukukuna riayetkar olması, başkalarının hukukunu inkar etme mesi demektir. Adalet ise, insanın kendi nefsine doğruluğu tatbik etmesi ile başlar. Bu nedenledir ki, noksanlıklardan münezzeh olan yüce Allah, hüküm verirken adil davranarak emaneti sahip lerine vermeyi emretmiş ve şöyle buyurmuştur:
"Allah, size emanetleri ehline vermenizi, insanlar arasında hükmettiğiniz zaman, adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne güzel öğüt veriyor. Şüphesiz Allah, işiten, görendir ." (Nisa: 58)
Abdullah oğlu Muhammed (sav) güvenirlik ile şöhret bulmuş, hatta güvenilir kimse anlamına gelen "Emin" lakabıyla adlandı rılmıştı. Kureyşliler Kabe´yi onardıkiarı esnada Hacer-ül-Esved´i yerine koyacak şahsın, Harem-i Şerife ilk girecek şahıs olması üzerinde karara vardıkları zaman, ilk olarak Abdullah oğlu Mu hammed (sav) Harem-i Şerife girince, onun hakemliğine razı ol dular ve bu nedenle sevinç duydular. "O güvenilir bir kimsedir" dediler. Gerçekten de Peygamber efendimiz, bütün muamelelerinde adaletli davranır, kimseyi aldatmaz ve kimseye hile yap mazdı. Kendisiyle ilgili bütün hususlarda nefsine adaleti tatbik ederdi. Bi´setten Önce de o böyleydi.
Mü´minlerin annesi Hz. Hatice, bi´setten Önce ona Zeyd bin Ha rise adındaki köleyi hediye etmişti. Zeyd´in ailesi bunu duyunca Peygamber efendimizin yanına geldiler ve gerekli bedeli ödeyerek onu hürriyetine kavuşturmak istediler. O adaletli insan, bu hu susta onlarla tartışmadı. Aksine onlara bu hakkı tanıdı. Bununla da kalmadı, onlara daha da ihsankar davrandı ve: "Eğer sizinle birlikte gelmek istiyorsa Zeyd´i bedelsiz ve fîdyesiz olarak alıp go-türüiT´dedi. Ama Zeyd, Abdullah oğlu Muhammed (sav)´i bırakıp gitmek istemedi. Aksine onun yanında köle olarak kalmayı hürri yete tercih etti. Ailesinin yanına gitmeyi kabul etmedi. İşte bura da Muhammed (sav)´in kalbinde adalet duygusu bir kez daha ha rekete geldi ve Zeyd´i kendine evlat edindi. O zamanlar Araplar arasında bu uygun bir davranıştı. Nitekim Romalılar´da da evlat lık müessesesi devam ediyordu. Evlat edinilen kimse, evlat edine nin nesebine bağlanırdı. Bu nedenle Zeyd´e, Muhammed´in oğlu denmeye başlandı. Artık Zeyd, Kureyşli biri oldu. Kureyşli bir adam olarak evlendi. Bu hal, bi´setten sonra evlat edinmenin ha ram kılınmasına kadar devam etti. Kur´an-ı Kerim buyruğunca evlatlıklar, kendilerini evlat edinenlerin nesebine bağlanmaz olmuştu. Muhammed bin Abdullah (sav) adil bir insan olduğu için, ailesini terkeden Zeyd´e bir mükafat vermek istemiş ve bu sebeple onu kendine evlat edinmişti.
Bi´setten önce de Peygamber efendimiz, davacılar arasında ha kemlik yapardı. Rivayete göre Rebi bin Haysem, cahiliyet döne minde de Resulullah (sav)´a müracaat ederek onu hakem tayin ederdi. Çünkü Peygamber efendimiz; doğruluğu, güvenirliği ve dürüstlüğüyle tanınmıştı. Haktan başka bir şey söylemez, haktan başka bir yöne yönelmez ve batıla asla rıza göstermezdi.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Cahiliyet devrinde bir kimse, tutulduğu hastalıktan kurtulursa devesini putlara adardı. O deveye Şaibe denirdi.
Bir koyun hem erkek, hem de dişi doğurursa, "Dişi, kardeşine kavuştu" deyip dişinin hatırı için erkeği de kesmezlerdi ki, buna Vasile denirdi.
Bir erkek deveden on kere dol alınırsa, o devenin sırtını haram sayarlar: "Sırtını korudu" diyerek onu da sudan ve otlaktan menetmezlerdi". Buna da Ham denirdi. (Mütercim).
[2] İbn Kayyım, Zadu´1-Mead.