halim
Tue 11 April 2017, 01:49 am GMT +0200
Abdestsiz Kur'an okumanın ve Mushafa dokunmanın hükmü nedir?
Kur'an-ı Kerimi belden aşağı tutmak doğru değildir. Ancak Kur'an-ı Kerim'i çantada taşımak caizdir. Kur'an-ı Kerim bulunan çantayı yere koymak da caizdir. Çünkü bunda bir hürmetsizlik yoktur.
Saygısızlık amacı olmaksızın Kur'an'ı belden aşağıda tutmak ve böyle taşımak da caizdir, yani günah değildir.
Şüphesiz,
“Ona/Kur’an’a ancak temizler dokunabilir." (Vakıa, 56/79)
mealindeki âyetin ilk ve en açık manası “Allah’tan Cebrail vasıtasıyla Hz. Muhammed (asm)’e inen Kur’an vahyinin arılığını, duruluğunu bozan şeytan, cin gibi hiçbir müfsit yaratığın eli dokunmamış, fikri karışmamış, kuruntuları bulaşmamıştır...” şeklindedir.
Âyette, “Kur’an’a ancak temizler dokunabilir” ifadesinin tercih edilmesi, manevî kirlilik sayılan abdestsizlik, cünüp ve hayız türü şeylere de işaret etmek için olduğunu söyleyen âlimlerin bu görüşünün yanlış olduğu anlamına gelmez. Kur’an’ın açık hükmü yanında başka şeylere de delalet etmesi, sonsuz ilahî ilmin bir gereğidir.
Bu âyeti farklı yorumlayanlar var ise de İslam âlimlerinin ortak görüşü, Kur'an’a abdestsiz dokunmanın doğru olmadığıdır. Ancak abdesti olmayan birinin el dokundurmadan karşısında bulunan Kur'an’dan okuması veya ezberinden bildiği âyet ve sûreleri okuması caizdir.
Cünüp olan bir kimse ise Kur'an’a el süremediği gibi onu okuyamaz da. Ayetü'l-Kürsi, Fatiha ve İhlas gibi âyet ve sureleri okumak isteyen kimse, bunları dua niyetiyle okursa bir sakıncası olmaz. (bk. Hamdi Yazır, Tefsir, Vakıa 79. âyetin izahı; Celal Yıldırım, İslam Fıkhı, IV/157)
- Âlimler âyette geçen “la yemessuhu” (Kur’an’a dokunamazlar) ifadesini, görünürde ihbar cümlesi olmakla beraber, gerçekte bir inşa cümlesi olup bir nehiy/yasaklama ifadesi olduğunu düşünüyorlar. (bk. V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 1/295)
- İmam Nevevî de abdestsiz Kur’an’a dokunmanın haram olduğunu belirtmiş, delil olarak da ilgili âyeti ve şu hadisi vermiştir: Rivayete göre, Peygamber Efendimiz, Hakîm b. Hizam’a hitaben: “Kur’an’a dokunurken mutlaka abdestli olmalısın.” (Nevevî, el-Mecmu; II/65)
- Keza şafii alimleri Vakıa sûresinin ilgili âyetinde yer alan “Tenzil” kavramının kesinlikle Mushafa işaret ettiği görüşündeler. Çünkü, bu kavram, Levh-i Mahafuz’a değil, Hz. Peygambere (asm) indirilen Kur’an’a bakar. (bk. Nevevî, a.g.e, II/72)
- İmam Nevevî’nin belirttiğine göre, abdestsiz Kur’an’a dokunmanın haram olduğunda alimlerin ittifakı, icmaı vardır. İmam-ı azam, İmam-ı Malik, İmam-ı şafii, İmam-ı Ahmed b. Hanbel de aynı görüştedir. (bk. Nevevî, a.g.e, II/72)
- Kur’an, indiği andan itibaren bir mushaf manasına da gelmiştir. Mekki sûrelerde de Kur’an’ın kitap olarak da anılması bunun göstergesidir. Çünkü, inen ilk âyetlerden itibaren Kur’an belli malzemelerin sayfalarına yazılmıştır. Mushaf kavramını sadece Medine’de inen âyetlere hasretmek açık bir yanlıştır. Çünkü, Medine’de inmiş sûrelerin toplamı sadece yirmi sekizdir. Onun için Vakıa sûresindeki âyetin delaletini Mekki olmasından dolayı kaldırmaya çalışmak isabetli değildir.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
Kur'an-ı Kerimi belden aşağı tutmak doğru değildir. Ancak Kur'an-ı Kerim'i çantada taşımak caizdir. Kur'an-ı Kerim bulunan çantayı yere koymak da caizdir. Çünkü bunda bir hürmetsizlik yoktur.
Saygısızlık amacı olmaksızın Kur'an'ı belden aşağıda tutmak ve böyle taşımak da caizdir, yani günah değildir.
Şüphesiz,
“Ona/Kur’an’a ancak temizler dokunabilir." (Vakıa, 56/79)
mealindeki âyetin ilk ve en açık manası “Allah’tan Cebrail vasıtasıyla Hz. Muhammed (asm)’e inen Kur’an vahyinin arılığını, duruluğunu bozan şeytan, cin gibi hiçbir müfsit yaratığın eli dokunmamış, fikri karışmamış, kuruntuları bulaşmamıştır...” şeklindedir.
Âyette, “Kur’an’a ancak temizler dokunabilir” ifadesinin tercih edilmesi, manevî kirlilik sayılan abdestsizlik, cünüp ve hayız türü şeylere de işaret etmek için olduğunu söyleyen âlimlerin bu görüşünün yanlış olduğu anlamına gelmez. Kur’an’ın açık hükmü yanında başka şeylere de delalet etmesi, sonsuz ilahî ilmin bir gereğidir.
Bu âyeti farklı yorumlayanlar var ise de İslam âlimlerinin ortak görüşü, Kur'an’a abdestsiz dokunmanın doğru olmadığıdır. Ancak abdesti olmayan birinin el dokundurmadan karşısında bulunan Kur'an’dan okuması veya ezberinden bildiği âyet ve sûreleri okuması caizdir.
Cünüp olan bir kimse ise Kur'an’a el süremediği gibi onu okuyamaz da. Ayetü'l-Kürsi, Fatiha ve İhlas gibi âyet ve sureleri okumak isteyen kimse, bunları dua niyetiyle okursa bir sakıncası olmaz. (bk. Hamdi Yazır, Tefsir, Vakıa 79. âyetin izahı; Celal Yıldırım, İslam Fıkhı, IV/157)
- Âlimler âyette geçen “la yemessuhu” (Kur’an’a dokunamazlar) ifadesini, görünürde ihbar cümlesi olmakla beraber, gerçekte bir inşa cümlesi olup bir nehiy/yasaklama ifadesi olduğunu düşünüyorlar. (bk. V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 1/295)
- İmam Nevevî de abdestsiz Kur’an’a dokunmanın haram olduğunu belirtmiş, delil olarak da ilgili âyeti ve şu hadisi vermiştir: Rivayete göre, Peygamber Efendimiz, Hakîm b. Hizam’a hitaben: “Kur’an’a dokunurken mutlaka abdestli olmalısın.” (Nevevî, el-Mecmu; II/65)
- Keza şafii alimleri Vakıa sûresinin ilgili âyetinde yer alan “Tenzil” kavramının kesinlikle Mushafa işaret ettiği görüşündeler. Çünkü, bu kavram, Levh-i Mahafuz’a değil, Hz. Peygambere (asm) indirilen Kur’an’a bakar. (bk. Nevevî, a.g.e, II/72)
- İmam Nevevî’nin belirttiğine göre, abdestsiz Kur’an’a dokunmanın haram olduğunda alimlerin ittifakı, icmaı vardır. İmam-ı azam, İmam-ı Malik, İmam-ı şafii, İmam-ı Ahmed b. Hanbel de aynı görüştedir. (bk. Nevevî, a.g.e, II/72)
- Kur’an, indiği andan itibaren bir mushaf manasına da gelmiştir. Mekki sûrelerde de Kur’an’ın kitap olarak da anılması bunun göstergesidir. Çünkü, inen ilk âyetlerden itibaren Kur’an belli malzemelerin sayfalarına yazılmıştır. Mushaf kavramını sadece Medine’de inen âyetlere hasretmek açık bir yanlıştır. Çünkü, Medine’de inmiş sûrelerin toplamı sadece yirmi sekizdir. Onun için Vakıa sûresindeki âyetin delaletini Mekki olmasından dolayı kaldırmaya çalışmak isabetli değildir.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet