Abdestin vacip olduğu durumlar

Abdestin Vacip Olduğu Durumlar
 
(Abdestsiz Kimseye Haram Olan Durumlar)
 

Bir Mümin, namaz kılmak istediği zaman İster farz, ister na­file ya da cenaze namazı olsun abdest alması 'farzdır'. Çünkü Yüce Allah şöyle buyurmuştur; 'Ey İman edenler! Namaza kalk­tığınız zaman ......yıkayınız.[145] Peygamberimiz (saliailâhu aleyhi ve seliem) de; 'abdestsiz kılınan namazı Allah kabul etmez [146] bu­yurmuştur.



İki Durumda Abdest Almak Vacip Değildir.
 

Bazı âlimler, değerinin büyüklüğünden dolayı, iki durumda abdest almayı 'vacip' kabul etmişlerdir. Bu görüş tartışmalıdır. Bu iki durum;

 

a) Kabe'yi Tavaf:
 

Kabe'yi tavaf edenlerin abdest almalarını zorunlu kılan açık, sahih bir delile rastlamadık. Sayılarını ancak Azîz ve Celîl Alla­h'ın bileceği birçok Müslüman, Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) zamanında Kabe'yi tavaf etmiştir. Bunlardan herhangi birine, Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem)'in abdest alma­sını emrettiğine dair hiçbir rivayet bize ulaşmamıştır. Oysa tavaf esnasında birçoğunun abdestinin bozulması veya birçoğunun abdestsiz tavaf yapması muhtemeldir. Özellikle de, hac zama­nında 'kudüm ve ifâda7 tavaflarının yapıldığı günlerde oluşan izdihamlarda bu durum çok daha muhtemeldir. O halde açıklan­masına ihtiyaç olmasına rağmen, tavaf yapacak olanların abdest alması gerektiğini bildiren bir delilin ve âlimlerin herhangi bir ic-mâsının bulunmayışı, tavaf esnasında abdestin 'farz' olmadığına delildir. [147]

Bazı âlimler tavafta abdestin farz olduğuna İbni Abbâs (ra-diyallâhu anhj'ın şu rivayetini delil kabul etmişlerdir. İbni Abbâs anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'Kâbeyi tavaf etmek, namaz kılmak gibidir. Ancak ALLAH, tavaf esnasında ko­nuşmayı helal kılmıştır...' buyurdu. [148] Bu hadisi delil kabul eden âlimler, şu yorumu yapmışlardır; 'Şayet tavaf, namaz kılmak gi­biyse, namaz için abdest almak farz olduğu gibi, tavaf için de abdest almak farzdır'. Bu yoruma, birkaç şekilde reddiye veril­miştir;

Birincisi; hadis merfu olarak sahih değildir. İbni Abbâs'ın kendi ifadesi olup 'mevkuf rivayettir. Tirmîzî, Beyhakî, İbni Teymiye, İbni Hacer ve diğer âlimler, rivayetin 'mevkuf olduğunu tercih ermişlerdir.

İkincisi; eğer rivayetin sahih olduğunu düşünürsek, 'tavafın, namaza benzemesinin her hususta olduğu sonucu' çıkarılamaz. Dolayısıyla namaz için şart olan hususlar, tavaf İçin şart olmaz. [149]

Şeyhu'l-İslam İbni Teymiye 'el-Feteuâ'da der ki; '...araştır­malarım sonucunda, Kabe'yi tavaf için hadesten taharetin/abdest almanın şart olmadığını gördüm. Hiç şüphesiz tavaf İçin abdest almak farz değildir. Ancak müstehapür. Şer'î deliller, tavaf için abdest almanın farz olmadığını ifade etmektedir. Şeriatta tavaf için abdest almanın farz olduğuna dair bir delil yoktur...' İbni Hazm 'Muhallâ' isimli kitabında (7/179) '... abdestsiz Kabe'yi tavaf etmek caizdir...' der.

Hanefî mezhebinde asıl olan görüşe göre, Kabe'yi tavafta temizlik vaciptir. Bu hem gusüi, hem de abdesti içermektedir. Bu nedenle abdestsiz tavaf yapan hacının ceza olarak kurban kesmesi gerekir.[150]

Uyarı:

Abdestsiz tavafı caiz kabul etmekle birlikte, abdestli olarak yapılan tavafın daha faziletli ve müstehap olduğunu unutmamak gerekir. -Bu konu ileride daha kapsamlı olarak açıklanacaktır. -


[147] El-Adevî, 'Câıniu Ahkâmi'n-Nisâ' 2/515.

[148] Tirmîzî, Nesâî, ei-Hâkim vdğ. Bu hadîsin, merfu kabul edilmesi 'sahih' değildir. Doğru olan, bunun İbni Abbâs'ta 'mevkuf olmasıdır. El-Adevî, 'Câmiu Ahkâmi'n-Nisa 2/515-521.

[149] Hocamız -ALLAH, onu korusun- El-Adevî, 'Câmiu Ahkâmi'n-Ni$â' isimli kitabında 'namaz ile tavaf arasında on bir fark zikretmiştir. 2/522.

[150] Merginânî, e/-Hidâye, 1/165.

Esselamu aleykum..ALLAH razi olsun,bilinmesi gereken onemli konular....Rabbim ilmimizi daim kilsin insallah

ve aleykümselam... Mevlam Razı olsun gerçektende bilinmesi gereken konular İnşaALLAH bir an önce ezberleriz...

Esselamu aleyküm ve rahmetullahi ve berekatuh, Rabbim bizleri doğru yola iletsin. Doğru ilimle ilimlendirsin.