Hadice
Tue 7 June 2011, 09:50 am GMT +0200
A. Îstidrâk Ve İstihraç Edebiyatı
îstidrâk, Önceden gözden kaçmış bir şeyin hatırlanması, yapılmış bir yanlışın düzeltilmesi, eksik bir bilginin tamamlanması demektir. Edebiyat terimi olarak da tetimme, tekmile, zeyl, ek, lahika anlamlarına gelmektedir.
Musannif muhaddislerin gayeleri gibi, içinde bulundukları imkanları da hiç kuşkusuz değişikti. Eserleri de bu değişik imkân ve amaçlara paralel olarak meydana getirilmişlerdir. Ayrıca her muhaddisin değerlendirmesi de, pek tabiî olarak farklılıklar arzedecektir. Bu sebeple her eserin ikmal edilecek bir tarafı bulunacaktır.
Ne var ki, belli bir itibar sevyisine ulaşmış eserler üzerinde istidrâk çalışması yapmak, müstedrik'lerin tercih ettiği bir çalışma olarak gözükmektedir. «Önceki bir muhaddis musannifin şartlarına uygun olmasına rağmen, her nedense eserinde yer almamış olan hadislerin bir başkası tarafından toplanması neticesinde meydana gelen yeni esere müstedrek Midi verilmektedir. Bu anlam içinde Buhârî ve Müslim'in Sahih'lerineyazılmış bir-iki müstedrek bulunmaktadır. Biz bunlundan, Sahih Hadis kaynaklarından olması ve daha sonraki eserlerde kısaltması veya «ravâhu'l-Hâkim» ifadesiyle kendisine atıfta bulunulması dolayısıyla el-Hâkim en-Neysabûrî (40511014)'nin eserini tanıtacağız: [362]
[362] Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 106-107.