sümeyra
Thu 22 December 2011, 06:43 pm GMT +0200
14- Tevekkül Ve Yakîn (Yâni Her Şeyîn Ancak Allah'tan Olduğuna Kesin İnanmak) Babı
4164) "... Ömer (bin el-Hattâb) (Radiyallâhü anh)den; Şöyle demiştir:
Ben, Resûlullah Sallallahü Aleyhi ve Sellemi şöyle buyururken işittim:
Eğer siz hakkıyle Allah'a tevekkül etseydiniz sabahleyin aç gidip akşamleyin tok olarak (yuvalarına) dönen kuşlan rızıklandırdığı gibi sizi (de) muhakkak nzıklandırırdı."
Harise bin Mudarribin Hâl Tercemesi
Harise bin Mudarrib el-Abdî el-Kûfl. Ömer ve îbn-i Mes*üd (R.A.)'den rivayette bulunmuştur. Râvisi ise Ebû İshâk'tır. îbn-i Muin ve başkaları onu güvenilir saymışlar. Sünen sahipleri onun rivayetlerini almışlardır. (Hulâsa, 69)[59]
İzahı
Bu hadisi Tirmizî, Ahmed, Hâkim. Nesat ve îbn-i Hibbân da rivayet etmişlerdir.
Tevekkül: îtimad etmek, güvenmek ve dayanmak demektir.
Himâs: Hamîs'in çoğuludur. Hamiş: Karnı aç olan demektir. Bitân: Batinin çoğuludur.
Batin: karnı tok ve dolu olan demektir.
Allah Teâlâ'ya hakkıyle tevekkül şöyle olur: Her şeyi yaratan, dilediğine dilediğini veren, dilediği şeyi dilediği kimseden alan ancak Allah'tır. O'ndan başka ve irâdesi dışında ne veren ne de alan vardır. Kişinin bu inançla gerekli tedbiri alıp elinden gelen gayreti göstererek ve Allah'a dayanarak rızkını ve menfaatini araması şekli Allah'a hakkıyle tevekkül edilerek yapılan çalışmadır.
Tuhfe yazarının beyânma göre el-Münavl bu hadîsin izahı bölümünde şöyle demiştir:
Yâni kuşlar sabahleyin aç karnına gidip akşam tok karnına dönerler Allah onların rızıklarını verir. Şu halde rızkı veren çalışma değil, Allah'tır. Şu halde hadis, tevekkülün tembel durmak ve boş gezmek olmadığına, bilakis rızık yollarına baş vurmanın gerekliliğine işaret eder. Çünkü kuşlar çalışmak, gayret göstermek ve aramakla nzıklanırlar. Bunun içindir ki Ahmed demiş ki, hadîste çalışmayı bırakmaya delâlet eden bir yön yoktur. Resûl-i Ekrem (Aleyhi's-salâtü ve's-selâm) şunu buyurmak istemiştir: Eğer onlar gidiş gelişlerinde, yaptıklan işlerde Allah'a tevekkül etseydi ve her hayır ile iyiliğin ancak Allah'ın elinde olduğunu kesinlikle bilseydi, kuşlar gibi bol rızıkla ve salimen döneceklerdi. Fakat onlar, güçlerine ve çalışmalarına güvenip dayandılar. Bu ise tevekkül prensibine ters düşer.
Eş-Şeyh Ebû Hâmid de: Tevekkülün mânâsının bedenle çalışmayı bırakmak, kalb ile tedbîri terketmek ve atılan çaput gibi yere yığılıp kalmak, olduğu sanılır. Bu ancak câhillerin zannıdır. Çünkü böyle tembel durup beklemek dînen haramdır. Diğer taraftan din, tevekkülü övmüştür. Dinin haram kıldığı bir şeyi övmesi nasıl düşünülebilir, demiştir.
îmâm Ebû Kasım el-Kuşeyrî de: Tevekkülün yeri kalbtir. Kul rızkın ancak Allah tarafmdan verildiğine kesinlikle inandıktan sonra bedenen çalışması, gayret etmesi kalbte beslediği tevekkül inanana aykırı olmaz. Kul bir işte başarılı olursa, bunun Allah'ın yardım ve keremiyle olduğuna ve başarısız olursa bunun da ilâhi takdir olduğuna inanmalıdır, demiştir.