sumeyye
Fri 1 April 2011, 03:46 pm GMT +0200
22- ŞİRKET (ORTAKLIK)
Şirk; pay demektir. Bir hadîs-i şerîfde Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Kim kölesindeki payını satarsa.. [1] Bu hadîs-i şerîfde 'pay' kelimesinin karşılığı olarak JçM'kelimesi kullanılmıştır. Bir şiirinde Nâbiga el-Ca'dî şöyle der;
"Şirket-i inandaki ortaklar gibi asalet ve takvasında Kureyş'e ortak olduk." Yani Kureyş'in asalet ve takvadan elde ettiği pay kadar, biz de asalet ve takvadan pay sahibi olduk; tıpkı inan ortaklığı gibi... Bu ortaklıkda her ortağın maldan ve kazançdan payı vardır. Ortaklara şerik denmesi; malda her birinin payının bulunmasından ileri gelmektedir.
Şer'î istilanda ortaklık (şirket); karışım ve payların sabit olması demektir. Ortaklık nasslarla meşru kılınmıştır. Hz. Peygamber (sas) şöyle buyurmuştur: "Ortaklardan biri diğerine hıyanet etmediği müddetçe, Allah (cc) m kudret eli her iki ortağın üzerindedir. Biri arkadaşına hıyanet ederse, Allah (cc) m kudret elini üzerlerinden kaldırır."
"Hıyanet etmedikleri müddetçe, iki ortağın üçüncüsü Allah (cc) dır. Eğer birbirlerine hıyanet ederlerse, Allah (cc) aralarındaki bereketi
kaldırır. [2]
Kays b. Sâib bez ve deri ticaretinde Hz. Peygamber (sas) in ortağı idi. Kerhî ise; Usâme b. Şüreyk'in ortaklığını zikreder. Hz. Peygamber (sas) onun vasıflarını şöyle anlatmıştır; "O benim ortağımdı. Hayırlı bir
ortakdı; ne müdâra edeme de çekişir ve hasım olurdu [3]
Rasûlullah (sas) nsâletle vazifelendirildiği zamanda insanlar ortaklık muamelesi yapıyorlardı; onları bundan menetmedi. Onlar da hiç bir itirazla karşılaşmadan günümüze kadar bu muamelelerini devam ettiregelmişlerdir. Böylece buna dâir bir icmâ meydana gelmiştir. [4]
[1] Bu hadîsi Buharı, Müslim, Ebû Dâvud, Tirmizî, Neseî, İbn. Mâce ve Ahmed rivayet etmiştir
[2] Bu hadîsi Ebû Dâvud ve Hâkim rivayet etmiştir
[3] Bu hadîsi Ebû Dâvud ve Mâce rivayet etmiştir
[4] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/317-318.