sumeyye
Thu 17 February 2011, 01:44 pm GMT +0200
Silah Ve Başka Şeylerden Ganimet Tahsisi Caiz Olan Yerler
1409- Komutan, daruiharbe giriş esnasında askerlerden az kişinin zırhlı olduğunu görür ve "Darulharbe kim girerse ona şu ganimet var, der veya ganimetten iki pay verilecektir" derse, bu sözü caiz olup bir sakıncası yoktur.
Çünkü bu tahsisi değerlendirme sonucu yapmaktadır. Müslüman asker, zırhlan darulharbe taşıyabilmek için araç ve gerece muhtaçtır. Zırhla düşmanın gözü korkutulur ve asker kendini savunur. Düşmanın gözünü yıldırmak amacıyla bu külfete katlanmaya teşvik etmek için askerlere bu şekilde ganimet tahsisi yapması caizdir. Nitekim şeriat bu amaca bakarak süvari olan askere iki kat pay verilmesini kararlaştırmıştır. Çünkü düşmanı yıldıracak araç ve gereçleri darulharbe götürme sıkıntısına katlanır. Şeriatın kararlaştırdığı bu esasa bakarak komutan (devlet başkanı) da aynı amaç için ganimet tahsisi yapabilir.
1410- Aynı şekilde "Kim iki zırhla daruharbe girerse..." demesi de caizdir.
Çünkü çarpışan kişi dilediğinde önde ve arkada iki zırh giyebilir. Nitekim Rasulullahin Uhud günü iki zırh giydiği rivayet edilir. Bu da onun nazar ve içtihadı sonucu bir uygulama idi.
1411- "Bir ve iki zırhla girene ikiyüz, üç zırhla girene üç-
yüz dirhem vardır" der ve bu kadarla yetinirse, ganimet tahsis yapması doğru olmadığı gibi, ikiden fazla zırh için tahsis yapması da caiz değildir.
Çünkü bu, içtihadl olacak bir şey değildir. Savaşan askerin de savaşta ikiden fazla zırh giymesi mümkün değildir. Çünkü ikiden fazla zırh ağırlık yapar ve aktif çarpışmasını engeller. Böylece anlıyoruz ki, ikiden fazla zırh için tahsis yapmasında bir fayda yoktur.
Külfete katlanma ve düşmanı ürkütme anlamı üç, dört ve beş zırhla da gerçekleşir denilirse,
Deriz ki, bu doğru değildir. Çünkü ürkütme esnasında bu, zırhla değil zırhı giyen kişi ile olur. Böyle zırhlı çıktı, şöyle böyle korumalı ayrıldı, denilir ve bunda ürkütme meydana gelir. Halbuki zırhlı tek basınadır. Zırhlan savaşta başkalarına vermek için değil, kendisi giymek için taşımıştır. Savaşta da iki zırhtan fazla giyemez.
1412- Buna göre süvarilere "kim bir Ticfaf [17](zırh) ile girerse, ona şöyle vardır" diyebilir.
Çünkü ticfaf at içindir. Onun için ganimet tahsisi yapmak, at için tahsis etmek gibidir.
1413- Komutan birden fazla at için pay ayırmama düşüncesinde olup "kim iki atla girerse, ona şöyle vardır" derse, bu tahsis sahih olur. İkiden fazla at için ganimet tahsis etmesi caiz değildir.
Çünkü savaşçı ancak iki atla savaşabilir. Onun için sadece yaran olanlar için ganimet tahsis etmesi caiz olur. Yararı dokunmiyacak şeyler için tahsis yapamaz.
Ancak yararlı bir işi kişinin yerine getirebilmesi için üç at için tasis yapması caiz olduğu gibi, üç ticfaf için de tahsis yapması caiz olur
Çünkü her atın bir ticfafı (zırhı) olur. Ganimet tahsisinin değerlendirme sonucu olduğu bilinince, ganimet tahsisi yapıldıktan sonra alınan ganimetten tahsisin yerine getirilmesi lazımdır.
1414- Bir kaleyi muhasara edinceye kadar komutan bir şey söylemeyip muhasara esnasında "Kapıya kim zırhlı olarak yanaşırsa", veya "Kim ticfaf ile öne atılırsa" yahut "kim iki zırh giyimli olarak öne atılırsa ona şöyle vardır" derse, bu tahsisi sahih olur.
Çünkü kuvvet, korkutmak ve müşriklerin kalblerine korku salmak bakımından müslümanlara yararı olmaktadır. Böyle bir şey için ganimet tahsisi
sahih olur
1415- Kale fethedilinceye kadar bir şey söylemez ve fethettikten sonra kendisi yahut atı zırhlı olanlara gösterdikleri gayret oranında ganimet tahsisi yapmak isterse, bu tahsis geçerli olmaz.
Çünkü ganimet tahsisi ganimetler alınmadan Önce yapılır. Ganimetler alındıktan sonra yapılırsa tahsis değil, bağış olur. Halbuki alınan ganimette bütün askerin payı sabit olduktan sonra komutan (devlet başkanı)nın bazı kişilere özel bağış yapması caiz değildir.
1416- Devlet başkanı ganimetler alındıktan sonra çaba ve gayret oranında tahsis yaparsa ve bu tahsisi içtihadı sonucu gerçekleştirirse, tahsisi geçerli olur.
Çünkü içtihadı ile üzerinde ihtilaf edilen şeyleri sonuçlandırmıştır. Hakimlerden biri bu içtihadı iptal edemez.
1417- Ganimetler alındıktan sonra tahsisin uygun olmadığı görüşünde bile olsa, devlet başkanının içtihadı ile kendisine tahsis yapılan kişinin o tahsisi alması helâldir.
Çünkü aksine hüküm verilince içtihadın geçerliliği kalmaz. Yargıcın hükmü başkalarını bağlayıcıdır. Salt içtihad ise başkasını bağlayıcı olmaz. Tıpkı kişinin karısına "seni kesinlikle boşadım" demesi ve görüşüne göre karısını kendisinden kesin olarak boş olduğuna inanması durumunda Hz. Ömer'in ve İbni Mes'ud'un görüşüne uyarak hakimin ric'î [18] bir talâk ile boş olduğuna hükmetmesi gibi. Bu durumda adam karısını tekrar alabilir ve hadisin hükmünü tatbik eder. Bu İmam Muhammed'in görüşüne göredir.
Ebu Yusuf'un görüşüne göre ise, hakimin aksine hüküm vermesi durumunda müçtehid bu hükmü daha zor bulduğunda kendi görüşünü bırakmaz, îstihsan konusunun sonunda "Şerhu'l-Muhtasar"da bu meseleyi açıkladık. Doğrusunu Allah bilir.[19]
[18] Belirli bir süre içinde eşlerin tekrar birbirlerine dönmelerine müsait olan boşama. (Çeviren.)
[19] İmam Serahsî, İslam Devletler Hukuku, Şerhu’s-Siyeri’l-Kebir, Eğitaş Yayınları: 2/271-273