ehlidunya
Sat 14 August 2010, 10:08 pm GMT +0200
Niçin, kainat ebediyete elverişli olarak sabit, mükemmel bir şekilde yaratılmamıştır?
Sual : Kainat, ilk yaratılışında ebede elverişli olarak sabit bir şekilde yaratılsaydı; böyle tagayyüratlı, inkılaplı, mail-i inhidam bir surette yaratılıp, bilahare tahripten sonra ebediyete kabil, metin bir şekilde yapılmasından daha iyi ve daha kısa olmaz mıydı?
Cevap : Vakta ki Cenab-ı Hak, hikmet-i ezeliye ile inayet-i ezeliyenin iktizasınca, insanların kabiliyetlerinin tezahürünü ve istidatlarının neşvünemasını irade etmekle, nev-i beşeri imtihan ve tecrübeye tabi tuttu, zararları menfaatlere kattı, şerleri hayırların içine attı, güzellikleri çirkinliklerle cem etti. Hepsini birbirine karıştırarak kainatın hamuruyla beraber yaratılış teknesinde yoğurduktan sonra, kainatı tagayyür, tebeddül, tekamül kanunlarına tabi tuttu.
Vaktaki imtihan perdesi kapanır ve tecrübe zamanı nihayet bulur ve kainat tarlasının vakt-i hasadı hulul eder. Sani-i Hakim, inayetiyle, birbiriyle karışık yoğurduğu zıtları tasfiye eder, içlerinden tagayyürü doğuran esbabı ayırır ve ihtilaf maddelerini tefrik eder. Sonra Cehennem, ebede elverişli olarak metin ve kavi bir cisimle teşekkül ederek, -1- hitabına hedef olur. Cennet ise, esasatıyla beraber ebedi ve muhkem bir şekilde tecelli eder ve münceli olur. Evet, gerek Cehennemi, gerek Cenneti teşkil eden ecza ve maddeler arasında münasebet vardır, zıddiyet yoktur. Münasebet, intizamın şartıdır; nizam da, devama sebeptir. Ve keza, bu iki menzilin halkı da ebedi oldukları için, vücutlarını teşkil eden ecza, tagayyüre maruz değildir. Çünkü, dünyadaki cisimlerinin terkip ve tahlilleri arasında muvazene yoktur. Yani cisim bünyelerine girenlerin, çıkanların arasında nisbet yoktur. Onun için inhilale yüz tutarlar. Fakat ahiretteki cisimlerin yapılışı öyle değildir. Eczaları arasında tam manasıyla muvazene vardır ki, inhilale mahal kalmaz.
-1-Ayrılın. (Yasin Suresi: 59.)
İşaratü'l-İ'caz
Sual : Kainat, ilk yaratılışında ebede elverişli olarak sabit bir şekilde yaratılsaydı; böyle tagayyüratlı, inkılaplı, mail-i inhidam bir surette yaratılıp, bilahare tahripten sonra ebediyete kabil, metin bir şekilde yapılmasından daha iyi ve daha kısa olmaz mıydı?
Cevap : Vakta ki Cenab-ı Hak, hikmet-i ezeliye ile inayet-i ezeliyenin iktizasınca, insanların kabiliyetlerinin tezahürünü ve istidatlarının neşvünemasını irade etmekle, nev-i beşeri imtihan ve tecrübeye tabi tuttu, zararları menfaatlere kattı, şerleri hayırların içine attı, güzellikleri çirkinliklerle cem etti. Hepsini birbirine karıştırarak kainatın hamuruyla beraber yaratılış teknesinde yoğurduktan sonra, kainatı tagayyür, tebeddül, tekamül kanunlarına tabi tuttu.
Vaktaki imtihan perdesi kapanır ve tecrübe zamanı nihayet bulur ve kainat tarlasının vakt-i hasadı hulul eder. Sani-i Hakim, inayetiyle, birbiriyle karışık yoğurduğu zıtları tasfiye eder, içlerinden tagayyürü doğuran esbabı ayırır ve ihtilaf maddelerini tefrik eder. Sonra Cehennem, ebede elverişli olarak metin ve kavi bir cisimle teşekkül ederek, -1- hitabına hedef olur. Cennet ise, esasatıyla beraber ebedi ve muhkem bir şekilde tecelli eder ve münceli olur. Evet, gerek Cehennemi, gerek Cenneti teşkil eden ecza ve maddeler arasında münasebet vardır, zıddiyet yoktur. Münasebet, intizamın şartıdır; nizam da, devama sebeptir. Ve keza, bu iki menzilin halkı da ebedi oldukları için, vücutlarını teşkil eden ecza, tagayyüre maruz değildir. Çünkü, dünyadaki cisimlerinin terkip ve tahlilleri arasında muvazene yoktur. Yani cisim bünyelerine girenlerin, çıkanların arasında nisbet yoktur. Onun için inhilale yüz tutarlar. Fakat ahiretteki cisimlerin yapılışı öyle değildir. Eczaları arasında tam manasıyla muvazene vardır ki, inhilale mahal kalmaz.
-1-Ayrılın. (Yasin Suresi: 59.)
İşaratü'l-İ'caz