sumeyye
Fri 7 September 2012, 01:39 pm GMT +0200
II. Hatîple İlgili Şartlar:
A. Temizliği Ve Setr-i Avreti Sağlamış Olmak:
Şafiî Mezhebine ve Ebu Yusuf’a göre, hatibin hadesten ve necasetten temizlenmesi ve setri avreti sağlamış olması gerekir.
B. Ayakta Okumak:
(a) Şafiî Mezhebine göre, gücü yetince, hutbeyi ayakta okumak şarttır; gücü yetmeyenler, oturarak hutbe okuyabilir.
(b) Malikî Mezhebine göre, hutbenin ayakta okunması şarttır; bazı malikî hukukçulara göre ise, hutbeyi ayakta okumak sünnettir.
(c) Caferî Mezhebine göre de, hatibin hutbe sırasında ayakta olması, tek imam ve hatibin bulunması gerekir.
C. Cuma Mükellefi Olmak:
Hanbelî Mezhebine göre, hatibin, cuma mükellefi olması gerekir. Yolcu -ikamete niyet etse bile- ve kölenin hutbe okuması sahih değildir.
D. İki Hutbe Arasında Oturmak:
Şafiî Mezhebine göre, iki hutbe arasında biraz oturmak şarttır:
(a) Hutbe mazeret sebebiyle oturarak okunursa, iki hutbe arasında biraz susulur,
(b) Mecburen ayakta ve oturamıyorsa, iki hutbe arasında yine susulur.
E. Sesini Duyurmak:
(a) Hanefî Mezhebine göre, duymaya engel bir durumu olmayınca, hazır bulunanların hutbeyi duyması şarttır.
(b) Şafiî Mezhebine göre, hutbenin rükünlerini, kendileriyle cuma sahih olacak kırk kişinin duyacağı kadar yüksek sesle okumak şarttır; cemaatin fiilen duyması gerekmez, sadece duyabilme imkânı yeterlidir.
(c) Malikî Mezhebine göre, hutbenin sahih olma şartlarından biri de, yüksek sesle okunmağıdır. Cemaatin duyması ve kulak vermesi, -her ne kadar kendileri için vacipse de- hutbenin sahih olması için gerekli değildir.
(d) Hanbelî Mezhebine göre, hutbenin cuma sahih olacak sayıda kişinin duyacağı kadar yüksek sesle okunması şarttır. Bu sayıda kişi, herhangi bir sebeple hutbeyi duymazsa, -maksadı ortadan kalkacağından- hutbe sahih olmaz..
(e) Caferi Mezhebine göre, kuvvetli olmasa bile, ihtiyat, hutbede sahih olma şartı olan sayıya duyurulacak şekilde sesi yükseltmektir. Zahir olan, sessiz okunmasının caiz olmayacağıdır. Hatibin hazır olanların duyacağı şekilde yükseltmesi gerekir, hatta bu ihtiyattır. Cemaat çoğaldığı takdirde, özellikle önemli, meselelerde öğüt ve tebliği duyurmak için hoparlörle hutbe okunmalıdır,
F. İmametinin Sahih Olması:
Şafiî Mezhebine göre, imamın erkek, imamlığının da sahih olması gerekir. İlim ehli olunca, imamın farz ve sünneti birbirinden ayırması, böyle biri olmayınca hiç değilse farzı sünnet bilmemesi gerekir.