Hadice
Mon 6 June 2011, 01:03 pm GMT +0200
6. el-Azîmâbâdî ve Avnu'l-ma'bud'u
Ebu't-Tayyib Şemsu'î-hakk el-Azîmâbâdî ile küçük kardeşi[542] Muhammed Eşref el-Azîmâbâdî' den bazan birine, bazan ötekine, [543]bazan da ikisine birden nisbet edilen[544] ve fakat aslında Ebu't-Tayyib Şemsu'l-hakk' in; kardeşi Muhammed Eşref, oğlu İdris b. Ebi't-Tayyib, meşhur âlim el-Mübârekfûrî, Ahmed ed-Deyânevî ve bir grub âlimin yardımıyla meydana getirdiği[545] Av-nu'l-ma'bud şerhu Süneni Ebî Davud, Hind uleması tarafından yazılmış şerhlerin en değerlilerin dendir.
Avnu'l-ma'bud' un kaleme alınma sebepleri şöylece özetlenebilir:
Ebû Davud' un Sünen' inde geçen hadislerin, herhangi bir tercih yapılmadan ve mezheb delillerine zikretmeden, manâlarını anlamaya çalışmak ve imkân vermek, çok zaruri olan yerlerde gerektiği kadar izahda bulunmak.
Hadislerin tercih ve tahkiki, mezheb delilleri, metin ve senedlerde söz konusu olacak illetler ve diğer bilgiler, çok daha geniş bir hacma sahip olan yine Ebu't-Tayyib' e ait olan «Ğayetu'l-maksud » adlı şerhe bırakılmıştır.[546]
Anılan maksat ve çerçevede kaleme alınmış olan Avnu'l-ma'bud, memzûc şerhlerdendir. Ancak, Sünen' in metni harekeli olarak sayfa başlarında ayrıca verilmiştir. Bâblar ve hadisler de sıradan rakamlanmıştır. Buna göre Sünen-i Ebî Davud' da 5252 hadis bulunduğu görülmektedir. [547]
Avnu'l-ma'bud, Sünen' in muğlak ifâdelerinin halli ve maksadlarının keşfi için yeterlidir. Hatta başka şerhlerden okuyucuyu müstağni kılacak zenginliktedir.
Avnu'l-ma'bud, Abdurrahman Muhammed Osman' in zabt ve tahkiki ile îbn Kayyim el-Cevziyye' nin şerhi ile birlikte 14 cild halinde basılmış bulunmaktadır. [548]
[542] bk. Avnu'l-ma'bud, XIV, 220.
[543] bk. Bezlu'l-mechûd, I, (1), ve I, (29) (takdim yazılan).
[544] bk. Sezgin, Tarihu't-türâs, I, 237.
[545] bk. Avnul-ma'bud, XIV, 220-221.
[546] bk. a.g.e.,I, 11.
[547] Bu konuda bk. bu kitap, I. Böîüm (Ebu Davud ve Süneni).
[548] bk. Sezgin, Tarîhu't-türâs, I, 237. Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 162-163.