sümeyra
Wed 21 December 2011, 05:00 pm GMT +0200
4174) "... Ebu Hüreyre (Radiyallahü anh)den rivayet edildiğine göre
4174) "... Ebu Hüreyre (Radiyallahü anh)den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
Allah Sübhânehu buyuruyor ki ■. Büyüklük ve azamet bana mahsus sıfatlarımdır. Kim bu iki sıfattan birisinde (bile) benimle nizalaşırsa (yâni bu sıfatları kısmen de olsa takınmaya kalkışırsa) o kimseyi cehenneme atarım."[69]
İzahı
Bu hadisi Ebû Dâvûd, Kitâbü'l-Iibâs'ta "Kibir hakkında gelen hadîsler bâbı"nda rivayet etmiştir. İ b n - i Hibbân da bu hadîsi rivayet etmiş, ayrıca Müslim bunun benzerini Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh) ile Ebû Said-i HudrI (Radıyallâhü anh) 'in hadîsi olarak rivayet etmiştir.
Ridâ: Bedenîn belden yukan kısmı için kullanılan elbisedir. İzar da bedenin belden aşağı kısmı için kullanılan elbisedir. Allah Teâlâ bu hadîste "Kibriya benim ridâ'ımdır ve azamet benim izârımdır" buyurmaktadır. Tabiî Allah Teâlâ giysiden pâk ve nezihtir. O'n.un hakkında böyle bir şey de düşünülemez. Çünkü O, bir cisim değildir. Av-nü'1-Mabüd yazarının beyânına göre H a t t â b i bu cümleyi açıklarken özetle şöyle demiştir:
Bu cümlelerin mânâsı şudur: Kibriya, yâni büyüklük ve azamet Allah Sübhânehu'ya mahsus iki sıfattır. Hiç bir kimse bu iki sıfatta Allah'a ortak olamaz ve hiç bir yaratığa bu sıfatları takınmaya kalkışması yakışmaz. Çünkü yaratığın şaşmaz ve kaçınılmaz sıfatı alçak gönüllülük ve küçüklüktür. Ridâ ve İzâr denilen giysi bir misâl olarak kullanılmıştır. Yâni bir insanın üstündeki elbiseye aynı anda bir başkasının bürünmesi, böylece ortak olması nasıl düşünülemiyor ise Allah'a mahsus bu iki sıfatta başka bir varlığın ortaklık taslaması da düşünülemez.
Sindi de bu hadisin izahı bölümünde özetle şöyle der: Hadisten maksad şudur: Bir insanın elbisesine başkasının ortak olması nasıl düşünülmüyorsa, Allah'ın bu iki sıfatına da başkasının ortak olması, bu sıfatların başkası hakkında kullanılması veya başkasının bu sıfatları taşıması düşünülemez. Bilindiği gibi Allah'ın Rahmet ve Kerem sıfatları mecazi anlamda başkaları hakkında kullanılabilir. Meselâ falan adam merhametlidir, filân kişi kerem sahibidir, denilir. Fakat Kibriya ve Azamet sıfatlan böyle değildir. Mecazi anlamda da olsa başkaları bu sıfatları takınamaz. Hadisin zahirine göre Kibriya ve Azamet kelimelerinin mânâları arasında bir fark vardır. Bu iki kelimenin mânâları arasında bir farkm olmadığı lügat kitablanndan anlaşılmaktadır. Bu itibarla bu kelimelerin mânâları arasında bir farkın bulunup bulunmadığı hususunda ilim adamlarının bâzısı duraklamış, bir şey söylememeyi ve görüş beyân etmemeyi tercih etmiştir. Diğer bir kısım âlimler şu farkın bulunduğunu söylemişlerdir:
Kibriya: Allah Teâlâ'nın büyüklüğü yaratıklar tarafından takdir edilsin edilmesin, bilinsin veya bilinmesin O'nun haddi zâtında büyük olmasıdır. Azamet ise yaratıkların O'nun büyüklüğünü takdir ve kabul etmiş olmasıdır. Bu duruma göre Kibriya, zatî bir sıfat mahiyetindedir, izafi değildir ve Azamet sıfatından daha yüksektir. Çünkü Azamet sıfatı izafidir, yâni yaratıkların takdir ve kabulü ile ilgisi bulunan bir sıfattır. Bu nedenledir ki Kibriya, bedenin üst kısmına giyilen Ridâ'ya benzetilmiş, Azamet de bedenin alt kısmını örten izâr'a benzetilmiştir.
4174) "... Ebu Hüreyre (Radiyallahü anh)den rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
Allah Sübhânehu buyuruyor ki ■. Büyüklük ve azamet bana mahsus sıfatlarımdır. Kim bu iki sıfattan birisinde (bile) benimle nizalaşırsa (yâni bu sıfatları kısmen de olsa takınmaya kalkışırsa) o kimseyi cehenneme atarım."[69]
İzahı
Bu hadisi Ebû Dâvûd, Kitâbü'l-Iibâs'ta "Kibir hakkında gelen hadîsler bâbı"nda rivayet etmiştir. İ b n - i Hibbân da bu hadîsi rivayet etmiş, ayrıca Müslim bunun benzerini Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh) ile Ebû Said-i HudrI (Radıyallâhü anh) 'in hadîsi olarak rivayet etmiştir.
Ridâ: Bedenîn belden yukan kısmı için kullanılan elbisedir. İzar da bedenin belden aşağı kısmı için kullanılan elbisedir. Allah Teâlâ bu hadîste "Kibriya benim ridâ'ımdır ve azamet benim izârımdır" buyurmaktadır. Tabiî Allah Teâlâ giysiden pâk ve nezihtir. O'n.un hakkında böyle bir şey de düşünülemez. Çünkü O, bir cisim değildir. Av-nü'1-Mabüd yazarının beyânına göre H a t t â b i bu cümleyi açıklarken özetle şöyle demiştir:
Bu cümlelerin mânâsı şudur: Kibriya, yâni büyüklük ve azamet Allah Sübhânehu'ya mahsus iki sıfattır. Hiç bir kimse bu iki sıfatta Allah'a ortak olamaz ve hiç bir yaratığa bu sıfatları takınmaya kalkışması yakışmaz. Çünkü yaratığın şaşmaz ve kaçınılmaz sıfatı alçak gönüllülük ve küçüklüktür. Ridâ ve İzâr denilen giysi bir misâl olarak kullanılmıştır. Yâni bir insanın üstündeki elbiseye aynı anda bir başkasının bürünmesi, böylece ortak olması nasıl düşünülemiyor ise Allah'a mahsus bu iki sıfatta başka bir varlığın ortaklık taslaması da düşünülemez.
Sindi de bu hadisin izahı bölümünde özetle şöyle der: Hadisten maksad şudur: Bir insanın elbisesine başkasının ortak olması nasıl düşünülmüyorsa, Allah'ın bu iki sıfatına da başkasının ortak olması, bu sıfatların başkası hakkında kullanılması veya başkasının bu sıfatları taşıması düşünülemez. Bilindiği gibi Allah'ın Rahmet ve Kerem sıfatları mecazi anlamda başkaları hakkında kullanılabilir. Meselâ falan adam merhametlidir, filân kişi kerem sahibidir, denilir. Fakat Kibriya ve Azamet sıfatlan böyle değildir. Mecazi anlamda da olsa başkaları bu sıfatları takınamaz. Hadisin zahirine göre Kibriya ve Azamet kelimelerinin mânâları arasında bir fark vardır. Bu iki kelimenin mânâları arasında bir farkm olmadığı lügat kitablanndan anlaşılmaktadır. Bu itibarla bu kelimelerin mânâları arasında bir farkın bulunup bulunmadığı hususunda ilim adamlarının bâzısı duraklamış, bir şey söylememeyi ve görüş beyân etmemeyi tercih etmiştir. Diğer bir kısım âlimler şu farkın bulunduğunu söylemişlerdir:
Kibriya: Allah Teâlâ'nın büyüklüğü yaratıklar tarafından takdir edilsin edilmesin, bilinsin veya bilinmesin O'nun haddi zâtında büyük olmasıdır. Azamet ise yaratıkların O'nun büyüklüğünü takdir ve kabul etmiş olmasıdır. Bu duruma göre Kibriya, zatî bir sıfat mahiyetindedir, izafi değildir ve Azamet sıfatından daha yüksektir. Çünkü Azamet sıfatı izafidir, yâni yaratıkların takdir ve kabulü ile ilgisi bulunan bir sıfattır. Bu nedenledir ki Kibriya, bedenin üst kısmına giyilen Ridâ'ya benzetilmiş, Azamet de bedenin alt kısmını örten izâr'a benzetilmiştir.