sümeyra
Wed 21 December 2011, 04:30 pm GMT +0200
4184) "... Ebû Bekre (Radiyallakü anh)den rivayet edildiğine göre
4184) "... Ebû Bekre (Radiyallahü anh)den rivayet edildiğine göre; Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
Haya (utangaçlık) imândan (bir parça) dır. İmân (sahibi) de cennettedir. Hayâsızlık (ve bundan dolayı yapılan çirkin konuşma) ise cefâ'dan (bir parça) dır. Cefâ (eden) de ateştedir."
Not: Zevaid'de şöyle denilmiştir : Bu hadisi îbn-i Hibbân da kendi sahihinde rivayet etmiştir. Dâreitutni'nin: Râvi el-Hasan, Ebû Bekre'den hadis isitmemistir, diye söylediği söze cevap şudur : Buhâri, kendi Sahlh'inde dört hadisle el-Ha-san'ın Ebû Bekre'den olan rivayetini hüccet saymıştır. Ayrıca Ahmed'in Müsned'in-de ve Taberâni nin el-Mu'cemü'1-Kebİr'inde el-Hasan'ın Ebû Bekre'den hadis işittiği, bir kaç hadis bölümünde açıkça belirtilmiştir. Bir ravinin diğer bir raviden hadis işittiğini söyleyenin sözü, İşitmedi, diyenin sözüne takdim ve tercih edilir. Bu bir kuraldır.[75]
İzahı
Zevâid nevinden olan bu hadisin benzeri B u h â r i' nin el-Ede-bü'1-Müfred'inde, ayrıca Hâkim ve Beyhaki' nin rivayet ettikleri Tuhfe'de bildirilmiştir. Tirmizi, Ahmed, İbn-i Hibbân, Hâkim ve Beyhaki' nin bu hadisin mislini Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh) 'den rivayet ettikleri de Tuhfe'de ifâde edilmiştir.
Hadîste geçen "Bezâ" kelimesini Tuhf e yazan şöyle tarif etmiştir: Bezâ Hayâsızlık ve bundan doğan çirkin lâflar ve kötü huylar, demektir. Sindi de Bezâ kelimesini çirkin lâf etmek, diye açıklamıştır. Çirkin lâf etmek bilindiği gibi hayâsızlıktan kaynaklanır. Çünkü haya ve utanma duygusuna sahip bir kimse çirkin lâf etmez.
Cefâ: Beşeri münâsebetlerde kaba hareket etmek, sert huylu olmak, katı yüreklilik, vefasızlık ve kötü muamele etmek anlamlarına gelir. Cefâ kelimesinin dilimizde eziyet etmek anlamında kullanılması kanaatimca bu anlamlardan kaynaklanır. Cefâ kelimesinin yukarda sıralanan mânâlarını içeren özlü bir kelimeyi bulamadığım için tercemede aynen kullanmayı tercih ettim. Cefâ kelimesini bir nevi eziyet etmek olarak terceme etmek de pek hatalı sayılmaz.
4184) "... Ebû Bekre (Radiyallahü anh)den rivayet edildiğine göre; Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir:
Haya (utangaçlık) imândan (bir parça) dır. İmân (sahibi) de cennettedir. Hayâsızlık (ve bundan dolayı yapılan çirkin konuşma) ise cefâ'dan (bir parça) dır. Cefâ (eden) de ateştedir."
Not: Zevaid'de şöyle denilmiştir : Bu hadisi îbn-i Hibbân da kendi sahihinde rivayet etmiştir. Dâreitutni'nin: Râvi el-Hasan, Ebû Bekre'den hadis isitmemistir, diye söylediği söze cevap şudur : Buhâri, kendi Sahlh'inde dört hadisle el-Ha-san'ın Ebû Bekre'den olan rivayetini hüccet saymıştır. Ayrıca Ahmed'in Müsned'in-de ve Taberâni nin el-Mu'cemü'1-Kebİr'inde el-Hasan'ın Ebû Bekre'den hadis işittiği, bir kaç hadis bölümünde açıkça belirtilmiştir. Bir ravinin diğer bir raviden hadis işittiğini söyleyenin sözü, İşitmedi, diyenin sözüne takdim ve tercih edilir. Bu bir kuraldır.[75]
İzahı
Zevâid nevinden olan bu hadisin benzeri B u h â r i' nin el-Ede-bü'1-Müfred'inde, ayrıca Hâkim ve Beyhaki' nin rivayet ettikleri Tuhfe'de bildirilmiştir. Tirmizi, Ahmed, İbn-i Hibbân, Hâkim ve Beyhaki' nin bu hadisin mislini Ebû Hüreyre (Radıyallâhü anh) 'den rivayet ettikleri de Tuhfe'de ifâde edilmiştir.
Hadîste geçen "Bezâ" kelimesini Tuhf e yazan şöyle tarif etmiştir: Bezâ Hayâsızlık ve bundan doğan çirkin lâflar ve kötü huylar, demektir. Sindi de Bezâ kelimesini çirkin lâf etmek, diye açıklamıştır. Çirkin lâf etmek bilindiği gibi hayâsızlıktan kaynaklanır. Çünkü haya ve utanma duygusuna sahip bir kimse çirkin lâf etmez.
Cefâ: Beşeri münâsebetlerde kaba hareket etmek, sert huylu olmak, katı yüreklilik, vefasızlık ve kötü muamele etmek anlamlarına gelir. Cefâ kelimesinin dilimizde eziyet etmek anlamında kullanılması kanaatimca bu anlamlardan kaynaklanır. Cefâ kelimesinin yukarda sıralanan mânâlarını içeren özlü bir kelimeyi bulamadığım için tercemede aynen kullanmayı tercih ettim. Cefâ kelimesini bir nevi eziyet etmek olarak terceme etmek de pek hatalı sayılmaz.