sümeyra
Tue 13 December 2011, 06:08 pm GMT +0200
4270) îbn-i Ömer (Radıyallâhü anh)den
4270) "... îbn-i Ömer (Radıyallâhü anh)den rivayet edildiğine göre; Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur :
Bîriniz öldüğü zaman varacağı yer sabah akşam kendisine gösterilir. Ölü cennet ehlinden ise cennetliklerin makamlarından bir makam kendisine gösterilir. Şayet ölü cehennemliklerden ise cehennem ehlinin hücrelerinden biri kendisine gösterilir. (Her) ölüye: İşte kıyamet günü diriltilinceye kadar senin durağın buradır (veya: îşte kıyamet günü diriltilinceye kadar yerin sana gösterilecektir), denilir."[146]
İzahı
Bu hadîsi Buharı, Müslim, Tirmizî ve Nesâî de rivayet etmişlerdir.
Tuhfe yazarının beyânına göre Kurtubi: Cennet veya cehennemdeki yerin ölünün cesedine değil de yalnız ruhuna gösterilmesi muhtemeldir. Gösterme işinin ruh ile beraber cesedin bir parçasına da olması mümkündür. Yâni Allah Teâlâ cesedin bir parçasına canlılık verir ve o parça ruhla beraber cennet veya cehennemdeki yeri görür. Sabah akşam ifâdesinden maksad bu iki vakittir. Yoksa bilindiği gibi ölü için sabah ve akşam kavramı söz konusu değildir. Cennetteki yerin ilâhî mağfirete kavuşarak cennetlik olan mü'minlere ve cehennemdeki yerin küfür üzerine ölen kişiye gösterilmesi mânâsı açıktır. Günahkâr mü'minin durumuna gelince sonuç itibariyle cennetlik olması hasebiyle ona da cennetteki yerin gösterilmesi mümkündür. Hadisteki hüküm şehidlerin dışında kalanlara mahsustur. Çünkü şehidlerin ruhları cennette gezip dolaşır, nimetlenip rızıklanır ve onlar hayattadır. Şöyle de olabilir. Bu hadîsin hükmü şehidleri de kapsar. Şöyle ki, şehidlere cennetteki makamların sabah akşam gösterilmesinin faydası, kıyamet günü cesedleriyle beraber cennette yerleşeceklerini onlara müjdelemektir. Çünkü şehidler kıyamet kopuncaya kadar yalnız ruhları bakımından cennettedir, cesedleri ise toprak altındadır. Kıyamette ise cesedleri de dirilip ruhlarla birlikte cennette onlar için hazırlanan makamlara kavuşacaklardır, demiştir.
Hadisin son fıkrası iki şekilde yorumlanabilir. Bir yoruma göre bu fıkrada işaret edilen yer ve durak kabirdir. Diğer yoruma göre ise işaret edilen yer kıyamet günü varılacak cennetteki makam veya cehennemdeki hücredir. Tercemede bu iki yoruma parantez içi ifâde ile işaret edilmiştir.
4270) "... îbn-i Ömer (Radıyallâhü anh)den rivayet edildiğine göre; Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur :
Bîriniz öldüğü zaman varacağı yer sabah akşam kendisine gösterilir. Ölü cennet ehlinden ise cennetliklerin makamlarından bir makam kendisine gösterilir. Şayet ölü cehennemliklerden ise cehennem ehlinin hücrelerinden biri kendisine gösterilir. (Her) ölüye: İşte kıyamet günü diriltilinceye kadar senin durağın buradır (veya: îşte kıyamet günü diriltilinceye kadar yerin sana gösterilecektir), denilir."[146]
İzahı
Bu hadîsi Buharı, Müslim, Tirmizî ve Nesâî de rivayet etmişlerdir.
Tuhfe yazarının beyânına göre Kurtubi: Cennet veya cehennemdeki yerin ölünün cesedine değil de yalnız ruhuna gösterilmesi muhtemeldir. Gösterme işinin ruh ile beraber cesedin bir parçasına da olması mümkündür. Yâni Allah Teâlâ cesedin bir parçasına canlılık verir ve o parça ruhla beraber cennet veya cehennemdeki yeri görür. Sabah akşam ifâdesinden maksad bu iki vakittir. Yoksa bilindiği gibi ölü için sabah ve akşam kavramı söz konusu değildir. Cennetteki yerin ilâhî mağfirete kavuşarak cennetlik olan mü'minlere ve cehennemdeki yerin küfür üzerine ölen kişiye gösterilmesi mânâsı açıktır. Günahkâr mü'minin durumuna gelince sonuç itibariyle cennetlik olması hasebiyle ona da cennetteki yerin gösterilmesi mümkündür. Hadisteki hüküm şehidlerin dışında kalanlara mahsustur. Çünkü şehidlerin ruhları cennette gezip dolaşır, nimetlenip rızıklanır ve onlar hayattadır. Şöyle de olabilir. Bu hadîsin hükmü şehidleri de kapsar. Şöyle ki, şehidlere cennetteki makamların sabah akşam gösterilmesinin faydası, kıyamet günü cesedleriyle beraber cennette yerleşeceklerini onlara müjdelemektir. Çünkü şehidler kıyamet kopuncaya kadar yalnız ruhları bakımından cennettedir, cesedleri ise toprak altındadır. Kıyamette ise cesedleri de dirilip ruhlarla birlikte cennette onlar için hazırlanan makamlara kavuşacaklardır, demiştir.
Hadisin son fıkrası iki şekilde yorumlanabilir. Bir yoruma göre bu fıkrada işaret edilen yer ve durak kabirdir. Diğer yoruma göre ise işaret edilen yer kıyamet günü varılacak cennetteki makam veya cehennemdeki hücredir. Tercemede bu iki yoruma parantez içi ifâde ile işaret edilmiştir.