Hadice
Sat 4 June 2011, 11:11 am GMT +0200
aa. Belli Râvî Tabakalarına Ait Eserler
îbn Hacer'in isabetle tesbit ettiği gibi "Dinî ilimlerin en şereflilerinden biri Hadis İlmidir. Bu ilmin en değerli branşlarından biri de Sahabîlerin, kendilerinden sonrakilerden ayırd edilip tanınmasıdır.[715]
Gerçek şu ki, Sahâbiler, kendi zamanlarında tarh olarak zabt ve tesbit edilmemişlerdir. Eğer o günlerde zabt ve tesbit edilmiş olsalardı, hiç kuşkusuz, bugün sahabî biyografilerinde görülen rakamların bir kaç katı fazla oldukları ortaya çıkacaktı. [716] Çok çeşitli sebeplerle devirlerinde tesbit edilmemiş olmaları, sahâbiler hakında eser yazan müellifleri "sahabidir-değildir" şeklinde değişik tesbitlerde bulunmaya götürmüştür. Sahâbîlerle ilgili eserlere, yazılan zeyl ve tetimmeîer de hep bu noktadaki görüş ayrılıkları ve tesbit farklılıklarından kaynaklanmışlardır.
İkinci hicri asrın sonlarında görülen genel nitelikli tabakat kitablan içinde yer almalarına rağmen özel ve müstakil olarak sahabîlere ait biyografiler h.III. asırdan itibaren yazılmaya başlanmıştır. "Esmâu's-sahabe", "Tabakât's-sahâbe", "Kitâbu's-sahâbe", "Mu'cemu's-sâhabe", ve "Ma'rifetu's-sahabe[717]gibi isimlerle yazılan sahabî biyografilerinin ilki İmam Buhârî (256/870)'e aittir. [718]
Daha sonraki dönemlerde yazılmış sahabi biyografileri ve yazma nüshalarının İstanbul'un hangi kütüphanelerinde buunduğunu[719] bir tarafa bırakarak, şahıs bulmakta faydalanma imkanı vermeleri açısından matbu ve mütedâvil üç eseri tanıtacağız.[720]
[715] İbn Hacer, el-İsâbe, I, 2.
[716] bk. lbnu'1-Esîr, Üsdu'1-ğâbe, I, 9.
[717] bk. Okiç, Bazı Hadis Meseleleri, s. 66.
[718] K. Çelebi, Keşf, I, 89: İbn Hacer, el-İsâbe, I, 2
[719] Bilgi için bk. Okiç, a.g.e., s. 66-67
[720] Doç. Dr. İsmail Lütfi Çakar, Hadis Edebiyâtı, İfav Yayınları: 237.