Komutanın orduyu idaresi

C- KOMUTANIN ORDUYU İDARESİ

Harp komutanlarına ait görevlerden üçüncüsü, komutanın orduyu sevk ve idaresidir. Bu konuda bilinmesi ve yapılması gereken 10 çeşit vazife vardır. Şöyle ki:

1- Orduyu daima uyanık, hazır bir halde tutmak, gafilliğe, tembelliğe düşürmemek. Bu şekilde hareketle düşmana üstün gelinir. Orduyu kamufle imkânlarını aramakla, ordunun her türlü harekâtını gizli tutmak, şahıs mallarını emniyet altında tutacak bekçiler bulundurmakla mümkündür. Böylece sulh zamanı istirahat ederler, harp vaktinde bu siperler altında emin olurlar.

2- Düşmanla savaşabilecek kritik bir arazî kesimi aramak. Otlağı, suyu, siperleri, mevzileri, çevresi münâsib bir yer seçmek. Böyle bir yer; birliği, irtibatı, ikmâl işlerini sağlamada yardımcı olur.

3- İhtiyaç zamanında askerin lüzum hissedeceği yiyecek, içecek, teçhizat ve diğer ihtiyaç maddelerini, harp vasıtalarını önceden yeterli derecede hazırlamak. Ordunun her türlü ihtiyacı vaktinde hazırlanır, savaş zamanı tam bir ikmâl sağlanırsa zafere ulaşılır, düşman mevzileri kolayca ele geçer.

4-Düşmanın durumunu öğrenmek, istihbaratı hiçbir zaman bırakmamak, düşmandan gelen haberleri değerlendirmek, düşmanın hilesinden emin olarak gafleti ânında hücuma geçmek.

5- Orduyu savaş ânında bir tertip ve düzene koymak, saflar arasının kopmasını, çözülmesini önlemek için, tedbirler almak. Cephede daima orduyu denetlemek. Düşmanın ikmâl yollarını ele geçirmek, kendi ikmâl yollarını daima açık bulundurmak, muhafaza etmek.

6- Moral bakımından askeri en yüksek seviyede tutmak, zafere ulaşma yönünden askeri üstün bir potansiyel sahibi yapmak. Zafere ulaşmanın yollarını zihinlerine yerleştirmek. Düşmanı gözlerinde küçük düşürmek. Bu şekilde hareketle zafere ulaşmak kolay olur. Allah Teâlâ da,

"Hani Allah onları uykuda sana az gösteriyordu. Eğer onları sana çok gösterseydi elbette başarısızlığa uğrardınız. (Çekinecektiniz) ve iş hakkında elbette çekişirdîniz."

(K.K 8:43) buyurmuştur.

7- Askerlere sabır telkin etmek, belâlara göğüs germeyi tavsiye de bulunmak. Âhirete düşkünlerse Allah'ın sevâb vereceğini, dünyaya düşkünlerse, dünyâ malına meyilleri fazla ise harb sonu ganimetlere ulaşacaklarını telkinde bulunmak, Allah Teâlâ da,

"Kim dünya menfaatini dilerse kendisine ondan veririz. Kim de âhiret sevabını dilerse ona da bundan veririz,"

(K.K. 3: 145) buyurmuştur. Âyet-i Kerîmede geçen 'Dünya menfaati, sevabı" harp ganimetleri, "âhiret sevabı" ise Cennettir. Allah Teâlâ askerlerin iki grubunu da teşvik için iki mükâfaatı bir âyette zikretmiş, yan yana getirmiştir.

8- Karışık hususlarda malûmat sahibi uzmanlar ve karargâhı ile istişarede bulunmak, durum muhakemesi yapmak. Bu şekilde zilletten, yenilgiden, hatâdan kurtulur. Sonuç olarak da zafere ulaşması çok yakın olur. Allah Teâlâ da, "İş hususunda onlarla müşavere et. Bir kerre de azmettin mi artık Allah'a güvenip dayan..." (K. K. 3:159) buyurmuştur. Bu âyet-i kerîmeye mânâ vermeye çalışanlar, Allah'ın, Peygamberine (s.a.v) müşavere ile ilgili bu emrini, te'yid ve yardım anlamında dört şekilde mânâlandırmışlardır. Birincisi Hasanü'l-Basrî'nin görüşü ki; Allah harp hususunda tam bir fikrin ortaya çıkması, kesinleşmesi ve onunla amel etmesi için, Peygamberine (s.a.v) müşavereyi emretmiştir. Nitekim, "Ancak müşaverede bulunan bir kavim işlerinde doğruya ulaşmiştır'[45] demiştir. İkincisi, Katâde'nin görüşüdür ki: Allah, müslümanlarla müşavereyi emretmekle Resulünün (s.a.v) onlarla dostluğunun kuvvetlenmesini ve müslümanların nefislerini takdir içindir. Üçüncüsü Dahhâk'ın görüşüdür ki: Allah'ın müşavereyi emretmesi, müşaverede fazilet ve fayda olduğundan dolayıdır. Dördüncü fikir olan Süfyân'ın görüşüne göre de: Allah meşvereti, danışmayı emretmiş ki, Peygamberin (s.a.v) ümmeti için sünnet olsun. Meşveretten kendilerini uzak tutmamaları içindir.

9- Orduda disiplini sağlamak, haklardan, emirlerden, cezalardan Allah ne emretmişse onunla hareket etmek. Haktan dönmemektir. Dîn için cihad eden bir kimsenin dînin hükümlerini bilmesi ve tatbik etmesi vâcibdir. Haris b. Nebhan, Eban b. Osman'dan, O da Resûlullah'tan (s.a.v) şöyle dediğini rivayet etti:

"Askerlerinizi fesattan uzaklaştırın. Şüphesiz ki bir ordu asla fitne çıkarmamalı. Çıkarırsa Allah kalblerine fitne tohumları atar. Askerlerinizi yağmadan uzaklaştırın. Ordu asla yağma yapmamalı, yaparsa Allah onlara insanlardan bir sel felâketi gönderir. Orduyu zinadan sakındırın, ordu mensubları asla zina etmemeli, ederse Allah da onlara köklerini kurutan acı bir ölüm verir.[46] buyurmuştur.

Ebû Derdâ da "Ey insanlar, harpten önce dâima iyi iş yapın; siz ancak amellerinizle savaşırsınız." demiştir.

10- Düşmana karşı sabırsızlığa, askerliğe ve savaşmaya karşı samimiyetsizliğe yönlendirici, gerekli önemi vermeye mâni ticâret, ziraat ve benzeri şeylerle askeri uğraşmadan menetmeli. Peygamberden (s.a.v) şu hadis-i şerif rivayet edilmiştir.

"Ben düşmana üstün, merhamet sahibi olarak gönderildim. Tacir ve ziraatçi gönderilmedim. Dinine karşı hassas olanlar hariç, ümmetin en şerlisi tacir ve ziraatçilerdir."

buyurmuştur. O, Allah'ın Peygamberlerinden savaş yapan bir peygamberdir (s.a.v). Ve bir harbinde şöyle buyurmuştur:

"Benimle birlikte harb etmeyen bir kimse, inşaat yapıp da tamamlamayan, evlenip de henüz zifafa girmeyen, mahsul ekip de neticesini alamayan bir adama benzer."[47]

[45] HIüsned-i Ahmed, 1/49

[46] Muvatta. cihad 26. Müsned-i Ahmed, 4/205.

[47] El-Ahkâmu’s-Sultaniyye, Ebu’l-Hasan Habib, Bedir Yayınevi, 1/ 101-104.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın