Sayfayı Yazdır - Ramaz ayını ibadetle geçirmek

2. Ramazan Ayını İbadetle Geçirmek

127. Ebu Hureyre (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

Resulullah (s.a.v), kesin emir vermemekle brlikte halkı, Ramazan (ayın)ı ibadetle geçirmeye teşvik edip:

Kim Ramazan (ayın)i, Allah'a iman ve (sevabını O'ndan) bekleyerek ibadetle geçirirse, geçmiş günahları(ndan bazısı) bağışlanır1 buyurdu.

(Hadisin ravisi der ki:) Durum böyle iken, Resuhıllah (s.a.v), vefat etti. Ebu Bekrin hilafeti döneminde ve Ömer'in hilafetinin ilk yıllarında da durum [239] böyleydi. [240] (Birinci rivayet)

(Hadisin lafzı, Müslim'e aittir.) [241]

Bir rivayette ise Ebu Hureyre şöyle der:

Resulullah (s.a.v)'in, Ramazan (ayı) için şöyle buyurduğunu işittim:

Kim Ramazan (ayın)ı, Allah'a iman ve (sevabım O'ndan) bekleyerek ibadetle geçirirse, geçmiş günahları(ndan bazısı) [242] bağışlanır.

(İkinci rivayet)

Yine bir rivayette, Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır:

Kim Kadir Gecesinde (Allah'a) iman ve (sevabını O'ndan) bekleyerek ibadetle geçirirse, geçmiş günahlarından bazısı) bağışlanır.

Bu hadis(in bu şekildeki metinlerin)i, Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir. Yine Buhârî'nin bir rivayetinde, Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır:

Kim Kadir Gecesinde (Allah'a) iman ve (sevabını O'ndan) bekleyerek ibadetle geçirirse, geçmiş günahlarından bazısı) bağışlanır.

Yine Müslim'in bir rivayetinde, Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır:

Kim Kadir Gecesini İbadetle geçirip (zannederim, Allah'a iman sevabını O'ndan bekleyerek) o geceye rastlarsa, o kimse bağışlanır.

Ebu Dâvud, Tirmizî ile Nesâî, birinci rivayeti nakletmişlerdir. Yine Ebu Dâvud ile Nesâî, ikinci rivayeti nakletmişlerdir.

128. Aişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

"Resulullah (s.a.v), Ramazan (ayın)in son on günü girdiğinde, geceleri (ibadetle) ihya eder, [243] ailesini uyandırır, [244] (ibadet etmeye karşı daha) ciddiyet gösterir, paçaları.[245] sıvardı.[246]

Bu hadis(in bu şekildeki metnin)i; Buhârî, Müslim, Ebu Dâvud ile Nesâî rivayet etmiştir.

Yine Müslim'in bir rivayetinde, Hz. Aişe şöyle der:

Resulullah (s.a.v), Ramazanda ve (özellikle de) Ramazan (ayın)in son on gününde, başka zamanlarda (ibadet hususunda) göstermediği gayreti gösterirdi.[247]

Tirmizî'nin rivayetinde ise, Hz. Aişe şöyle der:

Resulullah (s.a.v), (Ramazan ayının) son on gününde, başka zamanlarda (ibadet hususunda) göstermediği gayreti gösterirdi.[248]

[239] Hz. Peygamber (s.a.v), ümmetine farz olur endişesiyle terâvîhin mescitte cemaatle kılınmasını emretmekten kaçındığı İçin herkes Ramazân gecelerini evinde kendi başına ihya etmekteydi. Hz. Peygamber (s.a.v)'in ebedi yurda intikal etmesinden sonra Ebu Bekr'in halifeliği esnasında da durum böyleydi. Ancak Ömer'in halifeliği zamanında bazı hikmet ve maslahatlar gereği mescitte cemaatle kılınmaya başlandı, (ç)

[240] Buhârî, İmân 25, Salâtu't-Terâvîh 1, 2; Müslim, Salâtu'i-Musâfirîn 174 (759); Ebu Dâvud, Şehru Ramazân 1 (1371, 1372}; Tirmizî, Savm 83 (808); Nesâî, Sıyâm 39; İbn Mâce, İkâme 173 (1326); Ahmed b. Hanbel, 2/232, 241, 385, 423, 486

[241] MüsÜm, Salâtu'l-Musâfirîn 174 (759)

[242] Her kim hak olduğunu kabul ve tasdik ederek ihlasla, riyadan uzak, sadece Allah'ın rızasını düşünerek Ramazân gecelerini İbadetle ihya eder ve gündüzlerini de oruçlu olarak geçirirse, geçmiş günahları bağışlanır.

İbn Hacer (ö. 852/1447) ile Nevevî (ö. 676/1277)'ye göre; bir Ramazân gecesini ihya etmiş olmak için o gecenin tümünü ibadetle geçirmek şart değildir. Sadece yatsı namazıyla birlikte teravihi de kılmış olmak, o geceyi ihya etmiş olmak için yeterlidir. Buhârî sarihi Kirmanı (ö. 786/1384)'nin ifadesine göre; bir Ramazân gecesinin ihya edilmiş olması için, yatsı namazıyla birlikte terâvîhi de kılmış olmanın yeterli olduğuna dair ilim adamları arasında görüş birliği vardır.

Yalnız Ramazân gecelerini ihya etmiş olmak için, bütün Ramazân gecelerini ihya etmiş olmak gerekir. Ramazânın sadece bazı gecelerini ihya etmiş olmak, hadisteki müjdeye erişmek için yeterli değildir.

Hadisin zahirinden, Ramazânın gündüzlerini oruçla geçiren ve gecelerini de ibadetle ihya eden kimsenin büyük ve küçük bütün günahlarının bağışlanacağı anlaşılma-ktaysa da, gerçekte söz konusu affın kasamına giren günahlar sadece küçük günahlardır. Zaten kul hakkının, sahibiyle helalleşmedikçe hiçbir şekilde bağışlanmayacağını söylemeye gerek yoktur. Nitekim İmam Nevevî (ö. 676/1277) ile İmamu'l-Harameyn (ö. 478/1085), burada affedileceği müjdelenen günahların sadece küçük günahlar olduğunu söylemektedir-

[243] Ramazân ayının son 10 gecesini ihya etmekten maksat; bunlardan her birini sabaha ka-

dar ibadetle geçirmek değil, ancak bunlardan her birinin çoğunu ibadetle geçirmek demektir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.v)'in, Osman b. Maz'ûn'a yaptığı nasihatte; "namaz da kıl, uyku da uyu" (Ebu Dâvud, Tatavvu1, 27 (1369), Dârimî, Nikâh 3, Savm 17) ifadesiyle, bütün bir geceyi sabaha kadar ibadet ve taat ile geçirmeyi tavsiye etmemiştir. Her ne kadar cumhur-u ulema; "Gecenin tümünü ibadetle geçirmek mekruhtur" demiş-lerse de, bu sözleriyle, devamlı olarak her geceyi sabaha kadar ihya etmeyi kast etmişlerdir. Ramazân ayının son 10 gecesini, Kadir gecesini ve bayram geceleri gibi bazı geceleri sabaha kadar ihya ermeyi kast etmiş değillerdir. Bu sebepledir ki, bayram geceleri ile bazı gecelerin tümünü İbadetle ihya etmenin müstehab olduğunda İttifak etmişlerdir. Nitekim İmam Mâlik, sabah namazına kalkmaya engel olmuyorsa, btün bir geceyi ibadetle geçirmek te bir sakınca olmadığını söylemiştir.

İhyanın geceye nispet edilmesi; "mecaz-i aklî"dir. Bununla; kişinin, ibadetle geçen gecesi canlı gibi, ibadetsiz geçen gecesi de cansız gibi kabul edilmiştir.

"Geceyi ihya etmek" sözüyle; insanın, geceleyin kendisini ihya etmesi de kast edilmiş olabilir. Çünk uyku, tam bir hareketsizlik olması bakımından ölüm haline çok yakındır. "Evlerinizi, kabir edinmeyin" hadisi de bu manaya gelmektedir. Yani "uyuyup da ölüler gibi olmayın. Evlerinizi de içinde ölüleri barındıran kabirler haline getirmeyin" demektir. (ç)

[244] Hz. Peygamber (s.a.v)'İn, Ramazânın son 10 gecesinde ailesini ibadete kaldırmış olması, kendisinin İ'tikâfta olmadığına delalet etmez. Çünkü İ'tikâfa giren bir kimse, meşru ve zaruri bir işi için dışarı çıkabilir. Yine ailesini uyandırması için mescitten dışarı çıkmadan mescidin penceresinden de uyandırmış olabilir.

Burada Resulullah (s.a.v)'in uykudan kaldırdığı ailesinden maksat; kendisiyle birlikte i'tikâfa giren ailesidir. (ç)

[245] Paçaları sıvamak"; ibadete soyunmak, ibadete koyulmak gibi anlamlara gelir. Hattabî (ö. 388/998)'ye göre; bu sözü iki şekilde te'vil etmek mümkündür:

1. Kadınlardan uzak kalmak,

2. Daha çok ibadet yapmak İçin daha çok gayret etmek.

Bu kelimeyle; her bu her iki ihtimal de kast edilmiş de olabilir.

Ayrıca hem hakiki ve hem de mecazi anlam da kullanılmış olabilir. Bu duruımda bu kelime, şu manalara gelebilir:

a. Kadılardan uzak kalırdı,

b. Eskiye oranla daha çok ibadet etmek için gayret ederdi,

c. barını sıkıca bağlar, onu bayrama kadar çzmezdi.

Hz. Peygamber (s.a.v)'in, Ramazân ayının son 10 gününde geceleri ihya etmek için özel bir titilik göstermesinin sebebi, Kadir gecesine erişmenin bu yolla mümkün olacağını ümmetine östermekten başka bir şey değildi, (ç)

[246] Buhârî, Salâtu't-Terâvîh 5; Müslim, İ'tikâf 7 (1174); Ebu Dâvud, Şehru Ramazân 1 (1376}; Tirmizî, Savm 73 (796); Nesâî, Kıyâmu'1-Leyl 17; İbn Mâce, Sıyâm 57 (1767, 1768); Ahmed b. Hanbel, 6/41, 66, 67, 68

[247] Müslim, İ'tikâf 8 (1175)

[248] Tirmİzî,Saum73(796)

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => 7 Hadis İmamının İttifak Ettikleri Hadisler => Konuyu başlatan: Safiye Gül üzerinde 25 Mart 2011, 17:41:52