|
Konu Başlığı: Velâ hakkı Gönderen: Safiye Gül üzerinde 31 Mayıs 2011, 17:18:44 7— Velâ Hakkı: = Velâ hakkı, ancak âzad edene aittir." hadisi, umum ifade eder ve bunun altına sâibe[704] olarak âzad eden, zekât ya da kef-faret yoluyla âzad eden veya (meselâ nezir gibi) vacip bir âzadda bulunan herkes girer ve velâ hakkına sahip olur. Bu îmam Şafiî, Ebu Hanife ve bir rivayette İmam Ahmed'in görüşleridir. Diğer bir rivayette İmam Ahmed: "(Bu şekilde âzad dilen köle) üzerinde velâ yoktur." demiştir. Üçüncü rivayette ise; "Onun velâsı, kendi gibi birisinin âzad edilmesi için kullanılır." demiştir. İmam Ahmed ve onun görüşünde olanlar, bir müslümanın zimmî bir köleyi âzad etmesi, âzad edilenin de kâfir olarak ölmesi durumunda müslümanın velâ yoluyla ona vâris olacağına, bu hadisin umumîliğini delil olarak kullanmışlar ve bu umumîliğin, "Müslüman, kâfire vâris olamaz."[705] hadisinden daha hâs (hususi) olduğunu, onu tahsis ya da takyîd ettiğini ifade etmişlerdir. İmam Şafiî, Mâlik ve Ebu Hanife ise: "Köle müslüman olarak ölmedikçe velâ yolu ile vâris olamaz." demişlerdir. Bunların, "Velâ hakkı âzad edene aittir." sözünün umumiliği, "Müslüman, kâfire vâris olamaz." hadisi ile tahsis edilmiştir, demelerine bir mâni yoktur. [706] [704] Söibe: Üzerinde âzad eden lehine velâ hakkı olmamak şartı ile âzad edilen köle demektir. [705] Buharı, 85/26; Müslim, 1614. [706] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/269. |