Nafile orucun kazası

9— Nafile Orucun Kazası:

Hz. Peygamber (s.a.) ailesinin yanına girer ve "Yanınızda, yiyecek bir şey var mı?" diye sorardı. "Yok" derlerse, "Öyleyse ben oruçluyum" derdi. Böylece nafile oruca gündüzden niyet ederdi. Zaman zaman nafile oruca niyet eder, sonra da bozardı. Hz. Âişe (r.anha), Hz. Peygamber'in (s.a.) hem öyle hem de böyle yaptığını haber vermiştir. İlki Sahih-i Müslim'de, ikincisi de Nesâî'nin Kitab'ındadır.[211] Sünen'dt Hz. Âişe'nin rivayet ettiği şu hadise gelince: "Ben ve Hafsa oruçlu idik. Bize canımızın çektiği bir yiyecek geldi. Ondan yedik. Sonra Rasûlullah (s.a.) geldi. Hafsa beni atlatarak —ne de olsa babasının kızıydı —,Rasûlullah'a sordu: Ey Allah'ın Rasûlü, oruçluyduk, bize canımızın çektiği bir yiyecek geldi. Biz de ondan yedik. Rasûlullah: Yerine bir gün kaza orucu tutun! buyurdu. "[212] Hadis illetlidir.

Tirmizî şöyle der: Mâlik b. Enes, Ma'mer, Abdullah b. Ömer, Ziyad b. Sa'd ve pekçok hadis hafızı Zührî'den o da Hz. Âişe'den mürsel olarak rivayet etmişler ve senedde "Urve'den" ifadesini kullanmamışlardır. En sahihi budur. Hadisi Ebu Davud ve Nesâî, Hayve b. Şurayh — İbnü'1-Hâd —Urve'nin kölesi Zümeyl —Urve yoluyla Hz. Âişe'den mevsûl olarak rivayet etmişlerdir. Nesâî; "Zümeyl meşhur değildir." diyor. Buharı ise: "Zü-meyl'in Urve'den, Yezid b. el-Hâd'ın Zümeyl'den hadis işittiği bilinmiyor, bu hadisle delil getirilmez", demiştir.

Rasûlullah (s.a.) oruçlu olduğu halde bir yere misafir olduğunda orucunu tamamlardı, bozmazdı. Nitekim Ümmü Süleym'in yanma girdiğinde, Ümmü Süleym, Peygamberce (s.a.) hurma ve yağ getirmişti, "Yağınızı kırbasına ve hurmanızı kabına geri koyun, çünkü ben oruçluyum" buyurmuştu. [213] Fakat Ümmü Süleym Rasûlullah'ın (s.a.) yanında ev halkı (ehl-i beyti) gibiydi. Üstelik Sahih'te Ebu Hureyre'den (r.a.) rivayet olunduğuna göre Hz. Peygamber (s.a.): "Biriniz oruçlu iken yemeğe davet edildiğinde 'ben oruçluyum' desin." buyurmuştur.[214]

İbn Mâce, Tirmizî ve Beyhakî'nin Hz. Âişe'den merfû olarak rivayet ettikleri; "Bir yere misafir olan, kendisini ağırlayanların izni olmaksızın oruç tutmasm!"[215] hadisi hakkında Tirmizî: "Hadis münkerdir, sikalardan hiç birinin bu hadisi Hişam b. Urve'den rivayet ettiğini bilmiyoruz." demiştir. [216]

[211] İlkini Müslim (1451), ikincisini Nesâî (4/194) rivayet etmiştir. Nesâî'nin rivayeti aynı zamanda birincisinin tamamlayıcısı olarak Sahih-i Müslim'de de yer almaktadır.

[212] Tirmizî, 735; Ahmed 6/263. Hadisi İbn Hazm el-Muhallâ'dz (6/270) kaydeder. Tahâvî (2/109) ve İbn Hibbân (951) değişik bir senedle rivayet ederler. Senedi sahihtir. Ebu Da-vud (2457) değişik bir senedle rivayet eder. Mâlik, Muvaîla'da (1/306) İbn Şihâb ez-Zührî'den mürsel olarak rivayet eder. Geniş bilgi için bk. Nasbu'r-Röye, 2/264-267.

[213] Buharı, 30/61; Ahmed, 3/108, 188, 248.

[214] Müslim, 1150.

[215] Tirmizî, 789, Senedinde Eyyûb b. Vâkıd el-Kûfî vardır, metruktür. îbn Mâce, 1763. Senedinde Ebu Bekr el-Medenî vardır, o da zayıf bir râvidir.

[216] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 2/101-102.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın