Karısının cariyesiyle zina eden kimse

c) Karısının Cariyesiyle Zina Eden Kimse Hakkındaki Hükmü:

Müsnedve dört Sünen'âz Habib b. Salim yolu ile rivayet edilen Katâde hadisinde şöyle anlatılır: Abdurrahman b. Huneyn, karısının cariyesi ile cinsî ilişkide bulunmuştu. Küfe emîri olan Numan b. Beşîr'e şikâyet olundu. Nu-man: "Hakkında mutlaka Hz, Peygamber'in (s.a.) verdiği hükümle hükmedeceğim. Eğer karın cariyeyi sana helâl kılmışsa sana yüz değnek vururum, aksi halde seni recmederim." dedi. Karısının kendisine cariyesini helâl kıldığını öğrendiler ve adama yüz değnek vurdu.[411]

Tirmizî, hadis hakkında şöyle diyor: Bu hadisin senedinde ıztırab vardır (muztarib). Muhammed'i (Buhari'yi) şöyle derken işittim: "Katâde bu hadisi, Habib b. Sâlim'den işitmemiştir. Aksine Halid b. Urfuta'dan rivayet etmiştir. Ebu Bişr de bu hadisi Habib b. Sâlim'den işitmemiş, Halid b. Urfuta'dan rivayet etmiştir." Muhammed'e (Buharî) bu hadisi sordum. Bana: bu hadisi reddediyorum," dedi, Nesâî de: "O muztariptir." demiştirJ Hatim er-Râzî ise, Halid b. Urfuta'nın meçhul olduğunu söyler.

Müsnedvç Sünen'de ise Kabîsa b. Hureys—Seleme b. el-Muhabbık senediyle şöyle rivayet edilir: Hz. Peygamber (s.a.), karısının cariyesi ile ilişkide bulunan birisi hakkında şöyle hüküm vermiştir: "Eğer cariyeyi zorlamışsa, cariye hürdür ve adamın, cariyenin bir benzerini (benzer bir cariye) hanımına vermesi gerekir. Eğer cariye gönüllü karşılık vermişse, cariye adamındır; adamın hanımına, benzeri bir cariye vermesi gerekir."[412]

Âlimler, bu hükümle amel hakkında ihtilâf etmişlerdir. Zahir mezhebinde İmam Ahmed bu hükümle amel görüşündedir. Çünkü hadis hasendir. Halid b. Urfuta'dan, iki sika râvi, Katâde[413] ve Ebu Bişr rivayette bulunmuşlardır; onun cerh edildiği de bilinmemektedir. Bir râvinin cehaleti, kendisinden iki sika râvinin rivayette bulunmasıyla ortadan kalkar. Kıyas ve şer'î kaideler de bu hükmün gereği ile amel etmeyi gerektirir. Şöyle ki, karısının cariyeyi kendisine helâl kılması haddin düşürülmesini gerektiren bir şüphedir. Ta'-ziri ise düşürmez. Vurulan yüz değnek de ta'zir olur. Eğer helâl kılmamış ise, ilişki zina olur ve bir şüphe de yoktur. Bu durumda da recm cezası vardır, Şimdi bu uygulamada kıyasa muhalif ne var?

Seleme b. el-Muhabbık hadisine gelince, eğer sahİhse onunla amel etmet ve ondan yüz çevirmemek gerekir. Ancak Nesâî: "Bu hadis sahih değildir.' der. Ebu Davud ise: "Ahmed b. Hanbel'i işittim, şöyle diyordufSeleme b el-Muhabbık'tan rivayet eden kimse bilinmemektedir. Ondan Hasan —yan Kabîsa b. Hureys—'den başkası da rivayet etmemektedir." der. Buharı ist Tarihinde: "Kabîsa b. Hureys, Seleme b. el-Muhabbık'tan işitmiştir. Hadi si üzerinde ise durmak lâzım" diyor. İbnü'l-Münzir: "Seleme o. El Muhabbık'ın haberi sabit olmaz." derken, Beyhakî: "Kabîsa b. Hureys maruf değildir." der. Hattabî: "Bu münker bir hadistir. Kabîsa maruf değildir, böyle bir hadis hüccet olmaz. Hasan, her duyduğundan hadis rivayetinde bulunmaya aldırmayan bir kimsedir." der.

Başka bir grup, hadisi kabul etmiş, sonra ihtilâfa düşmüşlerdir: Bir kısmı; mensuhtur, bu hadlerin nüzulünden önceydi, demiştir.

Bir başka kısmı ise; hayır mensuh değil demişler ve hadisin izahını şöyle yapmışlardır: "Adam cariyeyi zorlayınca, onu artık hanımefendisine karşı ifsad etmiş, yaramaz hale sokmuş olur. Ona uygun biri olmaz. Ayrıca cariye bundan ar duyar ki, bu manevî bir işkence (müsle)dir."[414] Manevî müsle gerçek (hissî) müsle gibidir, hatta daha büyüktür. Böylece zoraki ilişki iki hususu içermiş olur: 1) Cariyeyi hanımefendisine yaramaz hale getirme, 2) Cariyeye karşı manevî müsle. Bu iki durum, cariyenin bedelinin hanımefendisine ödenmesini ve cariyenin de azadını gerektirir.

Eğer cariye gönüllü karşılık vermişse, bu durumda ilişki cariyeyi hanımefendisine yaramaz kılar ve adam tarafından cariyenin kıymetinin hanımefendiye ödenmesi gerekir. Adam cariyeye de sahip olur. Çünkü cariyenin kıymeti ödenmek üzere adamın boynuna borç olmuştur. Gönüllü karşılık verip kendi de istediği için ilişki, müsle şüphesinden çıkar. Bu yorumu yapanlar şöyle diyorlar: "Manevî itlafın, maddî (hissî) itlaf şeklinde telakki edilmesi (onun mertebesinde tutulması) haktan uzaklaşma sayılmaz. Çünkü her ikisi de mâlikin, mülkünden faydalanmasına engel olmaktadır. Hiç şüphesiz zevcenin cariyesi, kocası tarafından iğfal edilmişse, artık daha önceden olduğu gibi kendisine yaramaz.".Bu hüküm en güzel hükümlerden biridir, usulî kıyasa da uygundur.

Kısaca: Bu hükümle amel, hadisin kabulüne dayalıdır. Muhalifler ne kadar çok olurlarsa olsunlar, onların çokluğu hükme (veya hadise) bir zarar vermez. [415]

[411] Ahmed, 4/272; Tirmizî, 1451; Ebu Davud, 4458, 4459; Nesâî, 6/124; tbn Mâcd, 2SŞ1; Dârimî, 2/181, 182. Yazarın da zikredeceği gibi hadis zayıftır.

[412] Musannef, 13417; Ebu Davud, 4460, 4461; Nesâî, 6/124, 125; İbn Mâce, 2552; Beyhakî 8/240. Kabîsa b. Hureys hakkında Buharı: "Hadisi üzerinde düşünmek lâzım" demiş İbnü'l-Kattân da onun meçhul oiduğunu söylemiştir. Nesâî: "Hadisi sahih olmaz'' der Beyhakî ise: "Tabiûndan sonra bütün şehirlerdeki âlimlerin bu hadisle amelin terki uze rinde icma etmiş olmaları, sahih olduğu farzedilse bile, hadler hakkında varid olan hadis lerle mensuh olduğunu ortaya koyar.'' diyor.

[413] Asıl nüshada Habib b. Sâlim'dir ki müellifin bir hatası olmaktadır. Çünkü Habib b. Sa Hm bu hadiste Halid'in hocasıdır, talebesi değildir. Ebu Bişr—ismi Cafer b. Iyas'tır-sikadır. Ne var ki, Şu'be'nin de dediği gibi Habib b.-Sâlim'den hadis i şitm emiştir— i bunu müellif de Buharî'den nakletmiştir— bu takdirde hadis munkatı olur. Sonra, mue, lifin: "Bir râvinin cehaleti kendisinden iki sikanın rivayette bulunması ile ortadan kalkar sözü su götürür. Çünkü bu durumda —her ne kadar hal cehaleti kalksa bile— vasıf cehs leti baki kalır. Usul kitaplarında belirtildiği üzere cehalet mutlaka tevsikine dair açık ite denin bulunması ile ancak ortadan kalkmış olur.

[414] Müsle; Bir insanın kulak, burun, cinsel uzvu gibi organlarının kesilmesidir. Hz. Peygamber, kendisine efendisi tarafından müsle yapılan bir köleyi azad etmişti. Bk. İbn Mâce, 2679.

[415] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 5/154-156.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın